Petrol fiyatları tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle tarihinin en zorlu dönemini yaşıyor. Piyasadaki volatilite 2008 küresel finans krizinden bile daha fazla olurken talepteki düşüş Körfez Savaşı zamanındakinden bile daha dip seviyelerde.
Dünya genelinde toplamda 1 milyon 700 bin kişinin yakalandığı Kovid-19 bugüne kadar 102 bin kişinin ölmesine sebep oldu. Birçok ülkede sokağa çıkma yasağı uygulanıyor.
Salgının sıfır noktası olan Çin’in Wuhan kentinde Aralık ayında başladığı ilk günden bu yana art arda seyahat kısıtlamaları, uçuşların durdurulması, sınır giriş-çıkışlarını kapatılması ve insanların evlerinde durması gibi sayısız tedbir petrole ihtiyacı azalttı.
Hava yolu firmalarının uçaklarını indirmesi sebebiyle oluşan akaryakıt talebindeki sert düşüş ise en ciddi darbe olarak yansıdı. Fiyatlar bu gelişmelere bağlı olarak hızla geriledi. Bu durum Türkiye gibi petrolde dışa bağımlı ülkeler için kesinlikle bir avantaj. Fiyatlar düştükçe bu bizim gibi gelişmekte olan ülkelere cari açığın azalması olarak yansıyacak.
Ancak Suudi Arabistan gibi ekonomisi petrol ihracatına bağlı ülkeler için tahmin edilemez bir zarar anlamına geliyor. Ekonomistler fiyatlardaki düşüş veya yükseklikten ziyade öngörülemez oynaklığın daha fazla zarar verdiğini belirtiyor.
Şimdi gelelim hafta boyunca petrol piyasasında yaşanan gelişmelere ve fiyat değişimlerine…
Petrol Piyasasında Sular Bir Türlü Durulmak Bilmiyor
Petrol fiyatlarının koronavirüs salgının etkisiyle hızla gerilemesinin ardından geçtiğimiz haftalarda Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve ortakları üretim kesintisi önerisinde bulunmuştu. Dünyanın en büyük petrol üreticileri bu karara katılırken tek itiraz Rusya’dan geldi.
Rusya şimdilik kesintiye gitmeyi gerektirecek bir durum olmadığını ve beklemede kalmak istediklerini söyledi. Birçok emtia uzmanına göre Rusya’nın bu açıklaması aslında piyasayı ABD’ye kaptırmak istememesinden kaynaklanıyor.
Birkaç hafta öncesinde üretim kesintisine sıcak bakmayan Rusya fiyatların öngörülemez düşüşü karşısında geri adım attı. Ancak bunun öncesinde Suudi Arabistan üretim kısıntısında anlaşma sağlanamamasının ardından kendi ihracat fiyatlarını düşürerek bir fiyat savaşını başlatmış oldu.
Bunun etkisiyle zaten düşüş eğiliminde olan petrol fiyatları daha da geriledi. Önceki hafta ABD Başkanı Donald Trump Rusya ve Suudi Arabistan arasında bir köprü vazifesi görerek artık piyasadaki çöküşe bir çare olunması gerektiği konusunda adım attı.
Söz konusu ülkelerin liderleri ve enerji bakanları arasında geçen yoğu telefon görüşmesi sonrasında Rusya kısıntı konusunda yeşil ışık yakarken, fiyatlar yükselişe geçmişti.
Perşembe günü OPEC ve ortakları 10 milyon varil üretim kesintisi konusunda anlaşırken Meksika’nın koalisyona katılmak istememesi yeni bir belirsizliği doğurdu. Kesinti kararında anlaşma olduğuna dair haber piyasaları bir anda umutlandırsa da söz konusu belirsizlik haliyle fiyatlara pozitif yansımadı.
Bu gelişmeler olurken ham petrol kısa süreli %30 ila 40’a dayanan yükseliş ve düşüşleri gösterdi. Cuma günü Trump, Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador ile anlaştıklarını ve üretim kesintisine katılacaklarını bildirdi. Ancak piyasaların kapanmasına yakın gelen bu haber yine de fiyatlara olumlu yansımadı.
Petrol Fiyatlarındaki Düşüş OPEC Anlaşmasına Rağmen Durmadı
Perşembe günü yapılan OPEC toplantısının ardından, Cuma günü de G-20 ülkelerinin enerji bakanları bir araya geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kesinti kararından memnun olduğunu söyledi. Meksika’nın da katılımıyla 1 Mayıs’tan itibaren üretici ülkeler günde 10 milyon arz kesintisi yapacak.
Ham petrol yaşanan bu hengame arasında haftalık bazda %8’e yakın düşüş gösterdi. OPEC’in 8 Nisan’da açıkladığı günlük sepet fiyatı 21,19 dolar olmuştu. 10 Mart’ta 35-36 dolar civarında olan ham petrol fiyatının bir ay boyunca çok sert dalgalanma gösterdiğine ve 19 dolara kadar gerilediğine aşağıdaki tablodan tanıklık edebiliriz:
Brent petrol ise haftayı %4,14 kayıpla 31,48 dolardan tamamladı. Dünya genelinde en çok kullanılan ham petrol türü olan Brent petrol için tahminlerini paylaşan EIA, 43 dolar olan beklentiyi 33 dolara çekti. 2020 yılı için öngörülen üretim tahmini ise 1,2 milyon varile revize edildi.
Bu arada ABD Enerji Bakanı Dan Brouillette son yaptığı açıklamada ülkesinin ham petrol üretiminin günde ortalama 2-3 milyon arasında azalacağını söyledi. G-20 toplantısı sonrasında konuşan Brouillette, tüm ülkeler olarak petrol piyasasında görülen krizi atlatmak için katılım sağlanması gerektiğini ve alınan kararlardan memnun olduğunu aktardı.
Asıl Sorun Piyasadaki Sert Volatilite!
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez G-20 toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, piyasanın öngörülebilirliğinin az olmasına dikkat çekti. Fiyatlardaki düşüş veya yükseklikten daha çok oynaklığın zarar verdiğini söyleyen Dönmez COVID-19 salgınının etkilerine değindi.
G20 ülkeleri içerisinde en büyük üreticilerin yanında tüketici ülkelerin de bulunduğunu söyleyen Bakan Dönmez her ülkenin farklı bir yaklaşıma sahip olduğunu dile getirdi. Ülkelerin bu süreçte hem arz hem de talep tarafından dayanışma içerisinde olması gerektiğini belirtti.
Salgın başlamadan önce günlük ortalama üretim-tüketim dengesinin 100 milyon varil olduğunu ancak şimdi 20 milyon varillik bir talep azalması yaşandığını açıkladı.
“Özellikle son birkaç haftadır fiyatlardaki oynaklık hemen hemen tüm katılımcılar tarafından gündeme getirildi. Fiyatların düşüklüğü veya yüksekliğinden ziyade, öngörülememiş olması ve oynaklığı piyasaları daha olumsuz etkiliyor.” şeklinde açıklamada bulundu.
Dünya genelinde petrol tüketiminin neredeyse üçte ikilik kısmının ulaşımda, geri kalanının petrokimyada kullanıldığı bilgisini paylaştı.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
