Ekonomik Takvim Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Ekonomik takvim, tek tek menkul kıymet fiyatlarını veya bir bütün olarak piyasaların hareketini etkileyebilecek önemli açıklamaların veya olayların planlanmış tarihlerini ifade eder. Yatırımcılar, hem alım satımlarını planlamak hem de söz konusu olayların sonuçlarına karşı tetikte olmak için ekonomik takvimi kullanır.

Piyasa koşullarının ne yönde hareket edeceği hakkında önemli sinyaller veren takvim, yatırım araçlarının fiyatlarının değişmesine neden olan unsurları takip etmenizi sağlar.

Finans piyasalarında başarılı olmak için kilit noktalardan bir tanesi kesinlikle ekonomik takvimdir. Nitekim döviz, emtia, parite, hisse senedi, kripto para dahil tüm enstrümanlar için itici güç olabilir.

Ekonomik takvimde yer alan verilerin beklenenin altında kalması ya da üzerinde gelmesiyle piyasada dalgalanmalar, yeni fiyatlamalar olabilir.

Eğer ekonomik takvim ve piyasa takibini doğru şekilde yapabilirseniz, trendlere ilişkin başarılı hamlelerde bulunabilirsiniz. Öte yandan verileri önemsemezseniz, istemediğiniz durumlarla karşılaşabilirsiniz.

Şimdi ekonomik takvim nedir, nasıl yorumlanır sorularının cevaplarına detaylarıyla bakalım!

Ekonomik Takvim Nedir?

Ekonomik takvim, küresel ekonominin, finansal piyasaların ve varlıkların yönünü gerçek zamanlı olarak etkilemesi muhtemel önemli ulusal ve uluslararası olayları yansıtır.

Takvimde gösterilen yaklaşan ekonomik olayların programı, hisse senetleri, forex, endeksler, emtialar ve tahviller dahil tüm finansal piyasaları potansiyel olarak etkileyebilir.

Aslında hangi ufukta alım satım yapıyor ya da ne kadar aktif olursanız olun, ekonomik takvim takibi hep önemlidir. Uzun vadeli yatırım için de kısa vadeli yatırım için de önemli ekonomik gelişmeler, beklentiler ve nihai baskılar hakkında güncel bilgi sahibi olmak yararınızadır.

Ekonomik takvimler genellikle ülkelerin planlanan ekonomik raporlarına odaklanır. Enflasyon, işsizlik, konut istatistikleri, faiz oranındaki planlı değişiklikler veya faiz oranı sinyalleri, merkez bankalarından gelen düzenli raporlar ekonomik takvimdeki raporlara örnektir.

Yatırımcılar da bilgi ve trade fırsatları sağlamak için ekonomik takvime güvenirler. İlgili gelişmeler öncesinde veya sonrasında pozisyon alırlar. Ekonomik takvimi takip etmek özellikle kısa pozisyon almak isteyen bir yatırımcı için faydalı olabilir.

İlgili Haber

Borsada Açığa Satış, Short ve Long Pozisyon Nedir?

Haberi Görüntüle »

Yatırımcı duyurunun niteliğini doğru tahmin ederse, planlanan duyurudan hemen önce pozisyon açabilir ve birkaç saat içinde getirisini alarak kapatabilir.

Sonuçta yatırım araçlarında görülen değişimler, dünya ülkelerinde meydana gelen önemli olaylarla yönlendirilmektedir. Fiyatlar çoğu zaman; siyasi olaylardan, savaşlardan, politik anlaşmazlıklardan, para politikalarından, sosyoekonomik faktörlerden, makroekonomik göstergelerden etkilenir.

Yatırımcıların fiyat faktörlerinin çoğunu içeren ekonomik takvimi izlemesi bu nedenle önemlidir.

Ekonomik takvim nedir sorusunun yanıtını özetlemek gerekirse; uluslararası piyasalarda ülkeler ve çeşitli kurumlar tarafından açıklanmış veya açıklanacak olan ekonomik verilerin takibini yapmayı sağlayan araçtır diyebiliriz.

Bu araçta; ülkelerin açıklanacak veya açıklanan ekonomik verilerinin isimleri, ne zaman yayımlandığı, beklentiler, geçmiş veriler ve anlık veriler yer almaktadır.

Aşağıdaki görsel takvimi net bir şekilde anlatmaktadır:

Bu uygulama sayesinde piyasalarda açıklanacak ekonomik verileri, günlük olarak takip edebileceğiniz gibi önümüzdeki günlerde açıklanacak verilere ilişkin beklentileri de görebilirsiniz.

Ekonomik verilerin beklentinin altında ya da üstünden gelmesi, ayı veya boğa piyasası eğilimini konusunda sinyaller verir.

Ekonomik takvim, her piyasa ve her yatırımcı için önemlidir. Çünkü enstrüman fiyatlarını doğrudan etkiler. Örneğin forexte de işlem yapsanız opsiyon piyasasında da işlem yapsanız enstrüman fiyatlarını etkileyen faktörleri yakından izlemelisiniz.

Kaldı ki ekonomik takvim nedir bilmek, yatırım dışında hayatın her alanında işinize yarar. Çünkü açıklanan veriler ya da alınan kararlar, ekonomiyi doğrudan etkileyecek dolayısıyla günlük yaşam üzerinde etkili olacak gelişmelerdir.

Örneğin Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) toplantısından çıkacak bir karar petrolü ve dolayısıyla benzin, doğalgaz gibi yakıtların fiyatlarını yönlendirecektir. Benzer şekilde ABD Merkez Bankası’nın (FED) para politikası ve açıklayacağı faiz kararı, doların düşmesi ya da yükselmesi için etken olacaktır.

Ekonomik Takvim Nasıl Yorumlanır?

Ekonomik takvimin içerisinde yer alan başlıca veriler; faiz, işsizlik, enflasyon, tarım dışı istihdam oranlarıdır. Bunların dışında fiyatları etkileyen daha birçok rapor bulunmaktadır.

Tüm dünya için önem taşıyan ve piyasaların nabzını tutan verilerin takibi tek bir uygulamayla yani ekonomik takvimle yapılabilmektedir.

İnternet üzerinden aracı kurumların ya da ilgili sitelerin sayfalarına giriş yaparak, dünya genelinde yaşanan – gelişen durumları takip ederek, finansal araçların fiyatları ne yönde değişecek anlayabilirsiniz.

Aynı zamanda iOS ve Android için sanal borsa uygulamaları kapsamında da ekonomik takvime erişebilirsiniz.

Elbette ekonomik takvimi anlamadan yorumlamak mümkün değildir. Mesela enflasyonun beklenenden yüksek gelmesinin neleri etkileyebileceğini bilmelisiniz. Ya da bir merkez bankasının faiz indiriminin o ülkenin para birimini nasıl etkileyebileceği konusunda fikir yürütebilmelisiniz.

Örnekler çoğaltılabilir ama işin özü ekonomik veriler nelerdir, nasıl yorumlanır bilmeniz gerektiğidir. Bu konuda uzmanların yorumlarından faydalanabileceğiniz gibi tek tıkla erişebileceğiniz eğitici içerikten faydalanabilirsiniz.

Mesela ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi’nin yüksek gelmesinin tüketici fiyatları üzerinde maliyet baskılarını artıracağının farkında olmalısınız.

Ekonomik takvim yorumlamada, izlenen verinin önem derecesini, geçmiş gelişmelerini ve beklentileri bilmek çok önemlidir.

Verinin önem derecesi, her site ya da kuruluş tarafından aynı sembollerle gösterilmeyebilir. Bazıları 3 yıldız kullanırken bazıları önemli olayları daha koyu harflerle ya da farklı renklerle sunmaktadır.

Eğer 3 yıldız kullanılıyorsa, o veri ya da gelişme piyasalarda volatilite yaratabilecek güçtedir. 2 ya da 1 yıldızlı olanlar ise büyükten küçüğe öneme sahiptir.

Ekonomik takvimi okuduktan sonra, bilinçli trading kararları vermek için bilgileri yorumlamanız gerekir.

Öncelikle yüksek etkili olaylara bakmalısınız. Bunlar piyasada önemli bir etkiye sahip olması muhtemel olaylardır. Kırmızı olarak işaretlenmiş veya üç boğa ya da üç yıldıza sahip olaylara bakmalısınız.

Olayın ne olduğunu ve ne tür ekonomik verilerin yayınlandığını anladığınızdan emin olun. Bu, potansiyel piyasa hareketlerini tahmin etmenize yardımcı olacaktır.

Verilerin nasıl bir trend izlediğini ve piyasanın ne beklediğini görmek için önceki ve tahmin edilen rakamlara bakın. Tahmin edilen rakamın önceki rakamdan önemli ölçüde farklı olması, potansiyel bir piyasa hareketine işaret edebilir.

Etkinliğin gerçekleştiği ülkeyi ve bunun yerel para birimini nasıl etkileyebileceğini düşünün. Örneğin, olay bir ABD istihdam raporuysa bu, ABD dolarının değerini etkileyebilir.

Son olarak da olay gerçekleştikten sonra ekonomik verilere ilişkin yorumunuzla uyumlu olup olmadığını görmek için piyasa tepkisini izleyin.

Piyasa uzmanları, yatırımcıların enstrümanların fiyat oluşumları hakkında fikir sahibi olması için raporlar hazırlamaktadır. Bu raporlarda, fiyatların hangi noktalara kadar geri çekilebileceği veya kırılma noktalarını aşarak yükseleceği gibi yorumlar yer almaktadır.

Tecrübe gerektiren bu bilgileri istediğiniz takdirde kısa sürede öğrenebilirsiniz. Böylece ekonomik takvimde yer alan göstergelerin yorumunu, yatırımlarınıza doğru yön verecek şekilde yapabilirsiniz.

Bu arada online ortamda pek çok ücretsiz ekonomik takvim bulunmakla birlikte tercih ettiğiniz işlem türlerine, varlık sınıflarına ve bölgelere göre takviminizi özelleştirmeniz işinizi kolaylaştırabilir.

Böylece alarm ya da hatırlatmalar kurabilir, portföyünüzdeki varlıkları doğrudan etkileyecek gelişmelere daha çok odaklanabilir ve sayısız farklı gelişme arasında karmaşa yaşamanın önüne geçebilirsiniz.

Ekonomik Takvimi Oluşturan Önemli Göstergeler

Ekonomik takvimde yer alan ve diğerlerine göre daha fazla etki yaratan bazı göstergeler vardır. Bunların öncesi ve sonrası oldukça önemlidir. Çünkü piyasalarda ve yatırım araçlarında büyük değişimlere neden olabilirler. Bazen doğrudan etkiler görülürken bazen de dolaylı olarak görülür.

Sonuçta ya ait olduğu ülkenin para birimini ya da ona bağlı hareket eden diğer yatırım araçlarını kısa vadede hareket ettirebilirler. Bu nedenle ekonomik takvimi oluşturan bu önemli verileri bilmek önemlidir.

Şimdi bu göstergeler nelerdir gelin hep birlikte bakalım:

Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYİH)

GSYİH, bir ülke veya ülkeler tarafından belirli bir zaman diliminde üretilen ve satılan tüm nihai malların ve hizmetlerin piyasa değerinin parasal bir ölçüşüdür.
Çoğunlukla tek bir ülkenin hükümeti tarafından ekonomik sağlığı ölçmek için kullanılır.

Karmaşık ve sübjektif doğası nedeniyle, bu ölçü genellikle güvenilir bir gösterge olarak kabul edilmeden önce gözden geçirilir. Takvimde önem derecesi 3 yıldızken ilgili dönem içindeki ekonomik büyüme olarak da adlandırılır.

Mesela Türkiye GSYİH büyümesi 2022’nin tamamında yüzde 5,6 olarak açıklanmış ve Türkiye ekonomisi 2022’de yüzde 5,6 büyüdü şeklinde ifade edilmiştir.

Merkez Bankası Faiz Oranı Kararları

Küresel piyasalar için ABD Merkez Bankası (FED) ve dünya çapında yedi büyük merkez bankasının faiz kararlarını içerir. Bu büyük oyuncuların herhangi birinin vereceği karar, yatırımcıların bir pozisyon alırken ne kadar kâr veya zarar edeceğini etkileyecektir.

Bu büyük küresel bankalardan herhangi birinin planlanmış faiz oranı kararı veya açıklamalarının, ticaret duyarlılığını etkilemesi ve ilgili döviz çiftleri için piyasa oynaklığını artırması kaçınılmazdır.

Tarım Dışı İstihdam Verisi

Tarım dışında çalışan kişilerin oranını belirleyen göstergedir. Tarım dışı istihdam verisi, ekonomi ile doğrudan bağlantılıdır. Beklenenin altında çıkması, piyasanın beklenenin aksine kötü yönde ilerlemesine neden olur.

Bilhassa birikimlerini dolar yönünde değerlendirmeyi düşünenler için ABD tarım dışı istihdam verisi son derece önemli bir kriterdir. Bu nedenle de dolar tarafında yaşanan yükseliş düşüşlerde etkilidir.

Her ayın ilk Cuma günü Türkiye saati ile 15:30’da ABD Çalışma Bakanlığı tarafından yayınlanır.

ADP Ulusal İstihdam Raporu

Küresel piyasaları ve özellikle doları etkileyen önemli bir gösterge de ADP özel sektör istihdamıdır. Tarım dışı istihdam verisinden iki gün önce yayımlanır. Bu sayede tarım dışı istihdam verisi hakkında olumlu veya olumsuz bir beklenti içine girilir. ABD’de tarım dışı ve özel istihdam alanlarında çalışan kişilerin aylık değişim raporunu ifade etmektedir.

Bu raporun olumlu sinyaller vermesi, yatırımcılara doların fiyatlar için pozitif yön düşündürür ve rahatlamalarına neden olur. Cuma günü açıklanacak veriye kadar piyasalar olumlu yönde seyreder. Verinin durumuna göre de fiyat hareketliliği olumlu veya olumsuz olarak değişir.

Dayanıklı Tüketim Malları Siparişleri

ABD Nüfus Sayım Bürosu’nun bu aylık raporu, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki endüstriyel faaliyetlere ilişkin yararlı bir ölçüm sunuyor. Raporda ortaya konulan dayanıklı tüketim malları sayısına dayalı olarak ekonomik gücün güvenilir bir göstergesini sunabilir.

Genel siparişleri milyarlarca dolar cinsinden ölçen daha yüksek bir rakam, iyileşmekte olan veya güçlenen bir ekonomiyi yansıtırken, daha düşük bir rakam genellikle durgunlaşan veya gerileyen bir ekonomiyle ilişkilendirilir.

ABD İşsizlik Haklarından Yararlanma Başvuruları

ABD işsizlik maaşı başvuruları haftalık olarak ve Perşembe günleri açıklanmaktadır. Fiyat oluşumları konusunda son derece önemlidir. İşsizlik oranları hakkında bilgi verir. Bu haftalık gösterge çok güncel veri sağlasa da genel olarak ekonominin gelecek performansına ilişkin sinyal olarak görülür.

Biliyorsunuz ki işsizliğin yüksek olması ekonomiyi kötü anlamda etkiler. Bu nedenle yatırımcıların bütçesi de etkilenir. Haliyle piyasada olumsuz rüzgarlar eser. Bu yüzden verinin düşük çıkması, yatırımcının kârlı sonuçlar elde etmesi için fırsat yaratır. Yine de ülkedeki duruma göre yüksek ya da düşük çıkması farklı sonuçlar da doğurabilir.

İşsizlik Oranları

Küresel piyasalarda en çok izlenen işsizlik oranı, ABD’ninkidir. Her ay Cuma günü yayımlanan işsizlik oranları, 3 yıldızlıdır ve piyasanın olumlu ya da olumsuz bir şekilde yön bulmasını sağlar. Yani fiyat trendinin yönünü belirlemede önemli bir etkendir.

İşsizliğin düşük olması, dolar için destekleyici olacaktır. Fakat oranların yüksek çıkmasının tam tersi etki yaratması beklenir.

Perakende Satışlar

3 yıldızlı perakende satış endeksi de ABD Nüfus Sayımı Bürosu tarafından aylık olarak yayımlanır. Bu, Amerika Birleşik Devletleri’nde önceki aydaki genel perakende harcamalarını yansıtır ve bu perakende harcamalar, Amerikan halkının harcama gücünü ölçmek için kullanılır.

Genel ekonomik gücün yanında aynı zamanda tüketicilerin ekonomiye olan güvenini de yansıtabilmektedir.

İlgili Haber

Dolara Yatırım Yapılır mı, Nasıl Yapılır?

Haberi Görüntüle »

Çekirdek perakende satış oranları da diğer göstergeler gibi finans piyasalarında fiyatları etkileyen unsurdur. Bu oranlar toplam perakende satışlarından aylık satışlar çıkartılarak hesaplanır. Perakende satışlarının türevi otomatik satış bileşenlerini hariç tutan veridir.

Bu değişken bileşenin hariç tutulması ile perakende satışı tüketimde temel eğilimde daha iyi bir gösterge olarak düşünülmektedir.

Tüketici Güven Endeksi

Bu endeks, ülke ekonomisine yönelik genel tüketici güvenini yansıtan bir puan oluşturmak için birkaç farklı veriyi hesaba katar. Avrupa Birliği’nin denge yöntemini esas alırken temel puan olan 100, tüketicilerin tarafsızlığını yansıtır.

100’ün üzerindeki puanlar tüketicilerin ekonomiye ilişkin iyimserliğini ve tasarruf yerine harcama yapma olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösterir.

100’ün altındaki puanlar ise daha büyük ekonomik kaygıyı ve belirsizliği yansıtır. Bu da muhtemelen tüketicilerin daha az harcama, daha fazla tasarruf etme ve potansiyel sonuçlardan önce mali durumlarını destekleme kararları olarak yorumlanır.

ISM İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI)

İmalat sektöründe yer alan firmalar hakkında bilgi veren bu göstergenin sayısal veri olarak yüzde 50’nin aşağısında olması, fiyatlara olumsuz olarak yansır.

50 eşiğinin üzerinde olması ise sanayi anlamında büyüme olduğunu gösterir. Döviz yatırımcıları tüm ekonomik performansın baş göstergesi olabilecek şirketin performansı hakkında bilgiye erkenden erişmek için bu PMI verisini izler.

Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI)

Pazar payı yüksek şirketlerin satın alma yöneticileri arasında yapılan aylık anketlerden elde edilen ekonomik göstergelerdir.

Bu şekilde, imalat, inşaat ve hizmet sektörlerindeki mal ve hizmet satınalma eğilimleri ile devamında da büyüme öngörüleri öğrenilmiş olur. Ekonomik faaliyet koşullarına ilişkin öncü gösterge niteliğindedir.

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)

Özellikle tahvil ve hisse senedi finansal araçlarıyla işlem yapanların takip ettiği endekstir. Bu endeks, üretim aşamasında malların fiyat değişimleri hakkında bilgi sahibi olmayı sağlar.

Üretici enflasyonu olarak da anılır. Aylık ve yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılır. Bu nedenle ÜFE’nin takip edilmesi şarttır. Böylece ekonominin gidişatına göre piyasanın eğilim yönü belirlenebilir. Bu sayede olumlu gelen verilerle kârlı sonuçlar elde edilebilir.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

Tüketici enflasyonu olarak da anılan tüketici fiyat endeksinde, birçok etkenin araştırması yapılır. Tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür.

TÜFE’nin beklentilerin ya da merkez bankasının hedefinin üzerinde artması faiz oranlarında artışa neden olur. Fazla azalması da aksi yönde etki yaratır.

Ülkemizde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan veri, dünyanın en büyük ekonomisi ABD’de İşçi İstatistikleri Bürosu tarafından açıklanır.

Fabrika Siparişleri

Fabrika mal siparişlerinin önceki verilere göre daha yüksek çıkması, üretimin artması ekonomiyi olumlu yönde etkiler. Fabrika siparişleri 2 yıldızlıdır ve aylık olarak ekonomik takvimde yer alır. Yine de hissedilir artışların yaşanılması yatırım araçlarının değerinin olumlu olarak etkilenmesine neden olur.

Yukarıdaki veriler dışında ekonomik takvimde yer alan birçok başka veri vardır. En önemlilerine yukarıda yer versek de hepsinin ne ifade ettiğini, piyasaları ya da finansal enstrümanları nasıl etkileyebileceğini bilmeniz gerekir.

Böylece işlemlerinizi kâr getirecek zaman aralıklarında beklentilerinizi karşılayacak doğru fiyat seviyelerinden yapabilir, getiri hedeflerinize ulaşabilirsiniz.