Genel olarak milyarlarla telaffuz edilen servetlerin minimum 50’li yaşlarında olan kişilere özgü olduğunu düşünürüz. Çünkü diğer yaşlar, koca bir servet inşa etmek için çok küçüktür. Ama günümüzde bu tabunun yıkıldığını söyleyebiliriz ve genç bir milyarder duyduğumuzda şaşırmayız. Ayrıca internetle birlikte gelen imkanları değerlendiren girişimciler, bunu 20’li yaşlarında başarmaya başladı. Örneğin Mark Zuckerberg.
Genç erkeklerin bir şekilde milyarder olmasını yadırgamazken, genç bir kadının milyarları göze çarpar. Ya kocası zengindir ya da miras kalmıştır diye düşünebilirsiniz. Ama Elizabeth Holmes, bu düşüncelerinizi yıkacak, başarılı bir genç kadın!
Üniversiteyi bırakan ve kendini insanlığa yardım etmek için adayan Holmes, korkusuzca iş dünyasında güçlü adımlar atıyor. Kurduğu şirketle birlikte yıllardır çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmalarla tıp dünyasına büyük yenilikler getiren Elizabeth’in duymaya değer bir başarı öyküsü var. Ayrıca kendisi dünyanın en genç kadın milyarderleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Elizabeth Holmes’in Başarı Öyküsü Nasıl Başladı?
Sıfırdan başlayarak 9 milyar dolarlık bir şirket kurmayı başaran Holmes, öyle kolay bir öykü yazmadı. Yaklaşık 10 yıl önce Standford Üniversitesi’nin kampüsünde bir projeyi hayata geçirmek için çabaladı. Düşüncesi ise “teknoloji ve iletişimin son derece güçlü olduğu dünyada, insanların hastalıklarını önceden öğrenebilecek bir çözüm yok muydu? Hastalıkları önlemek için gereken tedbirleri, hasta olmadan önlemenin yolu olamaz mı?”
Kendine Apple’ın efsanevi ismi Steve Jobs‘u örnek alan Elizabeth Holmes, dikkat çekme gücü ve kendine olan güvenini, iş dünyasında prensip edindi. Jobs gibi sürekli siyah giyinen Holmes, bilgisayarlardan pek anlamasa bile tam bir pazarlama dahisiydi. İlgilendiği alana bakıldığında ise tıp okuyor olduğunu düşünebilirsiniz; ama Holmes, tıpta okumuyordu. Yapacağı işi aynı Steve Jobs gibi pazarlamayı hedefledi ve bu alanda büyük bir başarı elde etti. Bu öyle bir başarı oldu ki; kurduğu şirkete sektörün önemli isimleri ortak olmaya başladı.
Holmes’in başarısı karşısında birçok devlet bakanı, Nobel ödüllü isimler, mühendisler, iş adamları, savunma bakanları, ekonomistler gibi birçok önemli isim destek vermeye başladı. Piyasa gözlemcilerine göre Elizabeth Holmes’in 91 yaşında ve ABD başkanlarına örnek olan Henry Kissinger gibi bir isimle ortak olmasının bile unutulmayacak büyük bir başarı olduğunu söylediler.
Elizabeth Holmes, düşüncelerini izledi ve mühendislik okuduğu üniversiteden ayrılarak kendi şirketini kurdu. Theranos adını verdiği şirketini, henüz 20’li yaşlarındayken yönetmeye başladı ve gün geçtikçe büyüttü. Kurduğu şirkete, birçok önemli ismi ortak etmeyi de başardı. Şirketin bu kadar büyüyeceğini kendi bile tahmin etmiyordu; ama Bill Gates gibi 30’lu yaşlara gelmeden ‘ilk milyonunu’ kazanmayı hedeflemişti. Sonuçta da Holmes, 25 yaşına gelmeden ‘ilk milyarını’ kazanmış oldu. Forbes, Holmes’in bu başarını dikkate aldı ve iş dünyasında bugüne kadar sıfırdan milyarder olan en genç kadın unvanını aldı.
Hastalıklarda önceden müdahale konusunda bir devrim yaratan Elizabeth, “Amacım insanların yaşantısını, anlamlı bir şekilde etkilemek,” sözlerini kullanmıştır. Ortakları ile 500 kişinin çalıştığı şirketin yarısından fazlası Holmes’e ait. Şirket çok bilinenler arasında olmamasına rağmen veri tabanında milyonlarca müşterisi bulunuyor. Bu da servetinin gün geçtikçe daha da artacağının kanıtı.
Elizabeth Holmes’e neden tüm hayatını riske attığını söyleyen profesör, aldığı cevap sonrasında ikna olmuştur. Holmes, “Dünyada eşi benzeri olmayan bir teknoloji yaratmak istiyorum ve bu teknoloji ile etnik köken, yaş, cinsiyet, ülke farkı gözetmeden insanlığa yardım etmek istiyorum,” sözleriyle arzusunu dile getirdi. Gözlerindeki ateşi gören profesör ise Holmes’in bunu başaracağına yürekten inanmıştır.
Elizabeth Holmes’in Şirketi Theranos Ne Yapıyor?
ABD’de doktora muayene olan milyonlarca hastadan önce kan tahlili istiyor. Kan tahlili istenmesinin nedeni; hastalıkların haritasının çıkarılmasında oldukça önemli olmasıdır. Çok pahalı olması nedeniyle hastaların % 80’ine yakını bu tahlili yaptırmıyor. İyileşmeyi zamana bırakarak veya eczaneden aldıkları iğne ve ilaçlarla iyileşmeye çalışıyorlar.
Elizabeth’in sağlık sisteminde küçük bir değişiklik yaratan şirketi Theranos ise ileri teknoloji ürünü cihazlarla donatılmış laboratuarlar bulunuyor ve kan tahlilini, diğer laboratuarlara göre çok daha hızlı analiz ediyor. Bu bilgilere size ekstra pahalı bir kan tahlili hissi uyandırabilir; ama piyasaya oranla % 70 daha ucuza yapılıyor ve 24 saat içinde e-posta ile müşteriye yollanıyor. Theranos, kan örneğini şırıngayla değil, parmağa batırılan bir iğne ile alıyor.
Theranos’ta tahlil yaptırmak için hasta olmanıza gerek yok. Kan örneğini verdikten sonra ise size nasıl beslenmeniz gerektiği, neleri yiyip nelerden uzak durmanız gerektiği bildiriliyor. Aynı zamanda sağlıklı olup olmadığınız, hasta olma eğiliminiz, yüksek veya düşük çıkan değerlere göre nasıl beslenmeniz gerektiği, oldukça düşük bir ücretle sizlere söyleniyor. Örneğin ABD’de oldukça popüler olan kolesterol ile ilgili bir kan tahlili için 2.99 dolar; tam kan tahlili için 9.90 dolar ödemeniz yeterli.
Theranos’un Büyüme Aşaması
Theranos, Elizabeth Holmes tarafından 2003 yılında Kaliforniya’nın Palo Alto kentinde kuruldu. Kimya mühendisliği okuduğu zamanlarda Holmes, SARS gibi Uzakdoğu’ya özgü hastalıkların teşhis ve tedavisi üzerine çalıştı. Profesör Channing Robertson’un desteğini alarak yüksek teknolojili kan tahlili yapmak için küçük bir kredi ile şirketini kurdu. İşlerini hep gizli yürüttü ve basının, kamuoyunun haberi olmamasını sağladı.
Holmes’in şirketinin varlığı, 2007 yılında Santa Clara’da mahkemelik olmasıyla ortaya çıktı. Bir şirket çalışanının, bilgi çaldığı belirlendi ve daha sonra da 2012 yılında bir hukuk firması aleyhine açılan davalar düştü. Ardında da Holmes’in röportaj verdiği Wall Street Journal sonrasında gizlilik tamamen bozuldu.
2006 yılında şirket için 16 milyon dolar fon oluşturuldu. Adı bilinmeyen bir yatırımcı 45 milyon dolarla şirketin sermayesine katkıda bulundu. Yatırımcılar arasında Oracle’nin CEO’su Larry Ellison da bulunuyordu.
Elizabeth’in sessiz ve derinden ilerleyen şirketi, ABD’nin en büyük ilaç zinciri olan Wallgreen ile anlaşmıştır. Anlaşma çerçevesinde hastalar, ihtiyaç duydukları ilaçları kolay bir şekilde temin edebiliyorlar; çünkü Wallgreen’in ülke çapında 8500 mağazası bulunuyor. Yani her Amerikalı en fazla 5 km mesafede bir Wallgreen mağazası ile karşılaşabiliyor. Holmes’in ise böyle bir şirket ile anlaşmış olması, projenin büyümesinde büyük bir destekçi olmuştur.
Kısaca Elizabeth Holmes Kimdir?
1984 yılında Washington DC’de doğdu. Anne ve babası, hükümetin yardım kuruluşlarının aktif birer çalışanıydı. Cerrah, mühendis, mucit ve Birinci Dünya Savaşı kahramanı olan büyük büyük babasının hikayelerinden çok etkilen biridir. 9 yaşındayken insanların iğne korkusunu fark etmiş ve kan tahlillerinde iğneden başka bir yöntem kullanabileceğini böylece kafasına koymuştu. Üniversitede kendini sürekli ders çalışmak zorunda hisseden bir öğrenciydi. Ayrıca Elizabeth Holmes’in kendi adına ABD’de 18, ülke dışında 66 patenti bulunuyor.
Fiasko çıktı bu başarı hikayesi (!)