Elektronik imza, elektronik ortamda hazırlanan dokümanları imzalamak için kullanılan bir koddur. Ülkemizde 23 Ocak 2004’te Resmi Gazete’de yayınlanan 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile 23 Temmuz 2004’te yürürlüğe girmiştir.
Hizmet, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları tarafından sunulmaktadır. Bugün pek çok kişi tarafından kullanılan e-imza, internetin yükselişi ve dolandırıcılıkların artması neticesinde bir gereklilik halini almıştır.
Üçüncü kişiler tarafından yapılan yolsuzlukları engellemeye yöneliktir ve yazılı belgelerde kullanılan ıslak imza kadar geçerlidir. Detayları ise aşağıdaki başlıklar altında yer almaktadır.
Elektronik İmza Nedir?
Elektronik imza, başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi temsil etmektedir. Temmuz 2004’te yürürlüğe giren Elektronik İmza Kanunu’na göre ıslak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir.
Elektronik işlemlerde gönderilen bilginin yolda değişmediğini, gönderen kişiye ait olduğunu ve inkar edilemeyeceğini garantilemektedir. Elektronik ortamda gerçekleşen işlemlerde kimlik bilgilerinin doğruluğunu garantiler, gerçek kişiler adına oluşturulur ve kurumlarca kullanılamamaktadır.
Harf, sembol ve karakterlerden oluşan sayısal veri, imza atılan metine göre farklılık göstermektedir. Islak imzalarla aynı işlevi görmesine rağmen veraset ve intikal, evlenme ya da üçüncü tarafların şahitliğinin istendiği alım-satım gibi durumlarda geçerli olmamaktadır.
Güvenilirliği şifrelenmiş olmasından kaynaklanmaktadır. E-imza sistemi şifrelenmiş verileri gönderen bilgisayar ile şifreyi çözebilen alıcı bilgisayar arasında çalışmaktadır. İki taraf arasındaki şifreleme ve doğrulama işlemi, verinin güvenli bir kaynaktan geldiğini göstermektedir.
Yazılı belgelerdeki imza kadar güvenilir olan e-imza, resmi işlemlerin hem zaman hem de kağıt tasarrufuyla yapılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda belgelerin dijital ortamda arşivlenmiş olmasıyla depolama maliyetleri de azalmaktadır.
Elektronik İmza Nasıl Alınır ve Kullanılır?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları tarafından sunulmaktadır. Güvenli elektronik imza Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) ile sağlanabileceğinden başvuru yapılacak yerler BTK’nın internet sitesinde yer almaktadır.
Ayrıca e-Devlet’te verilen bilgilere göre elektronik imzanızı çalıştırabilmeniz için öncelikle kart sürücü yazılımını kurmanız gerekmektedir. Bu yazılım elektronik imza ile beraber gönderilen CD veya diğer medyalar içerisinde bulunabilir veya e-imzanızı aldığınız firmanın internet sitesinden edinilebilir.
Bilgisayarınıza kurulan program ile elektronik sertifikanıza giriş gerçekleştirebiliyorsanız sertifikanız kullanıma hazır demektir. e-Devlet Kapısı’na e-imza ile nasıl giriş yapılacağı da şurada detaylarıyla anlatılmaktadır.
Elektronik İmzanın Özellikleri
Bir tanesi veri bütünlüğüdür. Bilginin değiştirilmediğini ifade eder, bu da bilginin değiştirilmediği yada herhangi bir ekleme yapılmadığı anlamını taşır. Bir diğeri kimlik doğrulamadır.
İletinin ve sahibinin bilgilerinin doğruluğunu kayıt altına almaktadır. Son olarak da inkar edilememezlik özelliği bulunmaktadır. Dijital ortamdaki iş ve işlemlerin inkar etmelerini engel koymayı sağlamaktadır.
Nitelikli Elektronik Sertifika Nedir?
Elektronik imza oluşturulması için kişinin BTK’nın yetkilendirdiği hizmet sağlayıcılardan alması gereken veri dosyalarıdır.
Nitelikli sertifika olduğuna dair bir ibareyi, sertifika hizmet sağlayıcısının kimlik bilgilerini ve kurulduğu ülke adını, imza sahibinin teşhis edilebileceği kimlik bilgilerini, sertifikanın geçerli olduğu süreyi ve sertifikanın seri numarasını barındıran elektronik sertifikalardır.
Kurumlara verilmeyen NES, sadece gerçek kişilere verilmektedir.
Elektronik İmza Nerelerde Kullanılır?
Elektronik imzanın kullanıldığı alanlardan bazıları şunlardır:
E-siparişler, e-sözleşmeler, ÖSS, KPSS, LES, pasaport gibi başvurular, Emniyet Müdürlükleri, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlükleri gibi kurumsal iletişimler, sosyal güvenlik uygulamaları, vergi ödemeleri, elektronik oy verme işlemleri, ticari alandaki uygulamalar, hastaneler, sigortacılık işlemleri, kağıtsız ofisler, sigortacılık işlemleri, internet bankacılığı, MERSİS Projesi bünyesinde ticari sicil işlemleri.
Bununla birlikte MERSİS, UYAP, KEP, E-REÇETE, E-DEVLET, EKAP, TİTUBB gibi bazı kamu projelerinde e-imza kullanmak zorunludur. Kısacası kamu ve özel sektörde yüksek bilgi güvenliğinin gerekli olduğu tüm sektörlerde e-imza kullanılabilmektedir.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
