
Eski Başkan Barack Obama yönetiminde ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapan James Jones, “İran’ın rejim çöküşü hiç olmadığı kadar yakın” yorumuyla dikkat çekti. İran geçtiğimiz hafta yüzden fazla İranlının ölümü ve ABD ile artan gerginlik nedeniyle epey çalkantılıydı.
Hükümetin düşmüş bir yolcu jetini ele alışı üzerine halkın öfkesiyle körüklenen protestolar dördüncü gününe girerken, bazı gözlemciler bunun İslam Cumhuriyeti rejiminin 1979’da kuruluşundan bu yana en savunmasız hali olduğunu söyledi. General James Jones, rejimin çöküş olasılığı hakkında sorulara bu riskin Tahran için göz ardı edilemeyeceğini söyledi.
Pazar günü verdiği bir demeçte Jones, yaptırımlar, rejimin göreceli izolasyonu ve ABD’nin cevap vermeyeceğinin varsayıldığı alınan bazı felaket kararlarının kombinasyonu ile iğnenin geçen yıl bu yöne doğru daha önce hiç olmadığı kadar ilerlediğini düşündüğünü belirtti.
Jones’in atıfta bulunduğu cevap, ABD’nin üst düzey İranlı General Kasım Süleymani’nin öldürmesiydi ki bu hamle bölgeyi şok etmiş ve İran’ın füze saldırısıyla sonuçlanmıştı.“İran’daki rejimin çok kötü birkaç hafta geçirdiği aşikar. Ve insanların çok fazla konuşmadıkları şeylerden biri, ülkede önemli olduğunu düşündüğüm huzursuzluk derecesi.” diyen Jones, Kasım Süleymani’nin ölümü ve sivil bir uçağın kazara düşürülmesine ilişkin halkın huzursuzluğu birleştiğinde bir rejimin olası çöküşünün düşünülmesi gereken bir şey olduğunu anlattı.
Trump yönetimi yaptırımlar yoluyla maksimum baskı hedefinin rejim değişikliği olduğunu reddetse de yetkililer, Tahran’ın yakın zamanda kötü davranışlarını değiştirmesini beklemediklerini kabul etti ve eski yönetim yetkilileri de geçmiş yıllarda rejim değişikliğini destekledi.
Diğer tarafta Associated Press tarafından doğrulanan videolarda binlerce İranlının rejimi protesto ettiği görüldü.Hatta protestocuların sloganları arasında; “Düşmanımızın Amerika olduğu konusunda yalan söylüyorlar, düşmanımız tam burada, ölüm, diktatöre ölüm” benzeri ifadelerin olduğu kaydedildi. Jones bunun yıllarca kötüleşen ekonomik koşullara ek olarak rejim için büyük zayıflıklar ortaya çıkardığını ile getirdi.
Kaldı ki İran Kasım ayında da hükümetin yakıt fiyatlarını çarpıcı bir şekilde artırmasına tepki olarak sokak protestoları görmüştü. Neticede İran ekonomisi, Trump yönetiminin 2015 nükleer anlaşmasından çekilmesinden sonra artan ABD yaptırımları altında çöküyor.
İran İstatistik Merkezi’ne göre enflasyon yüzde 40’ı aştı, işsizlik yükseldi ve ekonominin 2019/2020 mali yılında yüzde 8’den fazla daralacağı öngörüldü. Ancak devletin ülke üzerinde sahip olduğu kontrol hala yüksek. Jones Kasım Süleymani’nin öldürülmesine atıfta bulunarak; “bu güçlü bir adımdı, nereye gittiğini göreceğiz, karmaşık bir bölge, ama sanırım tarih, bunun yapılacak doğru şey olduğunu söyleyecek” dedi.
bakın siz ya tarih bilmiyorsunuz yada jeopolik den mi anlamıyorsunuz ne demek iran rejimi dagılıcak öylemi! peki bu teoriyi ortaya atarken çin ile yapılan kazan kazan temelinde alt yapı metro yapımı yeniden inşaa. sanayi yatırımları anlaşmasıları nereye koyupta böyle sacma bir teori den öte komplo teorisi üretiyorsunuz! ırakla ile yapıan 500 milyar dolar anlaşma ortada çin acıklama yaptı! donamamı cıkarlarımı koruyacagım dedi ve asker yoıllama kararı aldı! eminmisiniz siz. 40 milyon turkun yaşadıgı ıran rejımının en zayıf halınde olduguna. bakın bakalım iran tarihine kaç safer dagılmış. bunu ne israil ister ne turkiye nede amerika ben ilk okul mezunu oldugum halde sizin terorinizi cürütebiliyorum! başarılar gercekten başarız bir yazı olmuş kolay gelsin.
Öncelikle yorumunuz için teşekkürler. Fakat belirtmek isterim ki (zaten haberin içerisinde de belirtiliyor) bu yorumlar bize değil, eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones’a ait.