Her antika eşya gibi, bazı eski çaydanlıklar da oldukça pahalı olabiliyor. Çay, su dışında dünyanın en çok tüketilen içeceği olduğundan, çaydanlıklar da oldukça fazla popülerlik kazanmıştır. Bazı çay müptelaları servisini zarif bir çaydanlıkla yaparken, bazıları lüks çaydanlıkları tercih eder.
Çay yapımında, çay yapraklarının tadını ve kokusunu bırakması bu olayın temel sürecidir. Gong-Fu Cha, yani “Büyük Beceri ile çay” Çin geleneksel yöntemidir. Çaydanlığın çay yapmada kilit unsur olduğunu söyler. Bununla birlikte demliğin, çayın türüne uygun olması ve sunulacak kişi sayısına yetecek boyutta olması önemlidir.
Çin, hepimizin çok sevdiği yaprak çayı keşfetmesiyle ve bu ürünü yetiştirmesi ile bilinir. Çinlilerin çoğu geleneği, çay yetiştirmek ve servis etmek üzerinedir. Bu amaçla tasarlanan çaydanlıklar, onların sevgilerini yansıtacak nefis tablolar ya da kaligrafik gravürlerle kaplı nadir seramik olan muhteşem eserleri doğurmuştur. İlk çaydanlıkların 10. ve 14. yüzyıllar arasında, Sung Hanedanı veya Ming Hanedanı döneminde ortaya çıktığı düşünülüyor. Çin’de ilk çaydanlıklar Yixing bölgesinde yapılmıştır ve gezegendeki en nadir ve en iyi kilden üretilmektedir. Gerçek çay severler, güzellik ve zarafet için antika çaydanlıklara merak duyarlar. Bunun için Çin, bulunmaz bir ülkedir.
İşte karşınızda şimdiye kadar satılmış en pahalı 5 çaydanlık:
5 Yontma Wedgwood “No Stamp Act” Çaydanlık
130.000 Dolar
Nisan 2009 yılında düzenlenen Hansons açık artırması sırasında, nadir yontma çaydanlık 130.000 dolara satıldı. 1765 tarihli olduğu tahmin edilen turuncu tonlarında güzel yumurta şeklindeki demlik, Kral George III dönemine ait.
12 santimetre boyunda turuncu demlik, bir Nottingham ihalecisi tarafından bulundu ve 2009 yılında Hanson açık artırmasında vitrine çıktı. Nadir bulunan eser, büyük siyasi ve tarihsel önemi sayesinde tahmini fiyatından 40 kat daha fazla gelir getirdi. Çaydanlığı Amerikalı bir koleksiyoncu satın almıştır.
4 Famille Rose Coral Ground Çaydanlık Çifti
1.26 Milyon Dolar
Bu eşsiz çaydanlık, 1736 ve 1795 arasında Çin’de hüküm süren Qianlong İmparatorluk Hanedanı döneminden kalmıştır. Famille Rose Coral-Ground Çaydanlıkları, son derece nadir bir çifttir. En yetenekli Qing ressamları tarafından yapılıp, mavi ve yeşil tonlarında manzara resmi sunmaktadırlar.
Porselen, İmparator Qianlong’un değerli tarihi öğelerinden biridir ve ince el işçiliği ile yapılmaktadır. Sıra dışı şekli ve süslemeleri, düzleştirilmiş oval gövdesi, emaye çiçek dekoru, yaldızlı menderesleri, kaydırma kolu ve kare kesitli emzik ile eşsiz çaydanlıktan dünyada sadece 2 tane bulunmaktadır. Büyüleyici çaydanlıklar, İmparatorluk Qianlong mührüne sahiptir. Eser, Christie’nin açık artırması sırasında 1.26 milyon dolara Hong Konglu özel bir koleksiyoncuya satıldı.
3 Gu Jingzhou’nın Yixing Toprak Çaydanlık
1.32 Milyon Dolar
Çinli usta çömlekçi ve esnaf Gu Jingzhou tarafından yapılan kum taşı çaydanlık, Kasım 2013 yılında Bonhams Hong Kong açık artırmasında 1.32 milyon dolara satıldı. Yixing yerlisi Gu Jingzhou, 1915 ve 1996 yılları arasında “Büyük Çaydanlık Sanatı Ustası” seçilmiştir. Ayrıca Çin Endüstriyel Sanat Ustası unvanını da ona aittir.
Basit olduğu kadar oldukça şık olan çaydanlık, Orta Çin’in Jiangsu eyaletinde Yixing bölgesinde çıkarılan “zisha” killinden, 70 yıl önce el işçiliği ile yapıldı. Porselen veya cam çaydanlık ile hazırlanan çayın, diğerleriyle karşılaştırıldığında daha iyi tat ve aromaya sahip olduğu kanıtlanmıştır. Silindirik çömlek çaydanlık, kahverengi renktedir.
2 1948 Yixing Zisha Çaydanlık
2 Milyon Dolar
1948 tarihli mor kil demlik, 20. Yüzyıl’da Çin’in en önemli çömlekçisi ve seramik ustası Gu Jingzhou tarafından yapıldı. Çaydanlık, Mayıs 2010 Çin Pekin Guardian müzayedesinde şaşırtıcı bir şekilde tam 2 milyon dolar gelir getirdi. Çaydanlık sadece Çin’in Yixing bölgesinde bulunan özel bir çamurdan yapılır. Doğada 5 renkte bulunan zisha kili, nadir mor rengindedir. Eşsiz kil sayısız minerallere sahip olduğundan çay tiryakileri için sağlıklı kabul edilir. Çayın tadı ve kokusuna katkı sağlar.
Yixing çaydanlıklarında, genellikle eski Çin edebiyatından izler vardır. Bu durum alıcılar ve koleksiyoncuların büyük ölçüde ilgisini çeker. 1948 Yixing Zisha çaydanlık, tutacak sapı ve emzik ile tipik bir klasik bodur şekle sahiptir. Ayrıca, çaydanlıkta ressam Jiang Asma tarafından yapılan kaligrafikler ve Wu Hufan tarafından yapılan gravürler bulunmaktadır.
1 Famille Rose Melon Çaydanlık Çifti
2.18 Milyon Dolar
Listenin en pahalı çaydanlığı Famille Rose Melon çaydanlık çiftidir. 18. Yüzyıl’a ait kavun rengindeki çaydanlık çifti, Mayıs 2011 Glasgow Bonhams açık artırmasında, anonim Çin koleksiyoncusuna 2.18 milyon dolara satıldı.
Son derece nadir olan çaydanlık, erken Qianlong dönemine aittir. 5 lobu, pembe ve beyaz erik çiçekleri ile boyanmıştır. Eğri emzikli olan çaydanlıkta Qianlong Hanedanı, kırmızı demir mühür ile işaretlenmiştir. Bir İskoç ailesi tarafından satılan çaydanlık, tahmini fiyatının 6 katından fazla gelir getirdi.
Çayı güzel demleyebilmek gerçekten ustalık gerektirir. Aldığınız çayı iyi bilmeli ona uygun bir yol seçmelisiniz. Semaver bizim kültürümüzde en güzel çay demleme yöntemlerinden biridir. Tamam, belki bir çaydanlık değildir ama bu iş için oldukça profesyoneldir, haksız mıyım?