Salgınla Sarsılan Dünya Turizminin Yaraları Zor Sarılacak

Dünyada 2,5 milyonun üzerine çıkan koronavirüs salgınından 177 binin üzerinde insan hayatını kaybetti. Hemen her ülkeye sıçramış olan bu korkunç kabus, hayatı ve alışkanlıklarımızı baştan aşağı değiştirdi. Karantina önlemleri devam ederken, ekonomiyi ayakta tutan her sektör adeta yıkım yaşadı.

Öyle ki işletmelerin kapanmasıyla işsizlikler arttı, kısıtlanan seyahatlerle akaryakıt ve beraberinde petrole olan talep düştü, eğlenceden yeme-içme sektörüne kadar hemen her sektör belki de tarihinde ilk olabilecek kilitlenmelerle karşı karşıya kaldı. Salgın nedeniyle seyahatlerin kısıtlanması bir yana, ülkeler veya şehirler arası gidiş-gelişlerin de çok riskli olduğu bu dönemde tatil planları neredeyse akıllardan silindi.

Turizm sektörünü oldukça kötü etkileyen bu durum, ülkemiz ekonomisini de en fazla tehlikeye atan konuların başında geliyor. Sonuçta Türkiye, turizmin milli hasıladan en fazla pay aldığı ülkeler arasında bulunuyor ve bu da salgının kötü etkilerinin daha fazla hissedilecek olduğu gerçeğini gösteriyor.

Birlik tarafından yapılan açıklamada dünya genelinde yayılan salgının turizm sektörünü durma noktasına getirdiği belirtildi. Mart ayında elde edilen verilere göre, salgın başladığı günden bu yana turizm sektörüne 600 milyar dolarlık zarar açmıştı. Şimdilerde Nisan ayının son günlerini yaşadığımız düşünülürse bu rakam daha da artmış olabilir.

Durum böyleyken, TÜROB’un araştırmasında dünya genelindeki otel doluluk oranları incelendi. Eğer virüs gibi olağanüstü bir durum yaşanmamışsa Mart ayında otel doluluklarının seviyesi %70-100 arasında seyrederdi. Dünyanın önde gelen turizm merkezlerindeki bu rakamlar, salgınla birlikte %10-20’lere geriledi. Otel doluluk oranlarındaki bu ciddi gerilme sektöre büyük kayıplar yaşattı.

İşte, yapılan araştırma sonucunda ulaşılan dünya genelindeki otel doluluk verileri;

Yukarıdaki tablodan koronavirüs salgınının sektör üzerinde ne kadar yıkıcı etkiler yarattığını rahatlıkla görebilirsiniz. Özellikle Avrupa ülkeleri turizm bakımından oldukça önemli bir yere sahip ve İspanya, İtalya, Almanya, İngiltere gibi ülkeler kesin daralmalarla karşı karşıya kaldı. Virüs kaynaklı turizm gerilemeleri Avrupa’da öyle bir noktaya ulaştı ki Mart ayında %26,3 olan doluluklar 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana en düşük seviyeye ulaştı.

2019 yılının Mart ayında %68,5 olan Avrupa otel dolulukları, bu yıl aynı dönemde salgın nedeniyle %61,6 oranında geriledi. Avrupa’da bu dönemde ortalama oda fiyatları da yıllık bazda %10,5’te kalarak 92,9 Euro oldu. Oda başından elde edilen geliri ifade eden RevPAR, %65,6’lık ciddi bir düşüş kaydetti ve 24,3 Euro’yu gördü.

Turistlerin gözdesi konumundaki İtalya, İspanya’dan sonra virüsün en acı darbelerinden birini alan ülkelerden oldu. Son verilere göre ülkede 183 bini aşkın vaka tespit edilirken, ölü sayısı ise 25 bine dayandı. Aşağıda, İtalya’nın günlük yeni vaka tablosunu inceleyebilir, günlere göre vaka sayılarını karşılaştırabilirsiniz;

Yeni vaka sayılarında göreceli azalma olsa da geçtiğimiz aylarda oldukça vahim tablolar kaydedilen İtalya, Mart ayı doluluk oranlarının en fazla düşüş yaşandığı ülke oldu. %90,8’lik rekor düşüş, turizm cenneti ülkeye büyük bir şok yaşattı. Ülkede Mart ayı doluluk oranı %6,2 olurken, Milano kenti de aynı dönemde doluluk oranlarını %94,5 düşürerek %4 yaptı.

Yapılan araştırmada dünya genelindeki en fazla doluluk oranının %48,5 ile Sydney’de olduğu görüldü. Buna rağmen oranlarda kaydedilen düşüş, rakamlara yansıdı. Ülke bazında bakıldığında ise İngiltere %36,5 ile en yüksek doluluk oranına ulaştı. İkinci sırada ise yüksek sayıdaki can kayıplara rağmen ABD’nin Los Angeles kenti %42,5 ile yer aldı. Eyalette salgına yönelik alınan önlemlerin güçlü olduğu söylenemezdi.

Aşağıda, İngiltere’nin 2019 yılına ilişkin otel doluluk oranlarını görebilirsiniz;

Salgının tepe noktası eyaletlerinden biri olan New York’ta ise doluluk oranı %34,5 olarak belirlendi. 256 bini aşan vaka sayısı kaydeden eyalette toplam ölümler ise 20 bine dayandı. Salgının çıkış noktası olan Çin’in başkenti Pekin’deki doluluk oranı aynı dönemde %16,4 oldu.

Ülkemizde de alınan tedbirler ve getirilen kısıtlamalar kapsamında koronavirüsle mücadele sürüyor. Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan son verilere göre 21 Nisan itibarıyla toplam vaka sayısının 95 bin 591’i gördüğü, ölü sayısının ise 2259’a yükseldiği kaydedildi.

Durum böyle olunca Türkiye turizmi de sarsıldı. Öyle ki neredeyse her mevsim çok sayıda turist ağırlayan İstanbul, geçtiğimiz yılın Mart ayında %72,1 olan doluluk oranını bu yıl %29’a indirdi. Bu, oranda %59,8 azalma olduğunu gösterdi. Ulaşılan verilere göre megakentteki turizm değişimleri şöyle ifade edildi;

Ülkemizde turizmin başkenti olarak bilinen Antalya’da ise bu yılın Mart ayında otel doluluklarını %49,4 oranında azaltarak %29’a düşürdü. Kentte sektörün yaşadığı hasarlar şu şekilde belirlendi;

Salgının devam ettiği bugünlerde, kısıtlanan seyahatler ve daha birçok aktivite turizm sektörünün normale dönmesini zorlaştıracak gibi görünüyor. Hatta salgın bitse dahi sektörün çok olumlu tablolar çizmesi beklenmiyor. Ülkemiz için düşündüğümüzde döviz girdisindeki azalmalar ekonomiyi kötü etkileyen unsurlardan yalnızca biri olacak.