
Çin’in merkez bankasının yeni faiz oranı, yetkililerin özel olarak daha küçük işletmelere borç vermeyi artırma girişimidir. Ancak bunun yavaşlayan ekonomiye ilave bir destek sağlamak için yeterli olmayabileceği söyleniyor.
Çin’in büyümesi yavaşladığı için, yetkililer, yüksek borç seviyeleri veya emlak fiyatları hakkında mevcut endişeleri alevlendirmeden ekonomiyi artırma baskısı altında bulunuyorlar. Çin Halk Bankası (PBOC), yeni bir kredi faiz oranı için ilk aylık rakamı sunarak, faiz oranı politikasında uzun zamandır beklenen bir değişikliği uygulamak için ilk hamlesini yaptı.
PBOC Genel Müdür Yardımcısı Li Guoqiang, yeni revize edilmiş kredi faiz oranının kilit noktasının, pazar güçlerinin oranları belirleme konusundaki rolünü artırmak ve finansman maliyetlerini reel ekonomiye düşürmek olarak açıkladı.
Liu, faiz oranı reformu para politikasının etkinliğini artırken, parasal veya diğer politika türlerinin yerini alamayacağını söyledi. Analistler ise genellikle PBOC’nin en son faiz oranı ilanının işletmelerin büyümesine önemli ölçüde yardımcı olacağından şüphe ile bahsediyorlar.
Kredi Talebi Eksikliği için Bir Şey Yapmıyor
Macquarie’deki Çin ekonomisti Larry Hu, “Kredi faiz oranının mütevazi de olsa KOBİ’ler için fon maliyetini düşürmeye yardımcı olacağını düşünüyorum. Ancak bu aşamada kredi büyümesinin kilit kısıtı hakkında fazla bir şey yapamadı. Bu kısıt kredi talebinin eksikliği,” ifadelerini kullandı.
Geçen yıl, ülkenin önde gelen liderleri defalarca özel şirketlere finansmanı artırma gereğini vurguladı. Nitekim, Çin’in merkez bankası, finansal kurumların küçük ve özel firmalara borç vermesi için Aralık ayında özel bir hedeflenmiş orta vadeli borç verme tesisini tanıttı.
Aylar sonra şirketlerin neden iyi iş yaptıkları belli değildi. Çin, ABD ile olan ticaret gerginliklerinin ortasında ikinci çeyrekte yüzde 6,2 oranında büyüyerek, 27 yıllık sürecin en düşük büyümesine işaret etti.
Özel olarak işletilen işletmeler, Çin’de istihdam ve ekonomik büyümenin çoğunluğunu oluşturmaktadır. Ancak ülkenin devi devlete ait girişimler genellikle en büyükleri de devlete ait olan Çin bankalarından borç almak için daha kolay bir zaman geçirdiler.
Salı günü yapılan yeni değişikliklerin ilk gününde, kredi faiz oranı bir yıllık krediler için yüzde 4,25 olarak belirlendi. Moody’s Investors Service Genel Müdürü Minyan Liu bunun, bir yıllık oranın altı baz puan altında ve karşılaştırılabilir bir dönemde önceki borç verme oranının 10 baz puan altında olduğuna dikkat çekti.
Liu paylattığı notta küçük bir farktan bahsetti ve “PBOC’nin ilan ettiği reformların kredi faiz oranı mekanizmasına yaklaşmakta olan etkisi mütevazi olacak,” dedi.
Liu, bir telefon görüşmesinde ise kurumsal tahvil ihracı üzerindeki etkinin görülmeye devam ettiğini ve bunun da kredi fiyatlandırmasının ötesinde çok sayıda faktörün rol oynadığı bir alan olduğunu sözlerine ekledi.
Daha Düşük Bir Oran Yeterli Olmayabilir
Salı günü düzenlenen bir basın toplantısında Çin Bankacılık ve Sigortacılık Düzenleme Komisyonu’nun başkan yardımcısı Zhou Liang, küçük ve mikro ölçekli işletmelere verilen kredilerin yılın başından Haziran sonuna kadar yüzde 35,15 artarak 2,3 trilyon yuana ulaştığını belirtti.
Zhou, büyüme hızının diğer kredi türlerinin oranını 28 puan üzerinden aştığını belirtti. Bununla birlikte zayıf büyümeye işaret eden başka hayal kırıklığı yaratan Temmuz verilerinin yanı sıra geçen hafta resmi raporlar yeni kredilerin beklenenden daha yavaş büyüdüğünü gösterdi.
Düşük oran sadece yeni krediler için geçerlidir. Bazı analistler ayrıca yeni kredi faiz oranından en doğrudan etkilenen şirketlerin, genellikle daha düşük faiz oranları olan krediler alabilen yüksek kaliteli işletmeler olma eğiliminde olduğunu belirtti.
Devlet bankalarının küçük işletmelere borç verme konusunda isteksiz olmasının bir nedeni, Çin’de riski değerlendirmenin standart ve kolay bir yolu olmamasıdır.
Pekin merkezli Blue Stone araştırma direktörü Zhau Bowen, “Kredi sorunu faiz oranlarından değil, kredi boyutunda, sektör yatırımında, kredi/mevduat oranında ve piyasa dışı faktörlerden kaynaklanan diğer sorunlardan olmaktadır. Sadece bu piyasa dışı faktörleri kaldırarak kredi faiz oranı tamamen piyasadan etkilenebilir,” dedi.
Piyasa güçleri açısından Çin Halk Bankası, kredi faiz oranının piyasa gereksinimlerinin daha yansıtıcı olduğu orta vadeli kredi verme tesisi tarafından yönlendirileceğini söyledi. Her ay yeni kredi faiz oranını belirlemede rol oynayan banka sayısı da 18’e yükseltildi.
Her ne kadar Çin’in para politikası sistemi, ABD Federal Rezervi’nden daha karmaşık olsa da PBOC’nin referansı olarak kullanılan önceki oran, 2015’ten bu yana ayarlanmadı.
S&P Global Ratings Kredi Analisti Cindy Huang, “Görüşümüze göre; kredi faiz oranının orta vadeli kredi verme oranındaki referans oranı, bir politika oranı olduğu ve bankaların toptan fonlama maliyetlerindeki değişikleri tam olarak yansıtmadığı göz önüne aldığında hala tam bir piyasa odaklı oran değil,” ifadelerini kullandı.
Huang konuşmasının devamında, “Bununla birlikte bu bir gelişmedir ve PBOC’nin politika faiz oranının aktarım verimliliğini artırma konusundaki istekliliğini yansıtmaktadır. Ancak reel ekonomideki fonlama maliyetlerini azaltmak bizim görüşümüze göre bir sorun olmaya devam ediyor,” dedi.