
Dünyanın en büyük iki ekonomisi (ABD-Çin) arasındaki ticaret mücadelesini çözmek için hazırlanan anlaşma, Çin’deki ABD şirketlerine daha iyi muamele edilmesini, ABD ürünleri için daha fazla Çin siparişini içeriyor.
Ancak Pasifik’in her iki tarafındaki sarsıntılı işletmeler, iki ülke arasındaki bir zamanların başındaki yatırım faaliyetini yeniden canlandırmak için acele etmekte beceriksiz kalıyor.
Çin ile yatırım konusunda uzmanlaşmış bir hukuk firması olan Harris Bricken’in ortak ortağı Dan Harris, “Çin ile ABD arasında herhangi bir anlaşmaya yönelik her iki tarafın da şaka yapıyorduk demesine neden olacak bir yolu yoktur. Tarifeler, tutuklamalar, tehditler ve artan risk, şirketleri etkiledi ve ortadan kalkmayacak.” diyor.
Tek Faktör Ticari Gerilimler Değil
Ticaret anlaşmazlığı, Çin ile ABD arasında (geçen yıl 19 milyar doların üstüne çıkan) 60 milyar dolarlık bir zirveden 19 milyar dolara gerilemiş olan olan yatırım akışlarında düşüşe neden olan tek faktör olarak ele alınmaya yetmiyor.
Dalian Wanda Co.’nun 2016’da 3.5 milyar dolarlık satın alması gibi harcamaları sorguladıkları için, sermaye çıkışlarında daralmaya gittikleri dikkat çekiyor. ABD yetkililerinin de ulusal güvenlik endişeleri var.
ABD Dış Yatırım Komitesi, Çin’in sosyal medya şirketleri de dahil olmak üzere stratejik bir avantaj sağlayabilecek şirketlere yaptığı yatırımları engellemek veya çözmek için harekete geçti.
Ancak, bazı Çinli ve ABD şirketlerinin uzun süredir ABD-Çin ticaret gerilimi prizmasıyla işlerini yeniden planlamalarından, tarifelerin turları, yatırım kısıtlamaları ve keskin söylemlerin çöküşün arkasındaki ana etken olduğuna vurgu yapılabilir.
GoPro Mekan Değiştiriyor
Kamera üreticisi GoPro, ABD pazarı için kamera üretimini Çin’den Meksika Guadalajara’ya taşımaya karar verdi. Şirket zaten böyle bir hareket tasarlıyordu, ancak tarifeler tedarik zinciri verimliliğini arttırmak için katalizör olarak görev yapınca aksiyon alınmış oldu. (Şirketin açıklamalarında bu değişimin sinyalleri verilmişti.)
New Jersey merkezli bir başka ABD şirketi olan bisiklet üreticisi Kent International Inc. de, Çin tarifelerinden kaçınmak için Kamboçya fabrikalarına yatırım yaptığını açıklamıştı.
Ticaretin gerginliğini vurgulayan Çin’li Guangzhou Automotive Group, Trumpchi otomobillerini ABD’ye ihraç etme planlarını geciktirdiğini belirtti.
Şirket scotched yatırıma değer vermedi, ancak California’daki araştırma-geliştirme operasyonlarına çoktan yatırım yaptı; bayileri işe almak ve bir ABD satış şirketi kurmak için adımlar atmaya başladı.
Dev Yatırım Pamuk Fabrikasına Dönüşebilir
Bu arada Forrest City Ark.’da ticaret soğukluğu terkedilmiş bir fabrikayı işaret ediyor. (1.4 milyon metrekarelik terk edilmiş bir Sanyo TV fabrikası.) 2017’de, Çin’in Shandong Ruyi Teknoloji Grubu, hayalet fabrikayı satın almayı ve onu 14.000 civarında nüfuslu bir kasabada 800’den fazla kişiye istihdam sağlayacak bir pamuk ipliği fabrikasına dönüştürmeyi planladığını bildirdi.
Shandong Ruyi’nin ilgisini çekmek için ticaret mücadelesini suçlayan Arkansas Ekonomik Kalkınma Komisyonu’nun yetkililerine göre, proje şu an beklemede.
Komisyonun Genel Müdürü Mike Preston, “Bu, işleri gerçekten kullanabilecek bir alan olan Mississippi Deltası’nın kalbidir. Fakat zaman çizelgesi hareketli bir hedef olmuştur. Önemli ölçüde ertelemeler gündemde; diğer ülkelerden pamuk alınabilitesi ele alınmaktadır.” dedi. (Shandong Ruyi yetkililerinin yorum taleplerine cevap vermediği ifade ediliyor.)
Sun Paper Askıda
İplik işletmesi, Arkansas’taki ticaret anlaşmazlığının zayiatlarından sadece biri olarak ele alınabilir. Kağıt şirketi olan Sun Paper, Shandong eyaletinden bir başka Çinli firma tarafından Arkadelphia’da 1 milyar dolarlık kağıt fabrikası olan proje de, tarife endişeleri nedeniyle ertelendi.
“Bir pazarlık anlaşmasının projenin bu yıl geri dönmesini sağlayacağı konusunda iyimser olduğunu ekleyen Bay Preston, müzakereler konusunda çok ağırdık ve iletişim tamamen kurudu ”dedi. (Sun Paper, yorum için çağrıları dönmedi.)
Yatırım Tablolarında “Rötar” İkazları Artıyor
ABD ve Çin şimdi Mayıs ayının sonunda veya Haziran ayının başında bir ticaret anlaşması yapmayı hedefliyor ve bu durum, daha iyi bir iş ortamı için iyiye işaret edebilecek düzeyde. Çin’de iş yapan ABD şirketlerini temsil eden ABD Çin İş Konseyi Başkanı Craig Allen, “İkili ticaret müzakerelerinin, Pasifik’in her iki yolundan da yatırımlarının daha istikrarlı ve öngörülebilir olacağı bir ortama yol açacağını umuyoruz.” diyor.
Görünürde ateşkes olmasına rağmen, iş dünyası belirsiz kaldı. Şanghay’daki Amerikan Ticaret Odası’nın Şubat ayındaki son anketi, üyelerin %65’inin gerginliğin uzun vadeli stratejilerini etkilediğini ve neredeyse Çin’in ilk çeyreğinde ek yatırımları geciktirdiğini belirtti.
Bu, malzemelerini Çin’in Sichuan eyaletindeki Chengdu’dan temin eden Kaliforniya merkezli deri, kürk ve süet tedarikçisi olan Pomona, Synplus Inc. bir ofise yatırım yapmış ve birkaç deri tabaklama ile ortaklıklar kurmuştu.
Firmaya, başkan yardımcısı Cynthia Gardenhire Eylül ayında, deri eşya da dahil olmak üzere yaklaşık 200 milyar dolarlık Çin malına uygulanan %10’luk tarifelerden etkilendiğini ve personelinin %15’ini gö önüne alarak yatırımını yeniden ölçeklendirmek zorunda kaldığını ifade etmişti.
Taleplerde Yönelim Değişiyor
Tarifeleri önlemek için, bazı Synplus müşterileri batı Çin domuz derisinden Pakistanlı kuzu derisine geçti. Şirketler yeni bir üretim kanalı oluşturmak zorunda ve başarılı olursa geri dönmeyi seçememeleri yüksek ihtimalde değerlendirilebilir.
Synplus, rekabet gücünü korumak ve gelecekteki tarifeleri önlemek için Vietnam’da bir tedarik zincirine yatırım yapmayı da düşünmeye başladığını bildirmişti.
Amerikan Giyim ve Ayakkabı Birliği başkanı Rick Helfenbein, Synplus gibi şirketlerin karşılaştığı kararın en az 10 yıllığına iyileşmeyecek tedarik zincirlerini değiştiren ticari sürtünmelerin simgesi olduğunu vurgulamıştı.