
Hazine Bakanı Steve Mnuchin, FED’in acil kredi verme programlarından bazılarının 31 Aralık’ta sona ermesine izin verdi. Bu kararın merkez bankasının finansal sistemi geri döndürme kabiliyetini önemli ölçüde azaltacağı söyleniyor.
Ancak duruma aşina olan kaynaklar, sistemde bir şok yaşanması durumunda FED’in hala önemli bir borç verme gücüne sahip olacağını söylüyorlar.
Mnuchin, Perşembe günü yayımladığı mektupta, FED’in Kongre’nin CARES Yasası fonlarını kullanan programlarını genişletmeyeceğini söyledi. İlkbahardaki kilitlenmelere eşlik eden finansal paniğe yanıt olarak oluşturulan bu programlar, FED’e çeşitli finans piyasalarına 4,5 trilyon dolara kadar kredi verme olanağı sağladı.
Mnuchin, fonların süresinin dolmasının Kongre’nin amacı olduğunu savunurken, FED alışılmadık bir açıklamayla karara itirazını kamuoyuna açıkladı. FED, “Federal Rezerv, koronavirüs salgını sırasında kurulan tüm acil durum tesislerinin hala gergin ve savunmasız ekonomimiz için bir siper olarak önemli rollerine hizmet etmeye devam etmesini tercih edecektir,” ifadelerini kullandı.
Karara aşina olanlar ya Mnuchin ya da Biden yönetiminden yeni bir Hazine sekreterinin FED ile yeni bir anlaşma kapsamında acil durum kredi verme programlarını yeniden canlandırmaya karar verebileceğini söylüyor.
Hazine’nin 25 milyar dolarlık mevcut özsermayesi, CARES Yasası fonlarından FED’e bırakılacak. Ek olarak Hazine’nin Döviz İstikrar Fonu’nda yaklaşık 50 milyar doları var.
FED’in acil durum programları için 10’a 1 kaldıraç oranını kullanarak, bir kesinti durumunda piyasaları geri döndürmek için yaklaşık 750 milyar dolarlık borç verme yetkilisi olacak. Kongre onayı gerekmeyecek. Bununla birlikte Hazine sekreteri ile FED Guvernörler Kurulu arasında yeni bir anlaşma yapılması gerekecektir.
FED şu ana kadar kapatılan programlardan sadece 25 milyar dolar kredi verdi ve bu 750 milyar doları bağlam açısından oldukça büyük hale getirdi. FED’in bakış açısına göre bu optimal bir düzenleme değildir. Çünkü programları yeniden başlatmayı hızlandırmak için finansal sistemde bazı yeni şoklar gerekebilir. FED, programlarla bu şoku önlemeyi ummuştu.
Kullanılmayan 429 milyar doları FED’den Genel Fon’a iade etmek, Kongre’nin genişletilmiş işsizlik yardımlarının veya küçük işletmelere ek kredileri ile hibeleri finanse etmek için kullanmaya karar verebileceği hazihazırda finanse edilmiş bir pot para yaratır. Maaş Çeki Koruma Programı tarafından zaten finanse edilen 135 milyar dolarlık kullanılmış para daha var.
Kararda en büyük kaybeden ise FED’in Main Street Kredi Programı’ndan yararlanmaya yeni başlamış görünen orta ölçekli işletmeler gibi görünüyor.
Tesisin şartları yakın zamanda 100.000 dolar gibi küçük kredilere izin verecek şekilde değiştirildi. Birkaç hafta içinde büyük olasılıkla yeni kredilere kapanacak. Aynı zamanda yalnızca FED ile Hazine arasındaki anlaşma ile yeniden ifade edilebilir. ABD Ticaret Odası tam da bu nedenle Mnuchin’i eleştirdi.
Yaptığı açıklamada, “Main Street Kredi Programı da dahil olmak üzere Federal Rezerv’in acil durum likidite programlarının sürpriz bir şekilde sona ermesi, gelen idarenin ellerini vaktinden önce ve gereksizce bağlar. En çok ihtiyaç duydukları bir zamanda işletmeler için önemli likidite seçeneklerinin kapısını kapatır,” ifadelerini kullandı.
Mnuchin, ticari kağıt ve para piyasalarını durduran tesisler de dahil olmak üzere CARES Yasası fonlarını kullanmayan üç programı 90 gün uzattı.