
ABD Başkanı Donald Trump, Pekin’in yüklü miktarda Amerikan çiftlik ürünü almasını istiyor. Pekin ise yıllık 40 ila 50 milyar dolarlık bir alımı çok buluyor ve bazı tereddütlere sahip. Bu ise ABD-Çin ticaret savaşını sona erdirmek için yapılan görüşmelerde önemli bir engelleyici olmaya başladı.
Trump, Çin’in ticaret savaşından önceki yıl yaptığı yıllık miktarın iki katından fazla Amerikan ürünü almasını istiyor. ABD yetkilileri, görüşmelerde bunun için baskı yapmaya devam ederken, Pekin büyük bir rakam ve belirli bir zaman dilimi için kararlılık göstermekte. Çinli alıcılar, takdirine bağlı olarak piyasa koşullarına göre alım yapmak istiyor.
Çin devletine ait bir şirketten yetkili, “Çin, buradaki insanların ihtiyaç duymadığı birçok ürünü ve talep edilmediği zamanlarda bir şey satın almak istemiyor,” dedi.Amerikan tarım ürünlerinin Çin’e yoğun bir şekilde girmesiyle iç pazarın hazmetmesinin zor olabileceğini de sözlerine ekledi. Yetkili, Çin’deki tarımsal ürünlerin fazlalığının, yerel fiyatlara gerçekten zorlaştıracağını ve arz-talep dengesini bozacağını da dile getirdi.
Ayrıca büyük bir Afrika domuz ateşi salgını, Çin’deki domuz sürüsünü, soya fasulyesi talebini, ana yem bileşenini ve ABD’den gelen en büyük tarımsal ithalatı azalttı.
Devlet ve özel teşebbüslerin bir karışımını temsil eden Çinli tarım alıcıları, genellikle en ucuz kaynaktan ithal etmektedir. ABD’nin Çin’in ekonomik olsun ya da talep edilmeksizin muazzam miktarda ürün almayı taahhüt ettiği talebi, devlet müdahalesinin uygulanmasını gerektirecektir.
Bu, ABD’nin şu anki ticaret savaşında Çin’in yaptığı temel talep ve ABD’nin on yıllardır politika hedefi ile çelişmektedir.Yani Çin’in piyasaya dayalı bir ekonomi haline gelmesi ve devlet şirketlerinin sübvanse edilmesinin ve yerel firmaların yabancı rakiplerin pahasına kaybedilmesinin durdurulması demektir.
Bazı ticaret uzmanları, durumun tepetaklak niteliğinin çarpıcı olduğunu söylüyorlar. Barack Obama’nın eski ABD Ticaret Temsilcisi Vekili, Bill Clinton’ın danışmanı ve şu anda Sard Verbinnen’de kıdemli başkan yardımcısı olan Miriam Sapiro, “ABD hükümeti normalde tarım ihracatının fiyatlandırmasını veya zamanlamasını düzenlememektedir. Ancak bu durumda başkan bu adımı atmıştır,” dedi.
Eski bir ticaret bakanı yardımcısı ve bir risk yönetim firması olan Kroll’da genel müdür olan Nicole Lamb-Hale ise “Çin’in bunu ele almak istiyoruz diyerek geri çekilmesi ironik,” ifadelerini kullandı.
Lamb-Hale, Trump’ın istediği ağır tarımsal alımların piyasada bozulmaya neden olacağını söyledi. Çin’in de Trump’a bunun mümkün olmadığını söylediğini belirtti.Yönetimin büyük tarımsal alımlar için zorlamanın uzun süredir devam eden ABD serbest ticaret mesajına aykırı olduğu endişeleri sorulduğunda bir Beyaz Saray sözcüsü, “Başkan, gerçek, doğrulanabilir ve uygulanabilir sonuçlar üreten, daha adil ticarete, daha verimli pazarlara ve her iki ülke için de refahın artmasına neden olan gerçek yapısal değişiklikler istediğini açıkça belirtti,” yanıtını verdi.
Çin’in ticaret bakanlığı sözcüsü Gao Feng, 17 Ekim’de gazetecilere verdiği demeçte, Çin’in iç talep ve piyasa prensiplerine dayalı olarak ABD çiftlik alımlarını artıracağını, ABD’nin ise uygun koşullar sağlayacağını belirtti.
ABD çiftçileri, ticaret savaşının başlamasından sonra ihracatın düşmesiyle birlikte zor duruma düştüler. Bir ABD yönetim yetkilisi, Salı günü yaptığı açıklamada, iki tarafın Kasım ayının ortalarında Şili’deki Asya Pasifik Ekonomik İş Birliği toplantısında “Aşama 1” anlaşmasını kabul etmeyebileceğini söyledi.
Geçen haftalarda yatırımcılar büyük Çin alımları için bahse girerek ABD soya fasulyesi fiyatlarını yükselttikten sonra Çin, Brezilya’dan büyük miktarda soya fasulyesi satın aldı.