
Dün gerçekleşen Brexit zirvesi, günün en önemli konularından birisiydi. Avrupalı liderlerin, Brexit’i erteleyip ertelemeyeceğine karar verdiği zirveden, yeni bir tarih çıktı. İngiltere’nın AB’den çıkışı 31 Ekim’e kadar ertelenirken, esnek bir şekilde uzatılması kabul edildi.
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, İngiltere’nin en iyi çözümü bulabilmesi için alt ay daha süre verildiğini açıkladı.Olağanüstü zirve, İngiltere Başbakanı Theresa May’in Brexit için daha fazla uzatma talep etmesinden sonra toplandı. Müzakerelere aşina bir kaynak, zirvede Fransa’nın ikna edilmesinin oldukça zor olduğunu söyledi.
Diplomatik kaynaklar Reuters’e Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 30 Haziran’dan sonraki bir gecikmenin bloğu baltalayacağını söylediğinden bahsetti. Bazı diplomatlar ise Paris’in zirveye daha fazla belirsizlik kattığını öne sürerek tutumuyla hayal kırıklığı yaşattığını belirttiler.
Eğer ayrılık anlaşması bu tarihten önce onaylanırsa Brexit bir sonraki ayın ilk gününde gerçekleşecek.Zirvenin ardından yayımlanan sonuç bildirgesinde, esnek ertelemenin koşullarından detaylıca bahsedildi. 31 Ekim 2019 tarihine kadar geçerli olan ertelemenin, sadece gerekli olduğu kadar uzatıldığı belirtildi. Ayrıca bu tarihten önce yapılacak bir anlaşma sonucunda ayrılık bir sonraki ayın ilk gününde gerçekleşecek.
Bildiride, yapılacan ertelemenin AB kurumlarının düzenli işleyişine zarar vermemesi gerektiğine dikkat çekilirken, AB Parlamento seçimleri konusunda ayrıntılar da paylaşıldı. Eğer 23-26 Mayıs tarihlerinde İngiltere hala AB üyesi olmaya devam ederse ve 22 Mayıs’a kadar ayrılık anlaşmasını onaylamazsa seçimlere zorunlu olarak katılacak.
Eğer AB Parlamentosu seçim zorunluluğunu yerine getirmezse Brexit 1 Haziran 2019 tarihinde gerçekleşecek.Ayrılık anlaşmasının yeniden bir müzakereye açık olmadığının vurgulandığı bildiride, erteleme sürecinde taraflar arasında gelecekteki ilişkiyi belirleyecek siyasi deklarasyonun da müzakere edilemeyeceği belirtildi.
Erteleme sürecinde İngiltere’nin AB üyesi olmaya devam edeceğinin de altı çizilirken, İngiltere’nin ne zaman isterse Brexit’i iptal etme hakkı olduğu da hatırlatıldı. Bildiride, İngiltere’nin AB’nin görevlerini yerine getirmeye katkı sağlaması gerektiği de kaydedildi. Ülkeye, “İngiltere karar alma mekanizmalarına katılırken, birliğin hedeflerini yerine getirmesini engelleyecek herhangi bir adımdan kaçınmalıdır,” çağrısı yapıldı.
Erteleme kararının ardından Donald Tusk, İngiltere’ye “Lütfen bu zamanı boşa harcamayın,” çağrısında da bulundu.Düzenlenen basın toplantısında Tusk, “31 Ekim’e kadar yol haritası tamamen İngiltere’nin elinde olacak. İngiltere bu tarihe kadar Brexit anlaşmasını onaylayabilir, Brexit stratejisini gözden geçirebilir ya da AB’den ayrılmaktan vazgeçebilir,” ifadelerini kullandı.
Uzatma tarihinin beklediğinden esnek olduğunu belirten Tusk, biraz kısa olduğunu ama en iyi çözümü bulmak için yeterli olduğunu belirtti. Tusk, “Sanırım bir şey elde etmek, hiçbir şey elde etmemekten daha iyidir. Eğer iyi niyet olursa altı ay çözüm için yeterli olacaktır,” dedi.
Juncker ise anlaşmasız Brexit’in tam bir felaket olacağını ve bunun yaşanmaması için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.İngiltere’nin sorumluluklarını yerine getireceğine inandığını söyleyen Juncker, İngiltere ile AB arasında sağlanan anlaşmadan komisyonun tahmin olduğunu belirtti. AB ile İngiltere’nin Haziran ayında gerçekleştirecekleri toplantıda ise anlaşmayı tekrar müzakere etmeyeceklerine dikkat çekti.
AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, “Haziran’da bugünden o zamanda kadar geçen süreci değerlendireceğiz. Bu bir müzakere oturumu olmayacak. Gerçek önemli karar noktası Ekim ayı. İngiltere’nin AB seçimlerine katılması ilginç olacak ama kural kuraldır,” ifadelerini kullandı.