
ABD ve Çin arasında son dönemde yaşanan ticari gerilim pek çok şirket üzerinde yaptırımlar uygulanmasına neden oluyor. Trump hükümeti uyguladığı ek gümrük vergilerinin yanı sıra Çinli teknoloji şirketlerini de kara listeye almaktan çekinmedi. Bu şirketler arasında ilk akla gelen ise Huawei olmakta. Telekomünikasyon ve akıllı telefon devi geçtiğimiz yıldan bu yana yaptırımlara maruz kalıyor.
Diğer yandan Çinli Bytedance tarafından geliştirilen sosyal medya uygulaması TikTok’a, ABD’nin baskı uyguladığı biliniyor. Trump hükümeti son haftalarında Çinli şirketlere olan baskısını artırmaya devam ediyor. ABD Ticaret Bakanlığı daha önce bazı şirketleri kara listeye eklemişti.
Bakanlıktan yeni bir açıklama daha yapıldı ve 60’ı aşkın Çinli şirketin kara listeye alındığı duyuruldu. Bu şirketler arasında ülkenin en büyük mikroçip üreticisi SMIC ve drone devi DJI bulunuyor. SMIC’in 5G teknolojilerinde Qualcomm ve Broadcomm gibi ABD’li şirketlere ürün tedarik ettiği biliniyor.
SMIC ve DJI Kara Listeye Eklendi
ABD Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan duyuru sonrası SMIC’in hisseleri Hong Kong borsasında yüzde 5.2 oranında değer kaybetti. DJI ise dünyanın en büyük drone üreticisi olarak biliniyor. ABD hükümeti bu şirketlerin kara listeye alınmasına sebep olarak ulusal güvenliğin korunması gerekliliğini gösteriyor.
Bakanlık bu şirketlerin faaliyetlerinin kısıtlandığını ancak ihracatçıların bu şirketlere satış yapmak için lisans başvurusunda bulunabileceklerini açıkladı. Çinli şirketlerin insan hakları ihlallerine imkan tanıyan, Güney Çin Denizi’nde silahlanmaya destek veren ve Çin ordusunu destekleyen bu şirketlerin ABD menşeli malları satın aldığı belirtiliyor.
Hükümet bu yol ile şirketlerin, ABD’nin ticari sırlarını çaldığını düşünüyor. ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross konuyla ilgili açıklamasında, “Gelişmiş ABD teknolojisinin, giderek daha savaşçı bir hasımın ordusunu oluşturmasına yardımcı olmasına izin vermeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Ross, hükümetin SMIC’in ileri teknoloji seviyelerinde yarı iletkenler üretmek ve teknolojiye erişimini engellemek için lisansları muhtemelen reddedeceğini söyledi. Bakan 10 nm ve daha ileri seviyedeki üretim mimarisine bu yaptırımların uygulanacağını düşünüyor.
Hükümet daha önce çoğu Çinli olan 80 şirketi daha yaptırım listesine eklemişti. Çin Dışişleri Bakanlığı ise kara listeye kararının ABD’nin Çinli şirketlere yönelik baskısının kanıtı olacağını ve Pekin’in haklarını korumak için “gerekli önlemleri” almaya devam edeceğini açıkladı.
DJI’den Yaptırım Açıklaması
Dev drone üreticisi DJI’den de yaptırım kararı sonrası açıklama geldi. Konuyla ilgili açıklamada bulunan şirket, “Amerika Ticaret Bakanlığı tarafından alınan karar neticesinde hayal kırıklığına uğradık. ABD’de bulunan müşterilerimiz ürünlerimizi ürünlerimizi satın almaya ve kullanmaya devam edebilir. Şirketimiz, dünyaya fayda sağlayan sektörün en yenilikçi ürünlerini geliştirmeye devam edecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Uzmanlar ABD menşeli bazı ürünlerin ihraç edilmemesi nedeniyle DJI üretimlerinde aksaklıklar yaşanabileceğini belirtiyor. Tabi bu durum ülkedeki tedarikçi şirketlerin de müşterilerini kaybetmeleri anlamına geliyor. Ocak ayından itibaren yeni seçilen başkan Joe Biden koltuğa oturacak. Biden dönemi ile ABD ve Çin ilişkilerinde ne gibi gelişmeler olacağı merak ediliyor.