
Eylül ayının son gününde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nın (YEP) ardından hükümet bazı fiyat ve ücretlerde enflasyon yerine YEP’i esas almaya karar verdi. Bu kapsamda bazı düzenlemelere giderek enflasyonda atalet etkisini sınırlamaya koyuldu.
2020-2022 yıllarını kapsayan YEP doğrultusunda finansal istikrarı sağlamak amacıyla bazı önlemler almaya yönelen hükümet, para ve maliye politikalarında eş güdüm ve mal-hizmetlerde rekabet ile verimliliği artıracak bazı yenilikler gerçekleştirilecek.
Hükümetin bu adımı sayesinde Eylül’de yıllık bazda %9,26 artışa işaret eden enflasyon rakamının, sürekli tek hanede kalması hedeflenecek.Böylece düşük enflasyonla birlikte geleceğe yönelik öngörüler artacak, belirsizlikten doğan risk primleri azalacak, yatırım verimlilikleri artacak ve uzun vadeli Türk finansman kaynaklarının gelişmesi sağlanacak. Bu sayede ekonomik ve finansal istikrarda kuvvetlenme görülecek.
Hükümetin aldığı bu karar kapsamında, kamu tarafından belirlenen bazı fiyat ve ücretlerde enflasyonun yerine YEP enflasyon hedefleri baz alınacak. Bazı iktisadi karar vericilerin önceki enflasyon beklentilerini hala sürdürmesinden kaynaklanan enflasyonun düşüşe karşı direnç göstermesi ve yapışkan duruma gelmesi durumu olarak bilinen “enflasyon ataleti”nin sınırlandırılması planlanıyor.
Kur geçişkenliğini mal ve hizmet fiyatlarında daha aza indirmek için bazı ithal ürünlerin yetiştirilmesi, alım garantili enerji kontratlarının TL bazlı olması esas alınacak. Petrol fiyatlarındaki değişimlerin enflasyon üzerindeki etkileri sınırlandırılacak.
Sektörel rekabet ve verimlilik eylem planları kapsamında rekabet ortamının iyileştirilmesi ve üretim maliyetlerinin düşürülmesi amaçlanıyor.Ayrıca program kapsamında gıda enflasyonun düşürülmesi de temel amaçlar arasında gösteriliyor. Gıdadkai üretimin artması için sulama faaaliyetlerinde sıklaştırmaya gidilecek, sera yatırımları teşvik edilecek. Ayrıca “hal yasası” adı altında üretici ve tüketici arasındaki farkın optimize edilmesi sağlanacak.
Sebze ve meyve ticareti kayıt altına alınıp denetlemeler başlatılacak. Bunun yanında hallerin altyapısı da modernizasyon kapsamında kontrol altına alınacak. Öte yandan perakende yasası ile gıda tedarikçilerini korumayı ve gıdadaki enflasyonun önüne geçmeyi hedefleyen yeni düzenlemelere gidilecek.
Başta gıda fiyatları olmak üzere tüketicilerin market fiyatlarını karşılaştırması daha kolay bir hal alacak. Fiyattaki rekabeti artırmayı amaçlayan internet üzerinden bir bilgi işlem altyapısı geliştirilecek. Böylelikle yerel marketlerdeki mevcut ürün fiyatları mobil uygulamalar aracılığıyla müşterilerin erişimine sunulacak.
Gıda fiyatlarındaki mevsimsellikten kaynaklanan dalgalanmaların önüne geçmek amacıyla Toprak Mahsulleri Ofisi ile Et ve Süt Kurumu’nun etkin ithalat ve ihracat faaliyetleri, alım-satım ve depolama işlemleriyle piyasada yer alarak gıda fiyatlarında denge sağlanmasına daha güçlü bir destek sağlanmış olacak.
Söz konusu programın hedefleri arasında tarım, hayvancılık ve balıkçılık işletmeleriyle kooperatiflerin kurumsallaştırılması, ölçekte büyümeye gidilmesi ve yaygınlaştırılmasının desteklenmesi de bulunuyor.Tarımda sözleşmeli hayvan modelinin yaygınlaştırılması, küçükbaş hayvan üretiminin yaygınlaştırılması ve hayvan sayısının daha da artırılmasını içeren çalışmalar da plan kapsamında değerlendirilecek.
Tarımsal ürünler açısından oldukça önemli olan arz ve rekolte tahmininin en doğru şekilde yapılabilmesini hedef alan erken uyarı sistemi devreye girecek. Diğer taraftan atıl tarım arazilerinin tarımsal üretim bünyesine kazandırılması için gereken kurumsal ve hukuki/altyapı geliştirilecek.