
Çin hükümetinin en azından kağıt üzerinde yabancı şirketler için yerel iş ortamının iyileştirilmesinin ne kadar ciddi olduğunu göstermeye çalıştığı söyleniyor. Çin Avrupa Birliği Ticaret Odası Başkanı Joerg Wuttke, Cuma günü gazetecilere verdiği demeçte, ülkenin yeni dış yatırım yasasına ilk bakış açısına dayanarak, şaşırtıcı bir şekilde tüm endişelere uyum sağladığını belirtti.
Wuttke, 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek olan yasanın, Çinli şirketlerin ülkede iş yapmak için yabancı şirketleri değerli teknolojiler aktarmaya zorlamalarının önlenmesine ve ayrıca ticari sırların korunmasının iyileştirilmesine büyük önem verdiğini ifade etti.
Tam olarak uygulanırsa yasanın bu yönleri, Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmazlığına belirtilen iki ana şikayet de ele almış olacak. Yabancı yatırım kanunu, Mart ayında yıllık bir kongrede kabul edildiği zaman, bazı iş liderleri yeni kuralların çok hızlı bir şekilde hukuka dönüştürüldüğünden endişelendi ve uygulamanın zorlaşmasına neden olabilecek belirsiz ifadeler içerdiğini belirtti.
Devlet Kontrolü Meseleleri
Diğer analistler, Çin’deki yabancı işletme operasyonlarındaki zorlukların uzun süredir devam eden devlet kontrolü meselelerine odaklandığını ve bunun da azaltma çabalarının gerisinde kaldığını belirtti.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin kıdemli danışmanı Scott Kennedy ve Rhodium Group’un kurucu ortağı Daniel H. Rosen, 10 Ekim’de bir not yayımladılar.
Buna göre; “Çin devleti sadece makul bir sınırın ötesinde bir desteğe devam etmekle kalmıyor, yabancı alıcılar kurtarmaya gelmek istediklerinde sık sık sallanıyorlar. Çinli şirketler üzerindeki ‘satılık değil’ işareti, devlete yönelik bir ekonomik sistemin düzeninde bir dayanaktır,” dendi.
Her ne kadar yabancı yatırımcı yasası, Mart ayında kabul edilse de Çin hükümeti hala bu konuda yorumlarda bulunuyor. Wuttke’ye göre; AB Odası 10 Ekim’de bir inceleme nüshası aldı ve 20 gün içinde yanıt vermesi gerekiyor.
Ayrıca Wuttke, yasanın eksik olduğunu gösteren uygulamada şu ana kadar hiçbir ceza maddesi bulunmadığını söyledi. Ticaret Bakanlığı’na göre; geçen hafta sonu iş liderleriyle yasaya ilişkin toplantılar kapalı kapılar ardında, Shandong eyaletindeki Qingdao Çokuluslu Zirvesi’nde Ticaret Bakanlığı, Gümrük Genel İdaresi ve Devlet Piyasa Yönetimi ile planlandı.
Yabancı Yatırım Çin’in Ekonomisine Yardımcı Olabilir
Çin hükümetinin, ABD ile yabancı varlıklar için iş ortamını iyileştirmek adına ticaret gerilimleri uygulamaktan başka nedenleri var. Yurt dışından yapılan yatırımlar, ülkeye ihtiyaç duyulan sermaye ve işleri getirmekte, ayrıca Çin endüstri standartlarının küresel olarak kabul görmüş şirketlerle daha uyumlu hale gelmesine yardımcı olabilir.
Özellikle Çinli yetkililer son birkaç hafta içinde yerel finans endüstrisinin bazı bölümlerinde dış yatırım limitlerinin kaldırılması konusunda bazı duyurularda bulundular.
Wuttke, “Ekonomik rüzgarlar aşamasına giriyoruz. Bu meseleler, yabancı yatırımcıların Çin’i çekici bulmasını sağlamak için büyük önem taşımaktadır. Konuştuğumuz gibi ekonomiye büyük para atma pozisyonunda değiller,” ifadelerini kullandı.
Cuma günü yayımlanan gayrisafi yurt içi hasıla rakamları, ekonominin üçüncü çeyrekte yüzde 6 oranında büyüdüğünü gösterdi. Bu rakam, yaklaşık 30 yılın en düşük büyüme hızı olarak yorumlandı.
Ticaret Bakanlığı’nın geçen hafta yaptığı açıklamada, Çin’in doğrudan anakaraya yaptığı yatırım, yılın ilk üç çeyreğinde yuan bazında yüzde 6,5, dolar bazında yüzde 2,9 artışla 100,78 milyar dolara ulaştığını söyledi.
Basın açıklaması; Hong Kong, Macau, Singapur, Güney Kore ve Japonya’yı büyük yatırım kaynakları olarak adlandırdı. Açıklamada, ABD ve AB’den ise söz edilmedi
Ticaret Bakanlığı’na göre; 2018’in tamamı için ABD’den gelen yatırım yüzde 7,7 ve Almanya’dan gelen yatırım ise yüzde 79,3 oranında arttı.