Bir ülkenin ekonomik açıdan gelişmişlik düzeyinin göstergesi olan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), o ülkede belirli bir zaman dilimi içerisinde üretilen malların ve hizmetlerin para değeri olarak ifade edilmesidir. Kısaca bir ülkenin ekonomik açıdan yorumlanması ve diğer ülkelerle karşılaştırılabilmesi için önemli bir parametredir. Ekonomik açıdan güçlü devletler, bu verilerin ışığı altında para politikalarını belirler ve ekonomik rotalarını çizer.
Bir ülkeyi neye göre güçlü kabul edersiniz? Güvenlik gücü, sağlık alanındaki ilkeleri, eğitim kalitesi, yaşama standardı vs. Cevap aslına bakılırsa hepsi. Çünkü güçlü ve ferah bir ülke için burada saydığımız kriterler, birbirinin tamamlayıcısı niteliğindedir. Dünyada maalesef bunu başarabilen ülke sayısı oldukça az. Tabi ki bunun çeşitli nedenleri var. Özellikle büyük devletlerin eskinin sömürge imparatorluklarına benzer bir kavramı başka maskeler altında gerçekleştirmesi, ilk sayılabilecek nedenlerden.
Peki bir tercihiniz olsa, hangi ülkede yaşamak isterdiniz? Bu soruya verilen cevaplar değişse de en çok tercih edilen ülkelerin yine ekonomik açıdan gelişmiş devletler olduğunu görüyoruz. Ekonomi bir ülkenin her şeyidir. Eğitim seviyesi artar, suç oranı azalır; sağlık kalitesi artar, ölümler azalır. Kısacası hepsi temelde ekonomiye bağlıdır. Tabi ki buradaki temel kriter GSYİH’in eşit seviyede ülke vatandaşlarına dağıtılabilmesiyle de alakalıdır. Listemizde dünyanın en yüksek GSYİH verilerine sahip ülkeleri bulunmaktadır. Bakalım onlar ne derece ülke vatandaşlarına eşit bir dağılım sunabilmiş…
İşte karşınızda GSYİH verilerine göre dünyanın en zengin ülkeleri;
10 Avustralya
Kişi Başına GSYİH: 44.073,81 Dolar
Avustralya’nın 1.44 trilyon dolarlık gayri safi yurt içi hasılası ve 28.8 milyonluk nüfusu, kişi başına düşen GSYİH’sini oldukça yükseltmektedir. Avustralyalıların yıllık brüt geliri 50.499 dolar olarak bilinmesine rağmen, ülkenin ekonomisi pek de iyi gözükmemektedir. Nitekim son birkaç ayda elde edilen ekonomik verilere göre Avustralya doları, 2009 yılında yaşanan ekonomik krizden beri ilk kez bu kadar değer kaybetmiştir. Üstelik ülkenin tarım ve madencilik ürünlerine gösterilen uluslararası talepte gözle görülebilir bir düşüş yaşanmaktadır. Bu da Çin’deki zayıf talep yüzündendir.
Sonuçta; bir finansal derecelendirme kuruluşu olan Standard&Poor’s, ülkenin bütçesi hakkında bir açıklama yapılmadığı takdirde, Avustralya’nın kredi puanının bir hayli düşeceğini belirtmiş.
9 İsviçre
Kişi Başına GSYİH: 46.474,95 Dolar
Dünyanın en zengin ülkelerinden biri olarak bilinen İsviçre’nin kişi başına GSYİH’si ise 46.474,95 dolar olarak belirtilmiş. Ülke ekonomisindeki son gelişmeler arasında, Yunanistan’ın bocalayan ekonomisi yüzünden endişeli olan İsviçre piyasaları yer almaktadır. Merkez Bankası’nın, son zamanlarda İsviçre Frang değerini kontrol altına almaya çalışması da bu yüzden.
İsviçre frangının %42.4 oranında değer kazandığı düşünülürse, ülke ekonomisinin yaptığı Big Mac endeksinin 6.82 dolar maliyetinde olduğunu söyleyebiliriz. Sonuçta İsviçre’nin en önemli ihracat ürünleri olan elit saatlerinin, şimdiye kadar çıktığı en yüksek fiyatlara çıktığını görüyoruz. Tüm bunlara ek olarak ülke halkının yıllık brüt geliri, aynı zamanda dünyanın en yüksek 3. yıllık brüt geliri olarak belirtilmiş ve bu rakam 54.236 dolar olarak karşımıza çıkıyor.
8 Birleşik Arap Emirlikleri
Kişi Başına GSYİH: 49.883,58 Dolar
Çoğu kişi Birleşik Arap Emirlikleri ekonomisinin petrol gelirlerine bağlı olduğunu düşünür, ancak bu durum kısmen doğrudur. Çünkü Birleşik Arap Emirlikleri, ekonomik gelirlerini çeşitlendirerek, petrol gelirlerine olan bağımlılığını en aza indirgemeye çalışmaktadır. 2014 yılı verilerine göre BAE’nin petrol dışı sektördeki kazancı %8.1 oranında büyümüştür.
Birleşik Arap Emirlikleri’nin stratejesi; 2021 yılına gelindiğinde, GSYİH’sinin %80’ini petrol dışı sektörlerden elde ediyor olmak. Sonuçta; Birleşik Arap Emirlikleri’nin GSYİH’sinin 401 milyar dolar, kişi başına düşen GYSİH’sinin ise 49.883,58 dolar olduğunu görüyoruz.
7 Amerika Birleşik Devletleri
Kişi Başına GSYİH: 51.248,21 Dolar
Küresel GSYİH’nin %17’sine sahip olan Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olarak gösterilmektedir. Bununla beraber; 321 milyon nüfusu ile 17.4 trilyon dolar GSYİH’si olan Amerika, bu yönüyle gerçekten dikkat çekicidir. Bir diğer yandan, ortalama yıllık geliri 56.340 dolar olan Amerikalıların en refah yıllarını yaşadığını söyleyebiliriz. Çünkü ülke son yedi yıl içindeki en düşük işsizlik oranını (%5.3) gördü.
6 Hong Kong
Kişi Başına GSYİH: 53.432,23 Dolar
Çin, 10 trilyon dolarlık GSYİH’sine rağmen sahip olduğu nüfusu nedeniyle, bu listenin 90. sırasında yer almaktadır. Bununla birlikte, ülkenin özerk bir bölgesi olan Hong Kong 289 milyar dolarlık GSYİH ve 7.2 milyon nüfusu ile kişi başına GSYİH listesinin 6. sırasında yer bulunmaktadır. Ancak Çin’in son zamanlarda izlediği politikalar yüzünden, ülkenin turizm gelirlerinde ve satışlarında ciddi düşüşler yaşanmıştır. Sonuçta ekonomistlere göre Hong Kong kendisine başka çıkış yolları bulamazsa, bölge ekonomisinin durumu içinden çıkılmaz bir hal alacağa benziyor.
5 Brunei Darü’s-Selam Devleti
Kişi Başına GSYİH: 55.111,20 Dolar
Güneydoğu Asya’da yer alan bir sultanlık olan Brunei Darü’s-Selam Devleti’nin kişi başına GSYİH’si 55.111,20 dolardır. Buna ek olarak, 15.1 milyar dolarlık GSYİH’si ile dünya sıralamasında 118. Ülke olan sultanlığın nüfusu, bir milyondan daha az kişiden oluşmaktadır. İşte bu yüzden de ilk 10’da yer almayı başarmıştır. Gelir vergisi ödemeyen az sayıdaki ülkelerden biri olan Brunei, ekonomisinin büyük kısmını petrol gelirlerinden elde etmektedir. Sonuçta Brunei’nin petrolünün tükenmesi ihtimaline karşı alınan önlemler arasında, ülkenin tek boyutlu ekonomisini çeşitlendirme çalışmaları yapılmaktadır.
4 Norveç
Kişi Başına GSYİH: 56.663,47 Dolar
5 milyon nüfusu ve 500 milyar dolar GSYİH olan Norveç’in neden listemizin üst sıralarında olduğunu anlamışsınızdır. Çünkü ülkenin kişi başına GSYİH’sı 56.663,47 dolar olarak ölçülüyor. Petrol, hidroelektrik enerji, su ürünleri gibi doğal kaynakları ile oldukça zengin olan ülke halkının yıllık brüt geliri 49.663 dolar olarak belirtilmiş. Fakat yapılan son değerlendirmelere göre, Norveçlilerin biraz daha tutumlu olması öneriliyor. Zira petrol fiyatlarında yaşanan düşüş, Norveç halkının gelecek nesilleri için bir tehdit oluşturuyor.
3 Singapur
Kişi Başına GSYİH: 61.567,28 Dolar
Piyasa odaklı ve ticaret yanlısı bir ekonomisi olan Sinapur’un kişi başına GSYİH’sı 61.567,28 dolar olarak belirlenmiş. 5.5 milyonun üzerinde nüfusu ve 308 milyon dolarlık gayri safi yurt içi hasılasıyla listemizin üst sıralarında yer alan Singapur’un ekonomisi hakkında yapılan son değerlendirmelerde genel olarak pozitif sayılabilir. Buna ek olarak, ortalama aylık geliri 3.694 dolar olan Singapurlular, Asya ve Pasifik’in Avustralya’dan sonra en yüksek gelire sahip 2. devleti olarak belirtiliyor.
2 Lüksemburg
Kişi Başına GSYİH: 79.593,91 Dolar
Gayri safi yurt içi hasılası 62.3 milyar dolar olan Lüksemburg dünya sıralamasında 73. sırada yer alıyor. Fakat 600.000’den az nüfusu olması sebebiyle Lüksemburg’un kişi başına düşen GSYİH’sı 79.593,91 dolara yükseliyor ve listenin 2. sırasına yerleşiyor. Lüksemburg’un ekonomisine baktığımızdaysa en büyük sektörünün bankacılık olduğunu görüyoruz. Bu küçük devletin ekonomisine katkı sağlayan diğer alanlar ise çelik ve çeşitli endüstri kollarıdır. Sonuçta refah bir hayat süren Lüksemburgluların ortalama yıllık geliri 56.021 dolar olarak belirtilmiş.
1 Katar Devleti
Kişi Başına GSYİH: 105.091,42 Dolar
Dünyanın en zengin halkına sahip olan ülkenin, Katar Devleti olduğunu görüyoruz. 2.3 milyon nüfusu ve 210 milyar dolar gayri safi yurt içi hasılasıyla karşımıza çıkan Katar Devleti’nin ekonomisi petrol ve doğal gaz rezervlerine dayanmaktadır.
Buna ek olarak, Msheireb Downtown Doha ve Doha Metro isimli projeleri ve önemli altyapı çalışmalarıyla inşaat alanında %11.4 ilerleme gösteren devlet, 2015’in ilk çeyreğinde de %4.1 oranında gelişme göstermiştir. Sonuçta tüm işaretler, dünyanın en zengin vatandaşları olan Katar halkının, daha uzun yıllar boyunca aynı mevkide kalacaklarını gösteriyor.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, hasılanın ne derece ülke halkına eşit dağıtıldığı çok önemli. Sizin en çok dikkatinizi çeken devlet hangisi oldu? Nedendir bilmiyorum ama Avustralya benim daima ilgimi çekmiştir. Okyanuslar ötesindeki devleti gezmeyi çok isterdim, peki ya siz?