Pekin yaptığı savunma harcamaları ile ilgili sıralamada ikinci sırada yer alırken, analistler önemli bir silah ithalatçısı haline geldiğini de söylüyorlar.
Geçen beş yıl boyunca Mart ayında yayımlanan Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’nün (SIPRI) verilerine göre Çin; ABD, Rusya, Fransa ve Almanya ile birlikte en büyük ihracatçılardan birisidir. Verilere göre; bu ülkeler ihraç edilen toplam silah hacminin dörtte üçünü oluşturdular.
SIPRI verilerine göre Çin, son 12 yılda 16,2 milyar birim cephane ihraç etti. Pekin, 1 Ekim’de Komünist Çin’in 70. yıldönümünü kutlamaya hazırlanıyor. Ülke ekonomisini 40 yıl öncesine kadar açmayan Çin, o zamandan bu yana hızlı bir şekilde dünyanın en büyük ikinci ekonomisi oldu.
Kuşak ve Yol Ortaklarına İhracat
Gelişmekte olan dünyadaki potansiyel pazar ve gevşek kısıtlamalar, Çin’i dünyanın en büyük silah ihracatçılarından biri olacak şekilde konumlandırabilir. Bu yorum, Kaliforniya merkezli politika kuruluşu RAND Corporation’ın uluslararası savunma araştırmacısı Timothy Heath tarafından yapıldı.
SIPRI’ya göre; 2007’den bu yana, Çin’in en fazla silah ihracatı yaptığı ülkeler toplam birime göre Pakistan (6,57 milyar adet), Bangladeş (1,99 milyar adet) ve Myanmar (1,28 milyar adet). Üç ülke de Çin’in küresel kalkınma stratejisinin bir parçasıdır.
Yalnızca 2018’de Çin, SIPRI hesaplamalarına göre Bangladeş’e 75 milyon adet, Myanmar’a 105 milyon adet ve 448 milyon adet Pakistan’a satış yaptı.
Heath “Çin, özellikle ortak ülkelerine olmak üzere silah ihracatını genişletmeye devam edecek gibi. Silah ihracatı, Çin’in hem büyük Çin yatırımlarına sahip ülkelerde güvenliği artırması hem de Çin Halk Kurtuluş Ordusunun harcama ve taahhütlerini en aza indirmesi için etkili ve düşük maliyetli bir yol sunuyor,” dedi.
Seattle merkezli bir kar amacı gütmeyen araştırma kurumu olan Ulusal Asya Araştırma Bürosu (NBR) Başkanı Roy Kamphausen ise “Bir şeyleri perspektife sokmak için Çin’in geleneksel silahları, Kuzey ve Güney Amerika’daki silah ihracat pazarının sadece yüzde 3’ünü oluşturuyor,” ifadelerini kullandı.
Kamphausen, piyasaya ABD’nin %19, Rusya’nın %14 ve Almanya’nın %12 ile hakim olduğunu söylüyor.
SIPRI, 2018 Uluslararası Silah Transferi Trendleri raporunda Hindistan, Avustralya, Güney Kore ve Vietnam gibi önemli silah ithalatçılarının Çin’in silahlarını siyasi nedenlerle satın almayacağını söyledi.
Kamphausen, “Çin, gelişmiş silah sistemleri için daha düşük maliyetli bir alternatif ve Rus donanımının ana rakibi olarak kendini konulandırdı,” dedi.
RAND’dan Heath, “Çin silahları ve teçhizatı kalitesinde geliştikçe ve Rusya’nın savunma endüstrisi körelmeye devam ettikçe, Çinli üreticiler büyük olasılıkla Rusya’nın savunma endüstrilerini birçok kilit pazarda yerinden edecek,” ifadelerini kullandı.
SIPRI verilerine göre; Çin silah ihracatı yükselirken, Rusya ihracatı son beş yılda azaldı. Kamphausen, Rusya’nın benzer koşulsuz silah satış rejiminin, Moskova ve Pekin arasında şiddetli bir rekabetin yaşanmasının bir başka nedeni olduğunu belirtti.
Çin Savunmaya Çok Para Harcıyor
Çin hala büyük bir silah tüccari rolünü üstlenmeye devam ediyor olabilir; ancak bu, Pekin’in savunma harcamalarındaki konumunu da destekliyor.
Çin, 2018’de SIPRI’nın 250 milyon dolara yaklaştığını tahmin ettiği büyük bir savunma bütçesi kullanıyor. ABD Savunma Bakanlığı da benzer şekilde Çin’in geçen yıl savunma için yaklaşık 200 milyar dolar harcadığını tahmin ediyor.
Pekin’in resmi öngörüleri ise daha mütevazi. Milli Savunma Bakanlığı 2018 bütçesinin bir önceki yıla göre yüzde 8,1 artarak 1,11 trilyon dolara yükselttiğini açıkladı.
Pentagon’un dış tahminler ve resmi rakamlar arasındaki farka bakışı, “Çin’in yayınlanan askeri bütçesinin Ar-Ge ve yabancı silah alımları dahil olmak üzere birkaç önemli harcama kategorisini göz ardı ettiğini” şeklindedir.
2019 yılında Milli Savunma Bakanlığı askeri harcamalar bütçesinin yüzde 7,5 artarak 1,19 trilyon yuana yükselmesi gerektiğini söyledi. Bu, 2019 yılını Çin dilinde yapılan duyuruya göre; ardışık tek basamaklı bütçe büyümesinin dördüncü yılı yapar.
Pekin, savunma bütçesindeki büyümenin yavaşladığını söylese de Çin ulusal savunma bütçesini azaltmayı planlamıyor. RAND’dan Heath, Çin’in şu anda nüfusun yaşlandıkça sosyal refah programları için artak baskıyla karşı karşıya olduğunu belirtti.
Heath, “Uçak gemileri ve gizli uçaklar gibi pahalı reformların sürdürülmesinin maliyetleri ve kalifiye personeli tutmak için gereken harcamalar, savunma harcamalarını önemli ölçüde azaltmayı zorlaştıracak,” dedi.
Öte yandan NBR’den Kamphausen; eğer Pekin’in toplam devlet harcamalarının bir yüzdesi olarak savunma harcamasını sabit tutması halinde Halk Kurtuluş Ordusu’nun genel ekonomik yavaşlamadan etkileneceğine inandığını söyledi.
Ancak dünyanın en büyük ikinci ekonomisi büyümede yavaşlama görmeye başladığında bile Heath, Pekin’in bütçeleme pozisyonunu koruyacağını belirtti.
Kamphausen, “Ancak eğer liderler savunma harcamalarına daha fazla öncelik vereceklerse savunma bütçesini artırmak için kesinlikle bir bant genişliği var ve yine de rakip ülkelerde toplam devlet harcamalarının bir yüzdesi olarak savunma harcama seviyelerinin altında kalıyorlar,” dedi.
Elbette Çin’in askeri harcaması, ABD’ye kıyasla hala zayıf. Washington hala ekipman ve silah bakımından Pekin’den daha fazla önde bulunuyor. Çin ise bu açığı kapatmaya oldukça hevesli.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
