Almanya, Fransa ve İngiltere İran ile Ticaret için Ödeme Mekanizması Kurdu

ABD yaptırımları sonrasında İran ile ticaret yapmak imkansız hale gelmişti. Ama bu konuda birçok ülkeden gerekli adımlar atılmış ve ticari ilişkiler yürütülmeye devam edilmişti. Avrupa Birliği’nden daha önce bu konuda birkaç girişim gelmişti. Avrupa Birliği’nin asıl amacı, doları saf dışı bırakmak olurken, Euro ve sterlin gibi para birimlerinin kullanılması öngörülüyordu.

Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanları, Romanya’nın başkenti Bükreş’te Instex mekanizmasının kurulduğunu, yaptıkları ortak açıklama ile duyurdular. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, İngiltere ve Almanya ile ticari faaliyetlere özel araç desteği verecek olan Instex adlı mekanizmayı kurduklarını, böylece özellikle sağlık ve gıda sektöründe İran ile ticaret yapmak isteyen Avrupalı şirketlerin bunu meşru şekilde yapabileceğini belirtti.

Drian, “İran nükleer anlaşmasına riayet ettiği sürece bu ülkeyle ticari ve mali faaliyetlere devam edeceğiz,” sözlerini kullandı. Bölgenin güvenliği için İran’ın anlaşmalara riayet etmesi gerektiğine de vurgu yaptı. Atılan adımla birlikte Avrupa’nın çıkarlarını koruduklarını belirten Le Drian, kurdukları bu mekanizmanın başka ülkeler tarafından desteklenmesini istedi. Mekanizmanın tam anlamıyla operasyonel olması için bazı çalışmaların yapılması gerektiğini de belirtti.

Hunt, devreye alınacak söz konusu mekanizma ile birlikte Avrupa Birliği ve İran arasında meşru ticarete izin verilebileceğini belirtti. “Bu, 2015’teki tarihi nükleer anlaşmaya, İran da onu tam olarak uyguladığı sürece bağlılığımızın açık, pratik bir kanıtıdır,” ifadelerini kullanan Hunt, mekanizma ile İran halkının öncelikli ihtiyaç maddelerindeki ticaretin destekleneceğini de kaydetti.

Hunt, İran halkının gıda, tıbbi malzeme ve ilaç ile tüketici malları olduğunu belirtirken, bölgesel güvenliğe önemli bir unsur olarak dikkat çekti. İran ile nükleer anlaşmaya bağlılıklarının altını bir kez daha çizen Hunt, “Bununla birlikte bu bağlılık İran’ın düşmanca ve istikrar bozucu faaliyetlerine karşı koymaktan bizi hiçbir şekilde alıkoymaz,” ifadelerini kullandı.

Maas, “Bu mekanizmayla eylem kabiliyetine sahip olduğumuzu gösteriyoruz. Nükleer anlaşmaya inandığımızı gösteriyor. Çünkü bunun Avrupa’nın güvenlik çıkarlarını doğrudan etkilediğini düşüyoruz,” ifadelerini kullandı. İran’ın askeri uranyum zenginleştirmesini istemediklerini de belirten Maas, katkıda bulundukları bölümün, İran ile ekonomik faaliyetleri sürdürmeye olanak sağlamak ve ödeme kanalı oluşturmak olduğunu söyledi.

İran’ın taahhütlerini yerine getirmesini beklediklerini söyleyen Maas, İran’ın nükleer anlaşmadan çıkmamasını ve buna uygun davranmasını istediklerini de kaydetti. Aynı zamanda İran ile Suriye ve balistik füzeler konularında görüşmeler yapmayı sürdüreceklerine de dikkat çekti.