Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasında geride bıraktığımız iki yıl boyunca karşılıklı vergi tarifelerinin artırılması ile süren bir ticaret savaşı gerçekleşti. Bu savaş dünyanın en büyük iki ekonomisine sahip ülkelerin karşılıklı misilleme adımlarıyla daha da büyük bir hale gelmişti. Başta iki ekonomi ticaret anlaşmazlığının etkisi ile sarsılırken, bağlantılı olduğu birçok ülke de dolaylı olarak etkilenmişti.
Sayısız müzakerelerin ardından Ocak ayında iki ülke arasında birinci aşama ticaret anlaşması imzalandı. Birinci faz ticaret anlaşması Çin’in en az iki yıl boyunca 200 milyar dolarlık Amerikan ürününü almasını içeriyordu. Fakat birçok uzman söz konusu anlaşmanın uzun vadede iyimserlik işareti vermediğini ve bozulma ihtimalinin %50 olduğunu belirtmişti.
Şimdi gelelim güncel gelişmelere Bildiğiniz gibi yeni tip koronavirüs ilk olarak aralık ayında Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıktı. Buradan tüm dünyaya yayılan Covid-19 şu ana kadar 270.000’e yakın insanın yaşama veda etmesine sebep oldu.
Salgının sıfır noktası her ne kadar Çin olsa da daha sonra yayılmasına bağlı olarak merkezi dönem dönem değişiklik gösterdi. 75.000 insanın öldüğü Amerika’da Başkan Donald Trump ve bakanları virüsün Wuhan kentindeki bir laboratuvarda üretildiğini dile getirdi.
Çin bu suçlamayı reddedip daha fazla kanıt istediğini söyleyerken, iki ülke arasında yeni bir soğuk savaşın sinyalleri alınmaya başlandı bile. Bu doğrultuda dün iki ülke yetkilileri bir araya gelerek Ocak ayında imzalanan ticaret anlaşmasını ve koronavirüs meselesini ele aldı.
Koronavirüs pandemisi, Çin’in birinci aşama ticaret anlaşmasının yükümlülüklerini yerine getirip getirmeyeceği konusunda şüpheleri artırdı.
ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz günlerde koronavirüsün bir insan yapımı olduğunu ve Çin’deki bir laboratuvarda yapıldığını söylemişti. Hemen ardından Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan bunu destekleyen açıklama geldi. Trump sonrasında Çin’in kasıtlı olarak virüsü yaymadığını fakat tedbirler konusunda pasif kaldığını söyledi
Bu konuya dair tartışmaların yoğunlaşması üzerine Perşembe günü ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer ve Çin Başbakanı Liu He uzun süren bir telefon görüşmesi yaptı. Edinilen bilgiye göre yetkililer bu görüşmede koronavirüs gelişmeleri, halk sağlığı ve Ocak ayında imzalanan birinci aşama ticaret anlaşmasına dair konuları ele aldı.
Az önce de bahsettiğimiz gibi ABD ve Çin arasında yaklaşık iki yıla yakın bir zaman süren ticaret savaşının sonunda Ocak ayında belirli şartları içeren birinci aşama anlaşma yapılmıştı. Çin anlaşma kapsamında iki yıl boyunca 200 milyar dolarlık ABD ürününü satın almayla taahhüt etmişti.
Fakat salgının baş göstermesi ile birlikte Çin’in bu yükümlülüğünü yerine getirip getirmeyeceğine dair şüpheler artmış durumda. İki taraftan da yetkililer iletişimi ve iyimserliği sürdürme çabasında bulunsa da dünyayı saran salgın hastalığa rağmen anlaşmanın yükümlülüklerinin yerine getirilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Analistler dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında rekabet arttıkça, gücün batıdan doğuya kayacağını düşünüyor.
Pandeminin ABD-Çin rekabetini daha da artıracağını öngören analistler, zaten kötü olan ilişkinin daha da kötüleşeceğini ve küresel güç kaynağının Pekin lehine döneceğini düşünüyor. Nitekim salgın Çin’de başlamasına rağmen kısa süre içinde kontrol altına alınarak, hayat normale dönmeye başladı.
Dün açıklanan ihracat rakamları da Çin’in salgından çok da fazla etkilenmeyeceğinin bir ispatı niteliğinde. Ülkede Nisan ayında ihracat %15,7 düşüş beklentilerine karşın, %3,5 arttı. Pekin ve Washington hükümeti arasında yeni bir gerilimin başlamasıyla Başkan Trump’ın tarifeleri devreye koyacağı konusunu dile getirdiği öğrenildi.
Küresel siyasi risk danışmanlığı Verisk Maplecroft analistlerinin değerlendirmesine göre, pandemi bu iki ülke arasında gerilimin artmasını körüklüyor. Verisk Maplecroft Müdürü Hugo Brennan, pandemi etkisiyle önümüzdeki yıllarda küresel ekonomik gücün Batı’dan Doğu’ya kayabileceğinin altını çizdi.
Trump’ın Pekin hükümetini yeni tarifelerle tehdit ettiğini hatırlatan Brennan, Çin’in bu durumu fırsat olarak kullanacağını vurguladı. Çin’in her ne kadar Avustralya ve İngiltere tarafından suçlansa da küresel olarak gelişmesinin engellenemeyeceğini söyledi. Salgından en çok etkilenen ülkelere tıbbi malzeme göndermeye başlayan Çin’in bu ülkeler üzerinde imajını ve etkisini artırarak, krizi fırsata çevireceğini sözlerine ekledi.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
