
Kovid-19 salgınının etkisi bütün dünyada devam ederken şu ana kadar 408 bin kişi hayatını kaybetti. Toplam vaka sayısı 7 milyon 200 bini aştı. Son haftalarda vaka sayısında düşüş olan ülkelerin çoğu ekonomilerini yeniden açmaya başlasa da salgının yarattığı etki öyle kolay kolay toparlanacak gibi değil.
Birçok ekonomistin ortak fikri 2020’de pandemi etkisiyle dünya ekonomisinin tarihinde daha önce hiç görmediği büyük bir durgunluk yaşayacağı yönünde. Dünya Bankası da salgının etkilerini değerlendirdiği Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu’nun Haziran sayısını yayımladı. Buna göre global ekonominin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en derin durgunluk ile karşı karşıya olduğu bildirildi.
Dünya Bankası küresel ekonominin 2020’de %5,2 daralacağını öngörüyor.
Yapılan açıklamada salgının bütün ülkelerde çok hızlı bir şekilde yayıldığı, milyonlarca insanı etkileyerek ekonomik aktiviteyi durma noktasına getirdiği belirtildi. Sağlık alanında yapılan harcamaların artması, işgücü faaliyetlerinin durması ile dünyanın çok uzun zamandır tanık olmadığı bir ekonomik şok yaşandığı söylendi.
Kısa, orta ve uzun vadeli bir tahminlere dayanarak hazırlandığı belirtilen raporda bu yıl dünya gayrisafi yurt içi hasılasının %5,2 oranında küçüleceği düşünülüyor. Ocak ayında yayımlanan raporda %2,5 büyüme bekleniyordu.
Kişi başına düşen milli gelirde 1870 yılından bu yana en büyük azalma olacağı tahmin ediliyor. Dünya Bankası tahminlerine göre GSYİH gelişmiş ekonomilerde %7, gelişmekte olan ülkelerde %2,5 oranında azalacak.
Bu süreçte gelişmekte olan ülke ekonomilerinin birçok olumsuz faktörden daha fazla etkileneceği ticaret, turizm ve sermaye girişi gibi kayıplarının çok ciddi borçlara yol açacağı ifade edildi.
Özellikle enerji ve sanayi ürünleri ihracatının azalması beklenen dönemde tarım ürünlerinin küresel olarak tedarikinde çok fazla sıkıntı olmadığı belirtildi. Ama yine de bazı bölgelerde tedarik zincirinde yaşanan aksaklığın gıda güvenliği sorununu gündeme getirdiği söylendi.
Ülkelere göre küçülme beklentisi değişirken tüm dünyada 1990 yılından bu yana en derin ekonomik durgunluk bekleniyor.
Yapılan açıklamada bu yıl Güney Asya ekonomisinin %2,7, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın %4,2, Orta Asya’nın %4,7, Latin Amerika’nın %7,2 oranında küçülmesi tahmin ediliyor. Öte yandan Doğu Asya ve Pasifik ülke ekonomilerinde %0,5’lik bir artış öngörülüyor. Küresel ekonominin 2021’de %4,2 büyümeye geçmesi beklenen raporda finansal krizin getireceği sonuçlara da yer verildi.
Açıklanan verilerin genel olarak daha iyimser beklentilere göre belirlendiği fakat salgının devam etmesi ve kısıtlamaların yeniden başlatılması halinde ekonomik faaliyetlerdeki aksaklıkların daha kötü sonuçlara yol açabileceği vurgulandı.
İşletmelerin borçluluk seviyesinin yükselmesi, iflasların ve temerrütlerin gelmesi, daha derin finansal krizin oluşması halinde %8 daralmanın bile gerçekleşebileceğini vurgulandı.
Raporda Amerika ekonomisinin bu yıl %6,1, Euro bölgesinin %9,1 oranında daralması beklendiği söylendi. ABD’nin 2021’de %4, Euro bölgesinin ise %4,5 büyümeye geçmesi bekleniyor. ABD ekonomisi yılın ilk çeyreğinde %5 oranında daralma açıklamıştı.
Çin’in %5,9 olan büyüme tahmini %1’e düşürülürken, gelecek yıl %6,9 artıya geçmesi bekleniyor. Türkiye ekonomisinin ise pandemi etkisiyle 2020’de %3,8 küçüleceği, gelecek yıl %5 büyümeye geçeceği öngörülüyor. Türkiye ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde %4,5 büyüme ile pandemi döneminde artıya geçen tek ülke oldu.
Yaşanan kasvetli sürecin çok önemli riskleri beraberinde getirdiği, bu huzursuz edici durum karşısında politika yapıcıların öncelikle sağlık krizine odaklanmak zorunda olduğu, sonrasında ekonomik hasarı telafi etme yoluna gidecekleri söylendi.