
ABD ve İran arasındaki gerginlik tırmanmaya devam ederken, iki ülke arasında bir çatışma çıkabileceği için uzman ve hükümet yetkilileri arasında artan bir korku bulunuyor. Küresel makro ve İran’ın politik risk danışmanlığını yapan Eurasia Group analisti Henry Rome; Washington ve Tahran’ın yanlış hesaplanma riskinin gerçek olduğunu söyledi.
Rome, “ABD ve İran yakın gelecekte çatışmaya girecek olsalardı, bu bir yanlış hesaplama veya yanlış anlama yüzünden olacaktır,” dedi.ABD Başkanı Donald Trump ve İran’ın Yüksek Lideri Ali Hamaney’in savaşla ilgilenmediklerini söyleyen Rome, “Tarih bize iki devletin kazalara, yanlış algılara veya diğer provokasyonlara dayanabileceğini birçok kez gösterdi,” dedi.
Trump yönetimi, İran’dan gelebilecek bir saldırıya karşılık olarak Orta Doğu bölgesinde bir taşıyıcı savunma grubu ve bombardıman uçağı yerleştirdiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, iki ülke arasındaki yanlış anlaşılmaların tam bir çatışmaya yol açabileceği konusundaki korkulara rağmen, ABD’nin yanlış hesaplamaya gitmeyeceğini söyledi.
Pompeo, amaçlarının bir savaş olmadığını ve İran liderliğinin davranış şeklinde bir değişiklik yaratmak olduğunu belirtti.ABD Dışişleri Bakanlığı, İran’ın desteklediği güçlerden gelen tehditlerle ilgili endişelerini dile getirerek, ABD’nin diplomatik misyonlardaki acil olmayan tüm personelinin Irak’tan çekileceğini açıkladı. Ancak Washington’ın kararı, Salı günü üst düzey bir İngiliz askeri görevlisinden gelen açıklamalarla zıt düşüyor.
İngiliz görevli, Irak ya da Suriye’de İran destekli kuvvetlerin tehdidinde bir artış olmadığını dile getirdi. Rome ise “ABD, İran’ın müttefiki tehditlerini müttefiklerine, büyük ölçüde siciline ve onu yönlendiren bireylere yani John Bolton’a bağlı olarak ikna etmeye çalışırken, kredibilite sorunu yaşıyor,” dedi.
Rome, ABD ve İran davranışlarına göre herhangi bir tehdidin yok olduğunu düşünmenin de yanlış olduğunu dile getirdi.Analist, ABD’nin belirsiz istihbaratının ve Irak’ın İran tehditlerinin kamu tarafından onaylanmamasının bu tehditlere refleks olarak reddetme anlamına gelmediğini söyledi. ABD büyükelçilik müzakerelerinin sonucu olarak elçilik personelini ciddiye alma kararından bahseden Rome, “Sanırım bunu riski en aza indirmeye çalışmak olarak okumalıyız, evet ve ayrıca gerçek bir tehdit var,” ifadelerini kullandı.
ABD’nin diplomatlarını Irak’tan çıkarma kararı, Washington ile Tahran arasındaki giderek artan kışkırtıcı söylemlerin arkasından geliyor. Washington, ülkenin en büyük iki ihracat geliri kaynağı olan İran sanayi metalleri ve petrolüne yönelik yaptırımları düşürdü. İran ise ABD’nin geçen yılın tek taraflı olarak çıkardığı 2015 nükleer anlaşmasının iki şartını ihlal etme niyetinde olduğunu açıkladı.
Rome, Tahran’ın JCPOA anlaşmasının bazı şartlarını ihlal etme taahhüdünün İran’ın koparma süresini kolayca azaltabileceğini söyledi.Koparma süresi, bir nükleer silah için yeterli miktarda silah sınıfı uranyum üretmek için gereken süredir. Rome, “İralılar bir süredir bu konuda adım atmaya çalışıyorlar ve gerçekten anlaşmanın sınırlarında kalmak için bahaneler arıyorlar,” dedi.
Aynı zamanda Rome, “Ancak ABD bir yıl sonra JCPOA’nın içinde kaldıktan sonra yaptırımlar uyguladı ve İran petrol ihracatını kesti, İran’ın bakış açısına göre başka seçenek kalmadı,” dedi.