
Çin’de bir süredir yaşanan Afrika domuz gribi nedeniyle çeşitli arz sorunları yaşanıyor. Hatta ülkedeki domuz ateşinin enflasyonu hedefin üzerine çıkarabileceği yorumları da yapıldı. Şimdi ise sahte et talebinin artması nedeniyle arz endişeleri yaşanmaya başlandı.
Araştırma kuruluşu Fitch Solutions’a göre; Çin’in sahte et talebi, yerel arz ile karşılanamayacağına yönelik endişelere neden oluyor. Fitch, Eylül ayında yayımladığı bir raporda ise Afrika domuz ateşi salgınına dikkat çekerek, et kaynaklarının azaldığını söyledi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre; Afrika domuz ateşi, Çin’de yaklaşık 1,17 milyon domuzu etkileyen bulaşıcı ve ölümcül bir virüs enfeksiyonudur.
Aynı zamanda Çin, dünyadaki en büyük domuz eti tüketicilerinden birisidir. Veri şirketi Statista’ya göre; 2018 yılında dünyanın en büyük domuz üreticisi de oldu.
Tedarik Krizi
Fitch raporunda, arzın azalması nedeniyle tüketici talebini karşılamak için daha fazla et ithalatının gerekli olabileceği belirtildi. Alternatif olarak, et arzını artırmak için yeni seçeneklerin araştırılması ve teşvik edilmesi gerekeceği söylendi.
Sahte etin ise bir seçenek olduğu ifade ediliyor. ABD merkezli Good Food Institute tarafından yayımlanan bir rapora göre; 2018’de Çin’in bitki bazlı et endüstrisi 910 milyon dolar değerinde ve bir önceki yıla göre yüzde 14,2 oranında büyüme kaydetti.
Buna karşılık, ABD piyasası aynı yıl 684 milyon dolar olarak gerçekleştirdi ve kar amacı gütmeyen kuruluşun yıllık bazda yüzde 23 arttığı belirtildi.
ABD’nin yatırım bankası Jefferies’in araştırmacısı Simon Powell’ın özellikle Çin domuz atesinin, alternatif et endüstrisi için olumlu olacağını söyledi.
Powell’a göre ölümcül hastalık, Çin’in domuz pazarında 20 milyon tonluk bir düşüşe yol açmış olabilir. Bu azalış, tüketicilerin alternatif olarak sahte ete yönelmesine neden olabilir.
Geçen Çarşamba günü Powell, “Alternatif protein ve alternatif et için muazzam bir ilerleme olabileceğini düşünüyorum,” dedi.
Çevre, Sağlık ve Gelenek
Fitch Solutions raporlarında sahte et trendinin ardındaki bir diğer faktör de Çin mutfağı. Bunun nedeni tofu veya buğday bazlı seitandan yapılan bitki temelli sahte etlerin geleneksel olarak Çin yemeklerinde kullanılmasıdır.
Aslında bazıları Çinlilerin, Tang Hanedanlığı kadar erken, binlerce yıl önce alternatif et yemeye başladığını söylüyor. Raporda, “Sahte et trendi, bu geleneğin tamamıyla yeni bir gelişmeye karşı sonraki adım olarak görülebilir,” dedi.
Fitch’in raporuna göre; çevresel, etik ve sağlık sorunları, Çin’deki sahte et talebinin arkasında olabilir. Powell’a göre; Çin’in Y kuşağı ve yarı vejeteryanları, alternatif ete öncülük edebilirler. Aynı şekilde sağlık veya çevresel nedenlerden dolayı et alımlarını azaltan insanlar da sahte et tüketimini artırabilirler.
Bu eğilime rağmen Çin’deki sahte et tüketiminin yaygınlaşması biraz zaman alabilir. Powell, alternatif etin Çin’in günlük diyeti için önemli olduğunu da sözlerine ekledi.
Çin’in ete olan talebi tarihsel olarak yüksek olmuştur. OECD verilerine göre; 2018 yılında ülke, dünya domuz tüketiminin yaklaşık yüzde 46’sını oluşturdu.