
Pekin, ABD ve Çin ticaret mücadelelerini çözmek için Pazartesi günü müzakereler başlattıklarında, bir kesinti veya kesinti sorunu üzerinde herhangi bir anlaşma yolunda duruyor.
İki gün sürmesi planlanan müzakereler sırasında Washington ve Pekin’den gelen ticaret yetkilileri, son zamanlarda Çin öncülüğünde gerçekleşen birtakım geniş taahhütler hakkında ayrıntıları araştırmak istiyor. ABD mal ve hizmetlerine yönelik daha fazla Çin talebi ile Çin pazarlarına Amerikan’ın erişimini artırdı. ABD’nin fikri mülkiyet haklarının daha iyi korunması ve Pekin’in Çin şirketlerine sübvansiyonlarında indirim yapılması gündemde.
İki Tarafın Çalışmaları En Verimli Sonuç Odaklı
Her bir kategori için gündeme hakim olan kişilere göre, ABD Ticaret Temsilcisi Yardımcısı Jeffrey Gerrish liderliğindeki ABD müzakerecileri, Pekin’in iyi bir sonuç vermesini sağlamak için Ticaret Başkan Yardımcısı Wang Shouwen’in başkanlık ettiği Çinli meslektaşları ile karşılıklı talepler üzerine çalışıyor.
ABD tarafı, Çin’in belirli tarihlere göre ne alacağı konusunda spesifik olmasını istiyor. Ayrıca Pekin, ABD’nin Çin’in pazarlarına erişimini artıracak düzenlemeleri gözden geçirirse, ABD müzakerecileri, Amerikan şirketlerini engellemek için lisans, çevre düzenlemeleri ve diğer alanlar üzerinde devlet otoritesini kullanmayacağına dair güvence istiyor.
Trump yönetimi, Pekin ile herhangi bir anlaşmanın nasıl uygulanacağına odaklandığını, ABD yetkililerinin Çin’in zayıf takip rekoru olarak adlandırdıklarını vurgulamakta. Bunun yerine, Çin’de faaliyet gösteren Amerikan ve diğer yabancı firmaların önündeki engellerin, Pekin’in yıllarca önceki görüşmelerde verdiği benzer piyasa vaatlerini akıllara getirdiğini ifade ettiler.
Taraflar Anlaşmada Gönüllü
ABD Ticaret Odası Genel Başkan Yardımcısı Myron Brilliant Her iki tarafın da mevcut yönetim şekilleri, çalışma prensipleri, denetim araçları ve uygulama faaliyetleri üzerinde garantiler getirecek şeffaf başlıklar sunması gerektiğini ve nihai bir paketin kabul edilmek istendiğini ifade etti.
Çinli yetkililer, Pekin’in tekliflerini yerine getirme yolunda ilerlemenin izlenmesi için bir süreç başlatmaya istekli olduğunu ileri sürüyor. Aynı zamanda, Washington’a duyulan güvensizlik aynı zamanda Çin’in liderlik bileşimi olan Zhongnanhai’nin içinde derinlere iniyor. Ekonomik politika yapımında yer alan Çinli bir yetkili, “ABD tarafının anlaşma yaptıktan sonra geri dönüp dönmeyeceğinden emin değilim?” dedi.
Pekin merkezindeki Ticaret Bakanlığı’ndaki bu haftaki müzakereler, Cumhurbaşkanı Trump ve Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 1 Aralık’ta Arjantin’de yapılan G-20 zirvesinde tarife girişimini kabul etmesinden bu yana iki taraf arasındaki ilk yüz yüze görüşmeler oldu. Bu ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak ABD, Mart ayına kadar 200 milyar dolarlık Çin ithalatında tarife artışını askıya alıyor ve Pekin’in ABD’nin haksız ticaret uygulamalarını havada bırakıyor.
Yetersiz İstek Gören Trump Olaya Müdahale Etmişti
Toplantının başlangıcında, Bay Xi’nin sağ kolu olarak değerlendirilen Çin Başbakan Yardımcısı Liu He, konu hakkında bilgi verenlere göre Pekin’in ciddiyetinin bir gösterisi olduğunu ifade etmek için ABD heyetini karşıladı. Bay Liu’nun görünümü, Ticaret Sekreteri Gilbert Kaplan ve diğer bazı ABD yetkililerinden Bay Gerrish’ten alkış aldı.
Bu haftaki müzakerelerin ilerlemesi halinde, Bay Liu’nun, Başkan Trump tarafından Çin ile baş müzakereci olarak atanan ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer ile görüşmek üzere Washington’a bir gezi gerçekleştirmesi bekleniyor.
Bay Lighthizer’ın lider rolü Pekin’in iki ucu keskin kılıç olarak görülüyor. Çinli yetkililer, Trump’ın Bay Lighthizer’a olan inancının Başkanın Pekin’le tam bir ticaret anlaşması yapma arzusunu gösterdiğini belirtti. Mayıs ayında Bay Liu ve Hazine Sekreteri Steven Mnuchin tarafından ilan edilen bir önceki ateşkes, Çin’in teklifini yetersiz olarak gören Başkan Trump tarafından hızla devrilmişti.
2001’den Bu Yana Yapılması Gerekenler Aksadı
Bay Lighthizer, Çin ticaretinde zor bir duruş sergileyen sert bir müzakereci olarak da görülüyor. Ona göre ABD’nin Çin ürünlerinden daha fazla alım yapması, Pekin’in Çin şirketlerine, özellikle de yüksek teknolojili alanlarda devlete ait firmalara sübvansiyonlar gibi uzun süredir devam eden yapısal sorunları çözme konusundaki istekliliğine ve yeteneğine bağlı.
ABD tarafı, Pekin’in sübvansiyonlarını tartışmaları bilenlere göre listelemesini istiyor. Bunu Çin’in 2001’de Dünya Ticaret Örgütü’ne girmesinin bir parçası olarak yapması gerekiyordu. ABD, DTÖ’de Pekin’in sübvansiyonlarını özellikle de yerel yönetimler tarafından sunulanları, gerektiği gibi tam olarak listelemediğinden, Çin’in yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirtti.
Çin’in ABD’de yürüttüğü herhangi bir anlaşmayı yürürlüğe koyma çabasının bir parçası olarak; Trump yönetiminin, Çin malları için mevcut tarifeleri sürdürmek ve yalnızca Pekin’in taahhütlerini yerine getirmesinden sonra bunları kaldırmak gibi seçenekleri düşündüğü belirtiliyor.
Gelişmelerde Bir Açıklık Gündemde
Son görüşmeler başlamadan önce Çin, Washington’a birkaç zeytin dalı uzattı. ABD yapımı otomobiller ve otomobil parçaları üzerindeki cezai tarifeleri kaldırdı, Amerikan soya fasulyesi alımlarını yeniledi ve Trump yönetimi tarafından korumacı olarak eleştirilen bir sanayi politikasını değiştirmeye başladı.
Ayrıca, Pekin yakın zamanda Çin’deki yabancı şirketler için oyun alanını düzleştirmeyi vaat eden yeni bir dış yatırım yasası taslağı yayınladı. Taslak yasa, ticaret uzmanlarına göre Çin’in yabancı firmalara karşı ayrımcılığa uğramasına neden olacak bir ulusal güvenlik incelemesi sürecine ve diğer potansiyel boşluklara hala açıklık bırakıyor.