
Almanya, Fransa ve İngiltere’nin liderleri Başkan Donald Trump’ın 2015 anlaşmasını terk etme çağrısına karşı gelerek İran nükleer anlaşmasının yanında duracaklarını söyledi. Ancak İran’ı, Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) içindeki taahhütlere uyması gerektiği konusunda da uyardı.
Almanya, Fransa ve İngiltere liderleri Pazar akşamı yayınlanan bir açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Giderek zorlaşan koşullara rağmen, anlaşmayı korumak için çok çalıştık. Çin, Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve İran ile koordinatör olarak AB, JCPOA için kalan tüm taraflar, anlaşmayı korumaya yönelik kararlılıklarını dile getirdi.”
İran’ı, anlaşmayla tutarsız olan tüm önlemleri geri almaya ve tam uyuma geri dönmeye çağıran liderler, aynı zamanda ülkeyi daha fazla şiddet eyleminden kaçınmaya da davet etti.Bölgenin istikrarını korumak için İran’la bu gündem üzerinde ilişki kurmaya hazır oldukları da belirtildi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson açıklamada, İran’ın anlaşma kapsamındaki taahhütlerine tam olarak uyması gerektiğini ve İran’ın Temmuz 2019’dan bu yana taahhütlerini ihlal eden eylemleri hakkında derin endişe duyduklarını söyledi.
İran geçtiğimiz yaz düşük zenginleştirilmiş uranyum stok sınırını aşarak anlaşmayı ihlal ettiğini açıklamıştı.Avrupa liderleri söz konusu ihlale atıfta bulunarak, bu eylemlerin tersine çevrilmesi gerektiğini kaydetti. Açıklama, AB dışişleri bakanlarının Orta Doğu’da artan gerilimleri ve nükleer anlaşmanın nasıl sürdürüleceği ya da anlaşmanın devam edip etmeyeceği konularını görüşmek üzere Cuma günü acil bir toplantı yapması sonrasında geldi.
Zirve, İran’ın ABD birliklerini barındıran Irak askeri üslerine hava saldırısının ardından yapıldı ki bu olay, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Trump’ın emriyle öldürülmesinin ardından yaşandı.
Öte yandan toplantı, İran ordusunun yanlışlıkla bir Ukraynalı yolcu jetini düşürdüğünü ve 176 yolcuyu öldürdüğünü kabul etmesinden önce gerçekleştirildi.Geçen hafta Trump, Avrupa’nın JCPOA‘yı terk etmesinin zamanının geldiğini söylemişti. Çarşamba günü konuşan Trump, “Milletler İran’ın yıkıcı ve istikrarsızlaştırıcı davranışlarını tolere etti, o günler artık geride kaldı, İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya ve Çin’in İran anlaşmasının veya JCPOA’nın kalıntılarından kurtulma zamanı geldi” demişti.
Pazar günü yayınlanan açıklama, Washington ile Trump’ın Orta Doğu’daki eylemlerini desteklemeye isteksiz olan batı müttefikleri arasındaki gergin ilişkiyi vurguladı.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace de Pazar günü, Trump’ın soyutlama taraftarı dış politikasını eleştirerek ABD’nin dünyadaki liderliğinden çekilmesi durumunda endişeleneceğini aktardı.
İngiltere’nin savunma için ABD’ye olan bağımlılığını azaltmaya çalıştığını ve bunun yerine diğer uluslararası müttefiklere yöneldiğini de sözlerine ekledi. “2010’un her zaman bir ABD koalisyonunun parçası olacağımız yönündeki varsayımları, gerçekten olacağımız yer değil” dedi.