Alışverişi sevmiyorum diyen kişilerin sayısı, neredeyse yok denecek kadar azdır. Herkes hediye almaktan hoşlanır değil mi, alışverişte böyle bir şeydir. Kendinize aldığınız minik hediyeler veya yaşam alanınızı güzelleştirmek için yeni eşyalar, sizi bir anda mutlu eder. Peki, bu mutluluk kalıcı mı? Elde ettiğiniz bu mutluluğun bir doyum noktası var mı?
Alışverişin hemen herkesi bir anlığına da olsa mutlu ettiği kanıtlanmış ve onaylanmış bir gerçektir. Bir anlık, mutluluk verdiği de diğer bir gerçek. Sorumsuzca yaptığınız alışveriş size geçici bir mutluluk verir, ardından da pişmanlığa dönüşür. Çünkü bir aylık bütçenizi aşmanıza neden olur ve birikim planlarınızı son derece olumsuz etkiler. Eğer bir zorunluluk nedeniyle alışveriş yapmanız gerekiyorsa, bu alışverişin de sizi pek mutlu ettiği söylenemez. Yani onaylanan mutluluk tamamen geçici bir mutluluğa dikkat çekmek için yapılmıştır.
Bilimsel olarak alışveriş yapmanın hem psikolojik hem de fiziksel olarak sağlıklı olduğu da ortaya koyulan gerçeklerden birisidir. Alışveriş yapan birinin yüzünün güldüğünü görmüşsünüz. Araştırmalara göre alışveriş yapmak, endorfin hormonunun salgılanmasına neden oluyor ve bu da gülümsemenize. Bunu çikolata yemenize benzetebilirsiniz; çikolatanın da aynı hormonun salgılanmasına neden olduğu biliniyor. Ama etki süresini hepimiz biliyoruz, değil mi?
Genel olarak bayanların alışveriş tutkunu olduğu söylenir. Ama bu cinsiyet ayrımı gözetmeyen bir tutkudur. Erkekler de alışveriş yapmayı sever ve son derece mutlu olur. Aslında kadınlar bu konuda daha ince ve hassas oldukları için erkeklere göre daha tutkun oldukları düşünülür. Örneğin erkekler bir hediye almak için alışveriş yapıyorsa, oldukça kısa sürede bunu halledebilirler. Ama kadınlar bir hediye almak için belki 1 hafta zaman harcayabilirler. Bu durumda kadınların, alışveriş konusunda daha ön plana çıktığını kanıtlıyor.
Alışveriş Yapmak Sağlık için Faydalı mı?
Alışveriş yapmak, bilim adamlarının araştırmalarına göre son derece sağlıklı. Araştırmalara göre kadınlar ortalama bir hızda yaptıkları 3 – 4 saatlik bir alışveriş sonrasında haftada 100 km gibi büyük bir mesafeyi yürümüş oluyorlar. Bir spor olarak düşünüldüğünde son derece faydalı değil mi? Bir alışveriş esnasında 200 kalori harcandığı düşünüldüğü zaman, keyifli bir spor yapmakla eşdeğer görülebilir. Çünkü çoğunlukla spor salonlarını sevmeyiz ve forma girmek için ziyaret etmek zorunda kalırız. Alışveriş ise hem kalori harcamanıza hem de forma girmenize yardımcı olabilir. Peki, alışverişte harcanan para psikolojik sağlığınızı bozar mı?
Eğer ihtiyaç dışında istek üzerine alışverişler yapılmışsa harcadığınız para bir süre sonra geçim sıkıntısı yaşacağınız için psikolojinizi de bozabilir. Biraz daha açmak gerekirse; her ay düzenli bir gelir elde ediyorsunuz ve bu parayı doğru bir şekilde kullanmazsanız, geçim sıkıntısı çekiyorsunuz. Aldığınız maaş, daha 1 hafta geçmeden dibini görüyorsa, büyük bir strese hazırlıklı olun. Çünkü geri kalan 3 haftalık süreçte parasız günler sizi bekliyor. Bireyler için pek sorun gibi görünmese bile; bir aile geçindiriyorsanız oldukça zorlu bir süreç olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu durum nedeniyle psikolojisi bozulan ev reislerinin yaşadığı cinnete belki haberler de rastlamış olabilirsiniz.
Alışveriş Bir Hastalık mı?
Alışveriş yapmak bir hastalık olarak görülmese bile bir süre sonra psikolojinizin bozulmasına neden olabilecek bir aktivitedir. Hele ki, kendinizi durduramayacağınız kadar tutkunsanız, bir süre sonra geçim sıkıntısı çekebilir, altından kalkamayacak borçlara sahip olabilirsiniz. Ayrıca gelecek planlarınızın suya düşmesine de olabilir. Alışveriş bir hastalık olmasa bile; hastalık için fişinizi kesmeniz demektir.
Gelecek parasal güvenliğimizi düşünmeden edemeyiz ki, bu tamamen insani duygulardan kaynaklıdır. Bu nedenle karşılaşabileceğimiz kötü günler için yatırım yaparız. Kimisi bir ev, kimisi bir arsa alır. Annelerimiz kuyumcudan aldığı altınları, yerini sizin keşfedemediğiniz yerlerde biriktirirler. Bir para ihtiyacı durumunda da bu birikimleri yerinden çıkarıverirler. Bu konuda en temel mantık ise şudur: Birikim yapmak ve bu birikimleri yatırım şeklinde değerlendirmek size kötü günlerde yardımcı olacaktır. Bu amaçla çıktığınız yolda, bir alışverişin tüm planlarınızı bozabileceğini biliyor musunuz?
Alışveriş, gelecek planlarınızı etkileyebilir. Eğer bugün bir birikim planı yapıyorsanız, alışveriş tutkunuzun önüne geçmelisiniz. Gardırobunuzu açıp bir bakın; ne kadar büyük bir hevesle aldığınız ama bir kere bile giymediğiniz kıyafetleriniz var mı? Varsa ve pişmanlık duymuyorsanız, bu gerçekten bir hastalık belirtisi olabilir. Eğer pişmanlık duyuyorsanız, alışveriş yapmadan önce bir kere daha düşünmeye başlayın. İhtiyacınız olduğu için mi alıyorsanız, yoksa sadece o anlık bir istek yüzünden mi istiyorsunuz? İstek – ihtiyaç ayrımını yapabildiğiniz zaman, yaptığınız alışverişler sizi mutlu edecektir.
Alışveriş Bir Bağımlılık mı?
Alışveriş yapmak, bazı kişilere göre büyük bir bağımlılık. Sadece alışveriş yapmayı, bir şeyler satın almayı severler. Kullanmak ise pek önemli değildir. İşte bu tip bir alışveriş tutkusunu hastalık olarak değerlendirebiliriz. Bu kişilerin bir süre sonra giysi dolabında ve evinde, eşyalarını koyabilecek yer kalmaz. Depolar, kullanılmamış veya bir kere kullanılmış eşyalarla dolar taşar.
Yapmış olduğunuz alışveriş sonrasında pişmanlık duyuyorsanız, öfkeli olduğunuz zamanlarda kendinizi mağazalarda buluyorsanız, kart limitinizin ne zaman dolduğunu hatırlamıyorsanız, daha fazla satın alma ihtiyacı duyuyorsanız, bir konuda artık bir şeyler yapmanız gerektiğinin işaretidir. Çünkü alışveriş artık sizin için bir mutluluk değil, bağımlılık haline gelmiş demektir. Bu bağımlılık ise sizi bir süre sonra bitirebilecek bir hastalıktır!
Alışverişin Gelecek Planlarınızı Etkilemesine İzin Vermeyin!
Sorumsuzca alışveriş yapıyorsanız, hayallerinizden vazgeçebilirsiniz. Çünkü bu alışveriş, tüm kişisel finans durumunuzu etkileyecektir. Anlık bir mutluluğu, hayallerinize tercih etmek; sizi pek sevindirmeyecektir. Bu nedenle bilinçli bir tüketici olmanızda fayda var ve alışveriş tutkunuza bir dur deme vaktiniz geldi. Hemen hepimizin gerçekleştirmek istediği bir veya birkaç hayali vardır. Yaptığınız sorumsuz bir alışveriş nedeniyle hayallerinizi erteleyebilirsiniz. O an elde ettiğiniz mutluluk ise kalıcı bir üzüntüye dönüşebilir.
Yapacağınız bir kişisel finans planı sonrasında hayallerinizi gerçekleştirmek, size alışverişin verdiği mutluluktan daha fazlasını verecektir. Attığınız adımları daha sağlam bir şekilde atabilir ve kazancınızı arttırarak daha kaliteli bir yaşama kavuşabilirsiniz. Ayrıca bu şekilde yapacağınız alışverişin de daha keyifli olacağını aklınızdan çıkartmayın.