Gıda Fiyatlarında Artış Resesyona Değil Ama İnsanlık Krizine Yol Açabilir

Nomura, gıda fiyatlarındaki bir artışın devasa bir insanlık krizine yol açabileceğini çünkü dünya nüfusunun yarısından fazlasının böyle bir riske karşı savunmasız olduğunu belirtti. Nomura analistleri yakın tarihli bir notta şu ifadeleri kullandı:

“Gıda fiyatlarındaki artışa en savunmasız olan ülkeler, dünya ekonomisinin küçük bir bölümünü ancak dünya nüfusunun çok daha büyük bir kısmını oluşturuyor. Gıda fiyatlarında sürekli bir yükselişin küresel ekonomik durgunluğa neden olması muhtemel değil fakat küresel ölçekte insanlık krizi yaratabilir.”

Bu ülkelerin dördü dışında hepsinin gelişmekte olan ekonomiler olduğunu söyleyen Nomura, gıda fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı kırılganlığın bir gelişmekte olan ekonomi olgusu olduğunu dile getirdi. Afrika, Orta Doğu ve Asya’ya konsantre olan Nomura, bu ülkelerin kişi başına düşük GSYİH, hane halkı tüketiminde yüksek oranda gıda kullanımı ve büyük net gıda ithalatçıları eğiliminde olduklarını belirtti. Banka, en çok maruz kalan ekonomilerin bir kısmının halihazırda savaştan kopup aşırı yoksulluktan muzdarip olduğunu söyledi.

Banka, bu ülkelerdeki insanların gelirlerinin büyük bölümünü gıda, barınak ve diğer ihtiyaçlara harcadıklarını söyledi. Fiyatlar arttıkça gelirlerinin daha da büyük bir kısmını, diğer gereklilikler pahasına gıdaya harcayacaklarının üzerini çizdi. Birleşmiş Milletler’in Gıda ve Tarım Örgütü’nün verilerine işaret eden Nomura, Libya’nın net gıda ithalatının GSYİH’sinin yüzde 9.1’inde olmasını örnek gösterdi. Öte yandan, gıda fiyatı enflasyonuna karşı en az hassas olan Yeni Zelanda’nın net gıda ihracatı GSYİH’sinin yüzde 9.5’i kadardı.

Yine de tarımsal üretimin artması, Libyalıların gıda güvenliğini artıracak ve gelecekteki şoklara karşı ülkeyi destekleyecektir. FAO bu durumu şöyle anlattı: “Bu, bireysel hane halkı ile tarım sektöründe durgunluk ve krize giden yıllarda gıda ithalatına artan bir bağımlılık gören tüm Libya için geçerlidir.” Nomura, gıda ithalatına bağımlı ülkelerin fiyata karşı daha hassas olmasıyla, yüksek gıda fiyatlarının coğrafi olarak geniş insanlık krizi riskini artırdığını vurguladı.

Japon şirket ayrıca iklim değişikliğinin, daha yüksek petrol fiyatlarının ve ABD dolarındaki bir değer kaybının, gıda fiyatlarında bir artışı tetikleyebileceğini belirtti.

Gıda fiyatları yükseldiğinde de gıda güvenliği konusundaki endişelerin toplumsal huzursuzlukla sonuçlanabileceğini ve nihayetinde hükümetleri ihracatlarını azaltarak müdahale etmeye zorlayabileceğini dile getirdi. Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre Haziran 2010 ve Şubat 2011 arasında gıda fiyat endeksi yüzde 41 oranında arttı. Nomura’nın baş ekonomisti Robert Subbaraman, bu dalgalanmanın Arap Baharı protestolarına katkıda bulunduğunu savundu.