Türk Şirketler Neden Halka Arzdan Kaçıyor?

Türkiye’de halka arzlara olan düşük talep nedeniyle borsada halka açılmak yerine özel sermaye fonlarına satılmanın tercih edildiği, Turkish Yatırım Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi Berra Doğaner tarafından dile getirildi. Konu ile ilgili Reuters‘ten Akın Aytekin’in sorularına cevap veren Berra Doğaner, 33 yıldır bu işi yaptığından ve en kötü zamanlarda bile şimdiki durumdan daha iyisiyle karşılaştığından bahsediyor.

Bireysel yatırımcıların geçmişte yaşamış olduğu olumsuz deneyimler nedeniyle artık halka arzlara yanaşanların azaldığına dikkat çekiliyor. Halka arz seferberliği kapsamı altında, halka açılan şirket sayısının artırılması için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile sermaye piyasası kurumları arasında 2008 yılında bir protokol imzalanmıştı. Bu protokolü izleyen dönemlerde birçok küçük şirketin halka açılması da teşvik edilmiş oldu. 2010 yılından sonra başlayan uygulamayla birlikte 3 yıl içinde borsaya, 60’tan fazla yeni şirketin girmiş olduğu biliniyor. Ancak yanlış uygulamalar ve fiyatlandırma konusunda yaşanan sorunlar yüzünden pek çok yatırımcı da zarar etti. Bu durumun ise Türk şirketlerin halka arzdan kaçınmasına neden olduğu düşünülüyor.

Yapılan araştırmalara göre 2016 yılının başından bu zamana kadar yalnızca 2 halka arz gerçekleşti. 2010 yılında ise 22 taneydi ve toplam 3 milyar lira üzerinde gerçekleşmişti. 2015 yılında ise 6 halka arzla 119 milyon lira; 2016 yılının ilk 6 ayında 2 halka arz ile 343 milyon lira seviyesinde.

Berra Doğaner, halka arz piyasasının gelişmesinin herhangi bir düzenlemeyle ilgisi olmadığını düşünüyor. Tasarruf yapanların zaten düşük olan mevduat kullanımı için gayrimenkulü tercih ettiğine dikkat çekiyor. Yatırımcının getiriyi halka arzda yetersiz gördüğünü ve buna karşılık gayrimenkule daha çok güvendiğini söylüyor. Bu nedenle de yatırımcının gelmediğini belirtiyor. Bu düşüncelerini, “Türkiye’de tasarruf yok. Tasarruf oranı şimdi bireysel emekliliğe verilen devlet teşvikiyle % 13’lerden % 15’lere çıktı. Yani tasarruf yok ve olan tasarruflar da son zamanlarda gayrimenkul tarafına geçti,” sözleriyle destekliyor.

Doğaner son olarak BIST 100 endeksine de değiniyor ve 2012 seviyelerine bakıldığında şimdiyle neredeyse aynı olduğunu belirtiyor. Gayrimenkul tarafına bakıldığında ise ortalama getirisinin, borsanın ortalama getirisinden daha yüksek olduğunu söylüyor. Bu nedenle de yatırımcının gelmediğini ve böyle devam edildiğinde gelmemeye devam edeceğine de dikkat çekiyor.