Dolar, Beklentiyi Aşan Enflasyon Sonrası Sakinliğini Bozarak Yükselişe Geçti

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) en önemli ekonomik verilerden olan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) rakamlarını yayımladı. Açıklanan verilere göre enflasyon Mayıs ayında, Nisan rakamlarına kıyasla %1,36 geçen yılın aynı dönemine göre ise %11,39 oranında artış gösterdi.

Enflasyon bir önceki ay yıllık bazda %10,94 gelmişti. Ekonomistler bu ay %11’lik bir artış bekliyordu. Aylık bazda ise %0,95 oranında artış olması tahmin ediliyordu. Fakat her iki rakamın da piyasa beklentisinin üzerinde gelmesi dün 6,69’a kadar gerileyen doların yeniden yükselişe geçmesine sebep oldu.

TÜİK verilerine göre yıllık bazda %11,39 gelen enflasyon 2019’un Aralık ayına kıyasla %4,57 yükseldi. Endekste yer alan 418 maddeden, 66 tanesinin ortalama fiyatında düşüş olurken, 282 tanesinde artış gerçekleşti. 70 maddenin ortalama fiyatında ise değişim olmadı.

Özel kapsamlı TÜFE yıllık bazda %11,21, aylık %1,52 oranında artış gösterdi. Mayıs ayında işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç enflasyon geçen yılın Aralık ayına göre %3,79, on iki aylık ortalamalara göre ise %11,74 oranında artış gösterdi.

Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla en fazla artış %21,41 ile alkol içecekler ve tütünde olurken onu; %20,86 ile çeşitli mal ve hizmetler, %14,45 ile konut, %13,07 ile sağlık, %12,87 ile alkolsüz içecekler izledi.

Yıllık bazda en düşük artışın olduğu grubun başında %2,98 ile haberleşme yer alıyor. Haberleşmeden sonra %3,74 ile eğlence ve kültür, %6,69 ile ulaştırma, %7,68 ile giyim ve ayakkabı, %9 ile ev eşyası, %10,94 ile lokanta ve oteller, %11,19 ile eğitim bulunuyor.

En az artış gösteren gruplar içinde ilk sıralarda %0,22 ile sağlık, %0,24 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %0,28 ile eğitim, %0,34 ile konut, %0,66 ile alkollü içecekler ve tütün, %0,72 ile eğlence ve kültür yer alıyor.

%1’den fazla artış gösteren diğer sektörlerden ev eşyasında %1,15, haberleşmede %1,47, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,92, ulaştırmada %3,30, giyim ve ayakkabıda ise %6,85’lik artış gerçekleşti.

%11,5 yıllık enflasyon, karşısında, sayıları 10 milyonu çoktan aşmış gelirsiz, işsiz kitle var;
yardım alamamış milyonlar var.
Acilen yeni bir bütçe yapılmalı ve sosyal harcamalar bütçenin omurgasını oluşturmalı.
Asgari ücret de 2021 başına kadar net 3 bin TL yapılmalı.

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) June 3, 2020

Geçtiğimiz ay fiyatı en çok artan ürünler arasında çilek %40,87 ile başı çekiyor. Bir önceki aya kıyasla havuç fiyatlarında %27,19, elmada %13,29, çocuk tişörtünde %13,26, çocuk elbisesinde %11,94 oranında artış gerçekleşti.

Fiyatı en çok azalan maddeler arasında %51,37 ile sivri biber ilk sırada yer alırken onun hemen arkasında %40,53 ile dolmalık biber, %36,83 ile sarımsak, %35,48 ile kuru soğan, %34,14 ile taze fasulye yer aldı.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Mayıs 2020
Yurt içi Yİ-ÜFE yıllık %5,53, aylık %1,54 arttı
Detaylar için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. ?
↪ https://t.co/3oQduIt69J
.
.#Türkiye #TÜİK #Ekonomi #Oran #Data #Analiz #İstatistik #Veri #ÜFE #Enflasyon #Üretim #Üretici pic.twitter.com/gNDome1WOM

— tuik.gov.tr (@tuikbilgi) June 3, 2020

Yİ-ÜFE, 2019’un Aralık ayına göre %6,15, on iki aylık ortalamalara göre %9,14 oranında arttı. Önemli sanayi kollarında enerjide %11,92 oranında düşüş gerçekleşirken en fazla artış %14,90 ile dayanıklı tüketim mallarında oldu.

Mayıs ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %3,63, imalatta %4,98 ,elektrik gaz ve buharda %14,49, su temininde %6,61, ara mallarında %6,09, dayanıksız tüketim malında %9,01 ve sermaye malında ise %10,27 artış gerçekleşti.

Birikimli enflasyonu hatırlatalım ve tüm bu hesapların nasıl yapıldığını anlatalım.

1 aylık enflasyon: %1,36
1 yıllık enflasyon: %11,39
Ocak 2003'ten beri birikimli enflasyon: %399

2003 başındaki 100 TL'nin bugünkü satın alma gücü: yalnızca 20 TL. https://t.co/PpgeDxiRJT

— Dr. M. Murat Kubilay (@mmkubilay) June 3, 2020

Aylık bazda en fazla artışın olduğu ana sektör %2,46 ile elektrik, gaz ve buhar olurken en fazla azalış %1,74 ile madencilik ve taş ocakçılığında gerçekleşti.

Petrol fiyatlarının geçtiğimiz ayda gösterdiği sert düşüşün etkisiyle yıllık bazda en yüksek azalış %61,57 ile ham petrol ve doğal gazda olurken, onu %51,27 ile kok ve rafine petrol ürünleri izledi. Ham petrol ve doğal gaz aylık bazda daha %32,31 ile en fazla düşüş gösteren sektör olarak ilk sırada yer aldı.

Amerika Birleşik Devletleri‘nde ırkçılık karşıtı protestoların artması dün doların küresel boyutta zayıflamasına sebep oldu. Türk lirası gibi birçok gelişen ülke para birimi ABD doları karşısında güçlendi. Kur Salı günü 6,69’a kadar geriledikten sonra bu sabah 6,70’ten açıldı.

Ancak enflasyon rakamlarının açıklanması ile birlikte yükselişe geçerek 6,7374 seviyesine kadar çıktı. Saat 11:20’de 6,7346 TL’den işlem gören dolar, aylık bazda %3,64 oranında geriledi. Şu dakikalarda Türk lirasının dolar karşısında en fazla değer kaybeden gelişmekte olan ülke parası olduğunu görmekteyiz.

Analistler 6,73 üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 6,77 – 6,80 – 6,90 – 6,94 seviyelerinin gündeme geleceğini düşünüyor. Kurun şu an gösterdiği yükselişte açıklanan enflasyon rakamlarının tahminlerden daha fazla gelmesinin etkisi izleniyor.

Rabobank Gelişen Piyasalar Stratejisti Piotr Matys, dün Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede %10 üzerinde bir oran beklediklerini söylemişti. Enflasyonun tüketici davranışlarının etkisiyle düştüğünü belirten uzman, zayıf liranın risk faktörü olmaya devam ettiğini yorumladı.

İlgili Haber

Borsa Gözünü 109 Bine Dikerken, Dolardaki Kayıplar Hızlandı

Haberi Görüntüle »

Bu arada Resmi Gazete’nin 3 Haziran 2020 sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre serbest döviz fonlarında tevkifat oranı %15’e yükseltildi.

Bugünden itibaren yürürlüğe giren karar kapsamında; borsa yatırım fonları, konut finansmanı, varlık finansmanı fonları dahil menkul kıymetler yatırım fonları ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliği kazançları üzerinden yapılacak tevkifatlarda, serbest döviz fonlarından tevkifat oranı %15 olarak uygulanacak.