
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı 2020 Mayıs ayına ilişkin dış ticaret, esnaf ve kooperatif verilerini açıkladı. Söz konusu dönemde koronavirüs salgını nedeniyle ihracat yıllık bazda %40,88 azalırken dış ticaret açığı 3.4 milyar dolara yükseldi.
Genel ticaret sistemine göre geçen ay ithalatta da %27,69 oranında düşüş kaydedildi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada Mart ayından itibaren tüm dünyada olduğu gibi Türkiye‘de de görülen Covid-19 pandemisinin hem sosyal hem de ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilediği belirtildi.
Sokağa çıkma yasaklarının getirilmesi, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ile Ramazan Bayramı gibi tatillerin Mayıs ayına denk gelmesiyle toplamda sadece 16 iş günü gerçekleşti. Bu durum da dış ticaret rakamlarına negatif yansıdı.
Mayıs ayında Türkiye’nin ihracatı %40,88 oranında azalarak 9 milyar 964 milyon dolar oldu.
Bir önceki aya kıyasla %10,84 artan ihracatımız Mayıs’ta neredeyse yarı yarıya azaldı. Geçen ay ithalatımız %27,69 azalarak 13 milyar 406 milyon dolara geriledi. 2019 yılının aynı dönemine kıyasla dış ticaret hacmi %33,98 azalarak 23 milyar 370 milyon dolara inerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı %74,3 oldu. Bu oran geçen yılın aynı döneminde %90,9 olarak açıklanmıştı.
Dış ticaret açığı yıllık bazda %104,18’lik artışla 3 milyar 442 milyon dolara ulaştı. Yine geçen yılın aynı döneminde 1milyar 686 milyon dolar olmuştu. Nisan ayında iş günü ihracat ortalaması 419.7 milyon dolardı.
Mayıs’ta %28,8 artarak 540,5 milyon dolara çıktı. Yıllık bazda gerileyen ihracatın ithalatı karşılama oranı Nisan ayında %66,3 olmuştu. Bu bağlamda bir önceki aya göre artış olduğunu görmekteyiz.
Mayıs’ta en fazla ihracat yapılan sektör 5 milyar 161 milyon dolar ile hammadde (ara malları) oldu.
Yine de bu kategoride de yıllık bazda %37,83’lük azalma oldu. Geçtiğimiz ay tüketim malları ihracatı %43,01 azalarak 3 milyar 679 milyon dolara, yatırım malları ihracatı %46,42 azalarak 1 milyar 63 milyon dolara geriledi.
Ham madde grubu ithalatta da ilk sırada yer aldı. 10 milyar 286 milyon dolarlık ham madde ithalatının yapıldığı dönemde 1 milyar 944 milyon dolarlık yatırım yani sermaye malı, 1 milyar 121 milyon dolarlık da tüketim malı ithalatı yapıldı. Bu sektörlerdeki düşüş oranı sırasıyla %29,06, %11,38 ve %38,10 olarak gerçekleşti.
Alt sektörler bazında en fazla ihracat motorlu kara taşıtlarında, en fazla ithalat kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletlerde oldu.
2020’nin beşinci ayınca motorlu kara taşıtlarının ihracatı 1 milyar 12 milyon dolar olurken onu; 914 milyon dolarlarla kazanlar makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, 569 milyon dolarla kıymetli veya yarı kıymetli taşlar izledi.
İthalatta ilk sırada 1 milyar 606 milyon dolarla kazanlar makinalar, mekanik cihazlar ve aletler yer aldı. Hemen ardından 1 milyar 442 milyon dolarla kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, 1 milyar 293 milyon dolarla mineral yakıtlar ve yağlar geldi.
Almanya pandemi sürecinde de Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülke oldu.
Mayıs ayında Almanya’ya yapılan ihracat geçen yıla kıyasla %41,76 azalarak 919 milyon dolara geriledi. Onu %1,42 artış ve 882 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri, %32,64 düşüş ve 603 milyon dolarla Irak, %37,09 düşüş ve 558 milyon dolarla İngiltere, %45,26 düşüş ve 416 milyon dolarla Fransa izledi.
Çin 1 milyar 863 milyon dolar ithalat ile ilk sırada yer alırken onu Almanya, Rusya, Amerika ve Irak takip etti. Taşıma şekillerine göre bakıldığında; ihracatın 5 milyar 795 milyon dolarlık kısmı deniz yolu ile, 3 milyar 40 milyon dolarlık kısmı kara yolu ile ve 1 milyar 2 milyon dolarlık kısmı hava yolu ile taşındı.
Ödeme şekilleri açısından 6 milyar 99 milyon dolar mal mukabili ödeme türünde, 1 milyar 573 milyon dolar peşin, 1 milyar 71 milyon dolar ise vesaik mukabil ödeme türünde gerçekleştirildi.
Verileri değerlendiren Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ihracatta en kötüsünün geride kaldığını söyledi.(1/8) Mayıs ayı dış ticaret verileri ile birlikte ihracatımızda da en kötü geride kaldı, toparlanmaya başlıyoruz.
— Ruhsar Pekcan (@pekcan) June 2, 2020
Bakan Pekcan, Covid-19 etkisiyle ihracatımızda yıllık bazda düşüş olsa da bir önceki aya göre %10,84 oranındaki artışın iyimser olduğunu belirtti. İhracatın lokomotif sektörlerinde de hareketlenmenin başladığını ve Haziran’dan itibaren toparlanmanın hızlanmasını beklediklerini sözlerine ekledi.
Uzmanlar açıklanan verilerin alarm verici olduğunu ve Türkiye ekonomisini ciddi bir durgunluk sürecinin beklediğine dair işaret anlamına geldiğini söylüyor.
Korkulan oluyor… İç piyasa satışları 'Virüs' öncesi bitikti şimdi dış piyasa satışları bitiyor!
Mayıs 2019'da 16,8 milyar usd olan ihracat, Mayıs 2020'de yüzde 40,9'luk düşüşle 9,9 milyar usd geriledi. Bu dönemde dış ticaret açığı yüzde 104'lük artışla 3,4 milyar usd yükseldi.
— Evren Devrim Zelyut (@evrendevrimz) June 2, 2020
İlk çeyrekte %4,5 büyüme ile hem Avrupa hem de G-20 ülkeleri arasında tek pozitif tablo sergileyen ülke olsak da ihracattaki çakılma ve dış ticaret açığındaki rekor artış kaygı verici düzeyde.