
Yatırımcılar, haftanın son işlem gününde ABD’den gelecek istihdam rakamlarına odaklandılar. ABD’de istihdam yavaşlıyor, ancak Eylül ayı raporunun yeterince sağlam olması bekleniyor. Ayrıca durgunluğun bağlangıcına yakın hiçbir şey yansıtacağı da düşünülmüyor.
Ancak yatırımcılar, zayıflığın nerede olduğunu görmek için hem işletmelerin hem de tüketicilerin sağlığına yönelik bir işaret olan raporu merakla bekliyorlar. Ekonomistler ticaretten etkilenen sektörlerin etkileneceğini öngörüyorlar.
Ekonomistler, ABD ekonomisinin Dow Jones’a göre işsizlik oranının yüzde 3,7’de kalmasıyla Ağustos ayında 130.000’den Eylül ayında 145.000 kişiye ulaşmasını bekliyorlar. Ücretlerin ise aylık bazda yüzde 0,2 oranında artmasını tahmin ediyorlar.
Grant Thornton’un baş ekonomisti olan Diane Swonk, “Bu korkunç bir sayı değil. Çok iyi bir rakam değil. İşsizlik oranını istikrara kavuşturmak için sadece 100.000’e ihtiyacımız var,” dedi.
Swonk, Eylül ayında 125.000 kişi eklenmesini beklerken, bazı ekonomistlerin aksine hükümetin nüfus sayımı işçilerinin birkaç ay boyunca istihdam edilmesinden çok fazla etki görmeyi beklemiyor.
Swonk, “Bir yıl önce 200.000’den fazla iş ile büyüyorduk ve yıl boyunca sürekli olarak yavaşladık. Bunlardan bazıları, çalışanlarımız tükendi ve üretim ile perakende satış gibi bazı yumuşak noktalar var,” ifadelerini kullandı.
İmalat Sektörü İş Kaybı Gösterebilir
Bu haftanın başlarında yayımlanan ISM İmalat verileri, bu sektörde ikinci bir ay boyunca daralma gösterdi. Üretim durgunluğunun daha geniş bir durgunluğa dönüşebileceği konusundaki endişeleri de artırdı. ISM dün ise hayal kırıklığı yaratan hizmet verilerini yayımladı, ancak sektör genişleyen bir bölgede kaldı.
Wilmington Trust ekonomisti Luke Tilley bu konudaki görüşmelerini açıkladı. Ticaret savaşının sona ermesi durumunda, ekonominin genişleyeceğini söyleyen Tilley, ticaret savaşının devam etmesi ve daha fazla tarife eklenmesi durumunda ekonominin yavaşlayıp durgunluğa gireceğini ifade etti.
Tilley, “Şu anda tarif edildiği gibi yükselişe geçerseniz özellikle de karşı vergi tarifeleri veya Çin’den ne tür bir misilleme alırsanız 2020’de bir durgunluk olacağını umuyoruz. Bu olmazsa ekonominin durgunluk olmadan birkaç yıl devam edebileceğini düşünüyoruz,” dedi.
Ekonominin Eylül ayında 125.000 kişi artmasını bekleyen Tilley, “Bu hala ekonomiye iş eklemek için yeterli. Ancak biraz yavaşlama olacak,” dedi. Tilley, imalat sektörünün iş kaybı gösterebileceğini de ifade etti.
Swonk, GM işçilerinin grevinin Eylül ayında üretimdeki yavaşlamanın arkasında olabileceğini, ancak istihdam raporunda henüz görünmediğini söyledi. Ayrıca imalat işinde kayıplar göründüğünü de belirtti.
Tatil ve konaklamanın sadece 40.000 ila 50.000 arasında bir düşüş göstermesini bekleyen Swonk, yalnızca 15.000 artış bekliyor. Yavaşlayan iş gücü piyasasına dikkat çeken Swonk, “Ben çok fazla inşaat işi olacağını sanmıyorum; ama aynı zamanda bazı bölgelerde işçilerin çıkarılması da var,” dedi.
Yavaşlayan Ekonomiye Dair Sinyaller Güçleniyor
Barclays baş ekonomisti Michael Gapen ise Eylül ayında 145 bin kişilik artış beklediğini söyledi.
Gapen, “Son birkaç ayda, istihdamın yavaşladığına dair kanıtımız var. İstihdam artışının ılımlı olduğu ve çalışılan saatlerin yumuşak olduğuna dair ilk uyarıyı aldık. Küresel büyüme ve genişlemenin sağlığıyla ilgili yenilenen endişeler var. Bu yavaşlama karşısında tüketim ve hizmetler ne kadar süre dayanabiliyor?” ifadelerini kullandı.
Tüketici harcamalarının geçen hafta ilk çatışmasını gösterdiğini söyleyen Gapen, tüketimin Ağustos ayında sadece yüzde 0,1 oranında artmasına rağmen bunun gerçekleştiğini belirtti.
Yavaş büyüme ve zayıf imalat ortamı belirsizliğin artmasıyla ortaya çıkıyor. Birincisi, görevden alma süreci hükümetin bütçe kabul etme veya borç tavanı sorununu önleme gibi gerekli önlemleri alma kabiliyeti hakkınd endişeler yaratıyor.
Swonk, “Durgunluk içinde kendinle konuşmak zor değil, kendinden konuşmak zor. Bunlar kartopu etkisi yaratır ve korku gerçek bir faktördür,” ifadelerini kullandı.