Makroekonomik Veriler Nelerdir? Piyasaları Nasıl Etkiler?

Finans piyasalarında işlem gören araçların değerlerini doğrudan etkileyen unsurlar vardır. Bunların başında da mikro ve makroekonomik veriler gelir. Yatırımcıların bu konular hakkında bilgili olması gerekir. Ekonomi nedir başlığı altında bilinmesi gereken enstrümanların değeri, bu faktörler neticesinde geri çekilir veya yükselir. Yatırım araçlarının fiyat seviyelerinde meydana gelecek değişimlerin sinyallerinin alınması için özellikle makroekonomik verilerin takip edilmesi gerekiyor. Bunun sebebi, ülke ekonomilerini direkt etkilemeleridir. Bu da yatırımcıların bütçesine etki ettiği gibi, arz ve talep faktörlerinin devreye girmesine neden olur. Böylece enstrümanların değerlerinde hissedilir düşüşler ve yükselişler meydana gelir.

Ülke ekonomilerinin canlı olup olmaması hakkında bilgiler veren makroekonomik göstergeler, piyasalarda yatırım araçlarının dalgalanmasını sağlar. Biliyorsunuz ki para kazanmak için bu dalgalanmaların yönünü ve zamanını doğru belirlemek gerekir. Buna göre, yatırımcılar, beklentilerini karşılayacak fiyat seviyelerinden işlemlerini gerçekleştirir. Tahminlerin doğru çıkmasıyla kar elde edilir ve ihtiyaçlar karşılanacak miktarda kazanç sağlanır.

Bu anlamda, mutlaka bilinmesi ve takip edilmesi gereken makroekonomik faktörleri ele alarak, piyasaların ne yönde değiştiklerini açıklamak istiyorum:

Makroekonomik Veriler Nelerdir?

Ekonomiyi derinden etkileyen makroekonomik veriler, parasal kaynaklı tüm konuları etkiler. Bu yüzden de piyasalarda dalgalanmalar meydana gelir. Genellikle faiz, enflasyon, tarım dışı istihdam, işsizlik oranları, tüketici fiyat endeksi (TÜFE), üretici fiyat endeksi (ÜFE), perakende satışlar, endüstriyel üretim ve gayri safi yurt içi milli hasıla (GSMH) gibi etkenler, yatırım araçlarının değerinin yükselmesine ve düşmesine neden olan etmenler arasında sayılabilir. Bunun dışında da piyasayı etkileyen olaylar ve gelişmeler vardır. Bunlar; ülkeler arası anlaşmazlıklar, önemli kişilerin ve merkez bankalarının açıklamaları, savaşlar, doğal afetler gibi çoğaltabilecek hususlardır. Tüm bunlar, direkt olarak trend eğilim yönünün değişmesine neden olurlar. Aynı zamanda ayı ve boğa piyasası hakkında fikir verirler.

Piyasaları en çok etkileyen makroekonomik veriler hakkında bilgi vermek gerekirse;

Faiz Oranı

Faiz oranlarında meydana gelen değişmeler biliyorsunuz ki direkt olarak dövizlerin değerini etkiler. Bu da ülke ekonomisine olumlu veya olumsuz olarak yansır. Tüketicilerin alım gücü, buna bağlı olarak yükselir veya düşer. Piyasalarda biliyorsunuz ki işlem gören enstrümanların değeri, arz (satış) ve talep (alım) unsurlarındaki dengesizlikler yüzünden değişir. Bu yüzden de paritelerin değeri dalgalanır. (Parite nedir, yatırımı nasıl ve nerede yapılır hakkında merak ettiğiniz tüm soruların yanıtını burada bulabilirsiniz.) Çünkü uluslararası sermaye, faiz oranlarının düşük olduğu ülkeden fazla olan ülkeye doğru hareketlenir. Bu nedenle de dengesizlikler görülür. Bunun sonucunda, fiyat hareketleri aşağı veya yukarı eğilimde seyreder. Özellikle döviz yatırımcıları, faiz oranlarını iyi takip etmeli, yatırımlarını yaparken bu oranları hesaba katmalıdır.

Enflasyon Oranı

Faiz oranları gibi enflasyon oranları da direkt olarak para ile alakalı konulardır. Bu nedenle, parasal genişlemenin ve daralmanın gerek ülke gerekse de piyasalar üzerine yapacağı etkileri bilmeniz gerekiyor. Enflasyonun artması parasal genişlemeye bağlıdır. Bu yüzden, engellemek için para arzının azaltılması gerekir. Bunun yerine, faiz oranlar artırılarak tüketicilerin alım seviyesi ve enstrümanlara olan talep de artar. Bu sayede, arz – talep mantığı kaynaklı olarak enstrümanların fiyat seviyeleri yükselir. Bu da kişilerin birikimlerini değerlendirmesini sağlar. Özellikle borsa piyasasında, alım – satım arası farktan getiri sağlandığı için yatırımcıların enflasyon oranlarını takip etmesi gerekir.

Tarım Dışı İstihdam Oranı

Gerek forex gerekse de borsadaki yatırımcıların muhakkak ki takip etmesi gereken verilerin başında gelir. Çünkü tarım dışı istihdam oranları, piyasaları en çok etkileyen göstergedir. Her ayın ilk Cuma günü, Türkiye saatleri ile 15:30’da açıklanır. Devlet memurları ve tarım işçileri haricindeki kişileri baz alan orandır. Bu orandaki artış ve azalışlar, direkt olarak ABD’nin ekonomisi ile bağdaştırılır. Çünkü bu veri, ABD tarafından açıklanır. Verilerin yüksek veya beklenilen gibi çıkması doların güçlenmesini sağlarken, aksine düşüşlerin yaşanması değer kaybetmesine neden olur. Bildiğiniz üzere piyasalarda çoğu yatırım aracı, dolar üzerinden işlem görür. Bu yüzden, mutlaka ama mutlaka tarım dışı istihdam verilerini göze alarak yatırımlarınızı yapmalısınız.

İşsizlik Oranları

Tarım dışı istihdam oranları gibi işsizlik oranları da piyasaları etkileyen unsurlar arasındadır. Yatırım araçlarının trend eğilim yönlerini belirlemede etkili olan oranın % 5’i geçmemesi, enstrümanların değerlerini olumlu olarak etkiler. Tam aksine, oranın yüksek çıkması, enstrümanların değerlerinin düşmesine veya aşırı dalgalanma yaşamasına neden olur. Bu yüzden, mutlaka ABD’nin açıklamış olduğu verilerin takibini yapmalısınız. Verilerin gözlemlenmesi için ekonomik takvim uygulamalarından veya geliştirilen takip programlarından yararlanabilirsiniz. (Ekonomik takvim nedir, nasıl yorumlanır hakkında bilgilere bu yazıdan ulaşabilirsiniz.) Böylelikle kısa sürede gelişmelerden haberdar olabilirsiniz. Açıklanan verilerin yorumlamasını yaparak, hangi enstrümanların kazanç getireceğini belirleyebilirsiniz.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

ABD Çalışma Bakanlığı tarafından belirlenen endekste, birçok unsur göz önüne alınır. Araştırmalar ve analizler sonucunda verilerin sonucu, her ayın 2. veya 3. haftasında yayınlanır. Enflasyon ile direkt bağlantılı olan veri, yatırımcıların hangi yönde işlem yapmaları gerektiğini belirleme konusunda etkilidir. Bu yüzden, TÜFE açıklamalarını dikkate alarak alım – satım kararı almalısınız.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)

Hisse senedi veya tahvil gibi kıymetli evrak olarak bilinen araçlara yatırım yapan kişilerin takip ettiği göstergedir. Bu endeks sayesinde, üretim aşamasında olan ürünlerin değerleri hakkında bilgi sahibi olunur. Böylelikle enflasyon oranlarının ne yönde çıkacağı tahmin edilir. Buna bağlı olarak, ekonominin yatırım yapmaya ılımlı mı yoksa soğuk mu olduğu belirlenir. Eğilim yönüne karar verildikten sonra yatırımlar etkili bir şekilde gerçekleştirilir. Böylelikle beklenen sonuçlar elde edilir.

Perakende Satışlar

Perakende satışlarda yaşanacak değişimleri öngörmeyi sağlayacak veridir. Biliyorsunuz ki ekonominin büyük bir kısmı, perakende satışlar ile ilgilidir. Bu yüzden de piyasanın gidişatını belirlemek için bu verilerinin ne yönde çıkacağı önemlidir. Özellikle, hangi ülkenin dövizine yatırım yapmak istiyorsanız bu verinin yüksek çıkmasına dikkat etmelisiniz. En azından merkez bankalarının açıklamalarına göre, bu önemli göstergenin, beklentinin altında kalmaması gerekir. Çünkü göstergenin değeri yükseldikçe o ülkenin dövizi değerlenir.

Endüstriyel Üretim

Endüstriyel alanda hizmet veren kurum veya kuruluşların toplam üretim miktarlarını gösteren oranlardır. Genellikle endüstri sektörüne yatırım yapan yatırımcılar tarafından takip edilmesi gerekir. Bu oranların olumlu yönde hareket etmesi yani yükselmesi, hisselerin değerini artacağını müjdeler. Fakat sadece tek bir veriyi dikkate alarak karar vermek yanlıştır çünkü her veri birbirini etkiler. Birinin sonucunun olumlu diğerinin olumsuz olması, fiyatların esnek yapıda olacağını gösterir. Bu yüzden yatırım yapmadan önce, tüm verileri dikkatlice takip etmeli ve yorumunu doğru olarak yapabilmelisiniz.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)

Ülkenin ekonomik anlamda daraldığını veya büyüdüğünü gösteren en önemli verilerden biridir. Ülke içinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplamı, ülkelerin para birimleri cinsinden gösterilir. GSYİH’in artması ekonomide olumlu gelişmeler görülmesini sağlayacağı gibi yaşam standartlarının artmasını sağlar. Bu da yatırım araçlarının değerini yükseltir. Bu yüzden GSYİH verilerini mutlaka takip etmelisiniz. Verinin olumlu yönde açıklanması, doların değerini artırır. Bu yüzden özellikle emtia yatırımcıları, GSYİH’i takip etmelidir. Çünkü çoğu emtia, Amerikan doları üzerinden işlem görür.

Emtia Çeşitleri Nelerdir? Alım – Satımı Nasıl ve Nerede Yapılır? Bilgi Almak için Tıklayın.

Makroekonomik Veriler Piyasaları Nasıl Etkiler?

Yukarıda makroekonomik verileri ve piyasaya etkileri hakkında kısaca bilgiler verdim. Ele aldığım göstergeler, yatırım araçlarının değerine direkt etki eden faktörlerdir. Bunların dışında da bazı etkenlerin olduğunu söylemiştim. Ülkelerarası anlaşmazlıklar, savaşlar, doğal afetler, merkez bankalarının politikaları, önemli kişilerin beklentileri ve konuşmaları gibi daha pek çok husus ekonomiyi etkiler ve piyasaların dalgalanmasına neden olur. Başarılı olmak istiyorsanız muhakkak ki bu gibi olayları takip etmeniz gerekiyor. Bu olayların takibini, analizler sayesinde yapabilirsiniz. Borsa ve forex piyasasında bulunan iki tane analiz yöntemi vardır. Bunlardan birisi temel, diğeri ise tekniktir.

Temel analizler, tamamen piyasaların gelişimini inceler. Gerek yurt içi gerekse de yurt dışında meydana gelen olayların ve gelişmelerin takibini yapmanızı sağlar. Bu nedenle analizler hakkında bilgi almalısınız. Önemli konuların hepsini, aracı kurumların eğitimleri sayesinde öğrenebilirsiniz. Eğitim kitapları, videoları gibi araçlardan faydalanarak analizler nasıl yapılır anlayabilirsiniz. Deneme hesaplarında ise teknik analizlerin nasıl yorumlandığını deneme yanılmalar sonucunda pratik yapabilirsiniz. Bu sayede fiyatları etkileyen faktörlerin yorumunu yaparak, borsadaki dalgalanmaları yorumlayabilirsiniz. Borsa neden ve nasıl dalgalanır adlı yazımızdan gerekli detayları ayırıntılı bir şekilde öğrenebilirsiniz. Buna bağlı olarak, kazanacağınız pozisyonları öngörebilir, doğru zamanda doğru araçları alıp satarak kar elde edebilirsiniz.

Makroekonomik Verilerin Takibi Neden Önemlidir?

Makroekonomik veriler, direkt olarak piyasaları etkilediği için yatırım araçlarının değerini tahmin etme konusunda takip yapılması gerekir. Bu nedenle, gerçekten de başarılı olmak istiyorsanız piyasaları sıkı sıkıya takip etmelisiniz. Özellikle hisse senedi yatırımı yaparak para kazanmak istiyorsanız bu gibi etkileri mercek altında tutmanız önemlidir. Çünkü senetlerin değerinde yaşanacak olan yükselişler ve düşüşler, bu tür olaylara bağlıdır. Bu yüzden, anlık takip işlemlerinde bulunmalı ve takipleriniz sonucunda piyasaların hangi yönde değişeceğine doğru karar vermelisiniz. Bu sayede beklentilerinizi karşılayacak işlemleri yapabilirsiniz. Uygun noktalardan alım – satımlarınızı gerçekleştirerek, fiyatlar arası farktan kazanç sağlayabilirsiniz.

Yatırımcıların çoğu mikro ve makroekonomik verilerin sadece borsa piyasasında bulunan yatırım araçları üzerinde etkili olduğunu düşünür. Bu faktörler, forex araçları için de geçerlidir. Çünkü ekonominin doğrudan seyrini değiştiren etkiler, enstrümanların değerlerine de etki edecektir. Bu yüzden ister borsa ister forex hangisinde yatırım yapıyorsanız, muhakkak ki bu konuları kapsamlı bir şekilde öğrenmelisiniz. Bunun sebebi, piyasalarda kazanç elde etmek için doğru varsayımlarda bulunmanız gerektiğidir. Bu nedenle, kurumların eğitim faaliyetlerinden veya diğer yardımcı kaynaklardan bilgilerinizi artırmalısınız. Gelişen olayların ve meydana gelen faktörlerin nelere bağlı olduğunu, nasıl yorumlandığını öğrenmelisiniz. Böylece doğru adımları atabilir, birikimlerinizi değerlendirerek, ekonominize hissedilir katkılarda bulunabilirsiniz.

Sonuç olarak, finans piyasalarında paranızı değerli hale getirmek istiyorsanız bilmeniz gereken en önemli konulardan biri, yatırım enstrümanlarının değerlerinin neden değiştiğidir. Bu konuda en önemli unsur, makroekonomik veriler içerisinde bulunan göstergelerdir. Bu göstergelerin beklenenden düşüş veya yüksek çıkmasıyla birlikte piyasalarda yukarı veya aşağı yönde dalgalanmalar başlar. Enstrümanların fiyat hareketleri hızla geri çekilir veya yükselir. Önemli olan, zamanların belirlenerek, doğru adımların atılabilmesidir. Bu yüzden, gerek mikro gerekse de makroekonomik göstergeleri bilmeniz ve yorumlayabilmeniz gerekiyor. Böylece tüm işlemlerinizi beklentileriniz yönünde kontrollü bir şekilde yönetebilirsiniz. Buna bağlı olarak başarılı yatırımcılar gibi başarılı sonuçların altına imzanızı atabilir, ciddi anlamda ek getiriler elde edebilirsiniz.