Dünya genelinde 116 bin, Türkiye‘de ise 1.198 kişinin ölmesine sebep olan Kovid-19 salgını hızla yayılmaya devam ediyor. Salgını kontrol altına almak amacıyla birçok ülkede karantina uygulaması veya sosyal mesafe kuralları uygulanıyor.
Ülkemizde de bu kapsamda 20 yaş altı ile 65 yaş üstü vatandaşlara sokağa çıkma yasa getirildi. Geride bıraktığımız hafta sonu ise 30 büyükşehirde ve Zonguldak‘ta iki günlük kısıtlı sokağa çıkma yasağı uygulandı.
Koronavirüs salgını nedeniyle birçok iş yerinin kapatılması, insanların evlerinde çalışmaya başlaması, öğrencilerin uzaktan eğitime geçmesi gibi daha sayısız tedbir devreye sokuldu. Denetim, Vergi ve Danışmanlık alanında faaliyet gösteren Deloitte ise salgının başladığı günden bu yana Türkiye’de en çok hangi sektörlerin etkilendiğini gösteren bir araştırma hazırladı.
Küresel Covid-19 Salgınının Türkiye’de Farklı Kategorilere Etkileri Raporu adı verilen raporda, Covid-19’un hayatımızı nasıl etkilediğinin bir yansıması niteliğinde araştırma yapıldı. Tüketicilerin davranışlarını ve alışkanlıklarını gösteren araştırmaya 42 alt kategori dahil edildi.
Mart ayında tüketici kullanımında en fazla artış olan sektörlerin başında uzaktan eğitim ve çalışma yer aldı.
Skype, Zoom ve EBA gibi video konferans ve uzaktan eğitim sistemlerini içeren uzaktan eğitim ve çalışmada Mart ayında 15 kart artış oldu. Virüse yakalanmak istemeyen tüketiciler bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek için bal ve vitamin gibi sağlık destek ürünlerine yoğun talep gösterdi.
İnsanların bu dönemde evde durmaları nedeniyle market zincirlerindeki alışveriş oranı iki kata yakın bir artış gösterdi. Yine Netflix, BlueTV gibi internet televizyon platformlarına ilginin %50 oranında arttığı kaydedildi. Evde vakit geçirmenin eğlenceli yollarını aramaya çalışan tüketiciler hobi sitelerine de yoğun ilgi gösterdi.
Özellikle ayın üçüncü haftasında olmak üzere çocuk ve bebek ürünlerinde tüm ay boyunca yoğun talep gözlendi. Ülkemizde virüs ile ilgili gelişmeleri takip etmek ve boş vaktini değerlendirmek isteyen vatandaşlar Instagram ve Twitter gibi sosyal medya ağlarını daha fazla kullandı.
Ayın ilk haftasında görece artış olsa da sonrasında kıyafet ve ayakkabı gibi giyim sektöründe yavaşlama gözlendi. Genel olarak saydığımız bu kategorilerde %50’ye yakın artış oldu.
Geçtiğimiz ay kişisel bakım, kozmetik, kitap ve iç giyimde %10 ila 30 arasında etkileşim artışı oldu.
Ayın özellikle üçüncü haftasında firmaların yoğun bir şekilde indirim kampanyaları düzenlemesi ile kişisel bakım ve kozmetik alanında %30’a yakın artış oldu. Bu kategori içerisinde dezenfektanlar, hijyen ürünleri ve temizlik malzemeleri gibi ürünlerde yer alıyor.
İnsanların sporlarını evde yapmaya başlamasıyla iç giyim ve spor giyimde de talep artışı gözlendi. Yine hükümetin sıkı uyarılarının ayın ikinci yarısından itibaren artmasıyla vatandaşlar evde daha fazla vakit geçirmeye başladı.
Bu nedenle kitap etkileşiminde %10 ila 30 arasında artış gözlendi. Petrol fiyatlarında küresel boyutta düşüş olmasıyla benzine olan talepte de bu dönemde artış oldu. Geçtiğimiz ay elektronik eşya, yapı malzemeleri ve ev gereçlerinin talebinde %10’a yakın bir artış gözlendi.
Etkileşim düşüşü yaşanan sektörlerin başında; emlak, otomobil ve hava yolu geldi.
Seyahatlerin kısıtlanması nedeniyle koronavirüs salgınından en fazla etkilenen sektörlerin başında hava yolu geliyor. Yapılan hesaplamalara göre salgın nedeniyle havayolu şirketlerinin cirosunda en az 200 milyar dolarlık kayıp olması öngörülüyor.
Yeniden Türkiye‘de Mart ayında tüketici harcamalarındaki değişime baktığımızda hava yolu faaliyetlerinde %30 – 50 oranında kayıp olduğu göze çarpıyor. Tüketicilerin kendini güvence altına alma ve tasarrufa yönelme eğilimiyle emlak, otomobil, yemek siparişi, cinsel sağlık gibi kategorilerde de negatif etkileşim gözlendi.
En yüksek yani %50’den fazla etkilenen diğer sektörler; sağlık, spor medyası, bahis uygulamaları, otel-konaklama, kültür-sinema hizmetleri, oto kiralama olarak dikkat çekti. Söz konusu dönemde bankacılık işlemlerinde %10’a yakın düşüş oldu.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
