Vakaların Artmasına Rağmen Reel Kesim ve Sektörel Güven Endeksleri Ekim’de Yükseldi

Son haftalarda özellikle Avrupa’da birçok ülke ikinci dalga alarmı verirken, salgını durdurmak için Mart ve Nisan aylarında uygulanan tedbirler yeniden hayata geçirildi. Pandeminin kontrol edilmesi açısından Türkiye’nin de çok iyi bir tablo çizdiği söylenemiyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca birçok şehirde vakaların tırmanışa geçtiğini belirtirken, rapor edilen toplam hasta sayısı 362 bine yaklaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Batı’ya kıyasla salgını kontrol etme açısından iyi olduğumuzu fakat yine de yeterli gelmediğini söyledi.

Tüm olumsuzluklara rağmen bugün açıklanan reel kesim ve sektörel güven endekslerinin Ekim ayında arttığını görmekteyiz. Açıklanan rakamlar hane halkının ve iş dünyasının ekonominin toparlandığına dair umutlarının arttığını gösterdi.

Buna göre hizmet sektörü güven endeksi söz konusu dönemde %6,4 artarak 74,9’dan 79,7’ye yükseldi. Son üç aylık döneme göre iş durumu endeksi %8 artışla 71,3’ten 77 seviyesine, hizmetlere olan talep endeksi %7,2 artışla 69,8’den 74,9’a çıktı. Gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi endeksi ise %4,3 artışla 83,7 seviyesinden 87’4’e yükseldi.

Perakende ticaret sektöründe de güven endeksinin arttığını görmekteyiz. Bir önceki aya kıyasla %1,7 artan endeks 93,5’ten 95 değerine çıkarken, son üç aylık dönemde iş hacmi satışlar endeksi %3 artışla 84,1’den 86,6’ya, gelecek üç aylık dönemde iş hacmi satışlar beklentisi %2,7 artışla 88,5’ten 90,9’a ulaştı. Öte yandan mevcut mal stok seviyesi %0,2 azalışla 107,7’den 107,5’e geriledi.

İnşaat sektöründe alınan kayıtlı sipariş azalsa da, güven endeksi Ekim ayında iyileşme gösterdi. Eylül’de 83,3 olan inşaat sektörü güven endeksi bu ay %0,6 artışla 83,8 değerini kaydetti. Gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi %1,2 artış göstererek 96,6’dan 97,8’e çıktı. Alınan kayıtlı siparişlerin düzeyi %0,2 azalarak 69,9’dan 69,8’e indi.

Söz konusu dönemde girişimlerin %64,8’i faaliyetlerini kısıtlayan en az bir temel faktör olduğunu, %35,2’sini herhangi bir faktör olmadığını bildirdi. Faaliyetleri kısıtlayan unsurların başında %42,5 ile finansman sorunları gelirken, onu %30,2 ile talep yetersizliği izledi.

1732 katılımcının yanıtlarıyla hazırlanan çalışmaya göre Ekim ayında reel kesim güven endeksi (RKGE) aylık bazda 2,8 puan artışla 108,1 değerine yükseldi. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) ise 4,0 puan artarak 109,7 olarak kaydedildi.

Gelecek on iki aylık dönem için yıllık üretici fiyat endeksi Eylül’e kıyasla 0,6 puan arttı ve %13,6 oldu. Anket katılımcılarının %44,7’si üretimlerini kısıtlayan bir faktör olmadığını bildirdi.

%20’lik kesim talep yetersizliğinin faaliyetlerini kısıtladığını söylerken, diğer faktörler arasında hammadde, ekipman ve işgücü yetersizliği ile mali imkansızlıklar yer aldı.

Sanayi alanında faaliyet gösteren işyerlerinin %12,4’ü bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduklarını, %11’i daha kötümser olduklarını bildirdi. %76,6’lık kesimin ise beklentisinde bir değişim olmadı.