
Kimse Vietnam’ın dünyanın en büyük ihracatçısı olarak Çin’i yerini almasını beklemiyor, ancak Güneydoğu Asya ülkesi kesinlikle Çin’in ABD ile olan işinin bir kısmını alıyor gibi görünüyor. Yani Vietnam küresel üretim merkezi olarak Çin’in yerini almaktan çok uzakta olsa da gözle görülür seviyede kayma yaşanıyor.
Açıklanan veriler de bu gör üşü destekledi. IHS Markit tarafından yayınlanan nota göre yılın ilk dokuz ayında ABD’nin Vietnam’dan yaptığı ithalat yıllık yüzde 34.8 artışla, 2018’in tamamındaki yüzde 5.8 artıştan sıçrama kaydetti.
Buna karşılık, anakara Çin’den yapılan ABD ithalatının Ocak-Eylül döneminde yıllık yüzde 13.4 daraldığı bildirildi.IHS Markit’in notu yazan direktörü Michael Ryan, tarifelerin ABD’nin Çin ithalatındaki azalmanın büyük bir nedeni olduğunu aktardı. Vietnam’ın ABD için en hızlı büyüyen ihracat kategorilerinin bilgisayar, telefon ve diğer makineler olduğunu da ekledi. ABD Ticaret Temsilcisi’ne göre, bu ürünler ABD’nin 2018’de anakara Çin, Moğolistan ve Tayvan’dan yaptığı ilk sıradaki ithalatlar arasındaydı. Bu durum, Vietnam’ın bu mallarının ABD’ye ihracatının; Çin ve Amerika arasındaki akışın azalmasının yerini alabileceğini öne sürdü.
Ayrıca Güneydoğu Asya ülkesi, ABD ile Çin arasındaki yüksek tarifeleri aşmak isteyen üreticilerin doğrudan yabancı yatırımlarında da bir sıçrama gördü. Fakat IHS Markit’ten Ryan’a göre ABD, Vietnam’a büyük bir yatırım yapmadı. Amerika’nın Vietnam’a yaptığı yatırımların Güneydoğu Asya ülkesinin doğrudan yabancı yatırımlarının yalnızca yüzde 2.7’sini oluşturduğunu belirtti.
Bunun nedenlerinden bir tanesi, ABD’nin Vietnam ve daha geniş Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ile serbest ticaret anlaşmasının olmaması olarak gösterildi. Ancak bunun, tedarik zinciri çeşitlendirmenin hızını ve büyüklüğünü engelleyen pek çok faktörden sadece birisi olduğunu dile getirdi. Ryan Vietnam’ın vasıflı iş gücü sıkıntısı ile de karşı karşıya olduğunu, basitçe mevcut arzın talebi karşılayamadığını vurguladı.