Formasyon Nedir? Nasıl, Nereden ve Ne Kadar Sürede Alınır? Şartları Nelerdir?

Evet, yukarıda da söylediğimiz gibi formasyon, öğretmen olmak isteyenlerin alması gereken bir belge. Daha doğrusu; eğitim fakültelerinden mezun olmayan ama öğretmenlik yapmak isteyenlerin okudukları bölüm sonrasında ya da okudukları süre içerisinde almaları gereken eğitimin adıdır diyelim. Ve pedagojik formasyon eğitimi için ayrıca yıllardır sürdürülen bir tartışma konusu olduğunu da ekleyelim. Neden mi? Çünkü eğitim fakültesi mezunları, bölümü bitirdikleri halde atanamamış öğretmenler ve pedagojik eğitim sertifikasına sahip olmak isteyenler arasında ciddi fikir ayrılıkları var!

Zira yıllarca öğretmen olabilmek için dirsek çürüten eğitim fakültesi mezunları, söz gelimi 3-5 aylık bir eğitimle öğretmenlik yapabilme hakkının kazanılmasını, kendilerine yapılan bir haksızlık olarak düşünüyorlar. Yani pek çok eğitim fakültesi mezunu bu görüşü savunuyor diyebiliriz.

Özellikle de KPSS engeline takılıp atanamayanlar için pedagojik formasyonuyla göreve başlayanlar oklarını çevirdikleri birer hedef tahtası niteliğindeler diye düşünüyorum. Ama bir dakika! Bizim asıl konumuz bu değil! Yani yıllardır süregelen bu tartışmayı biz nihayete erdirecek değiliz. İşte bu nedenle; gelin pedagojik formasyon nedir, bu eğitimi ve sertifikayı kimler alabilir, nereden, nasıl alınır gibi merak ettiğiniz soruların cevaplarını aşağıdaki başlıklarda tek tek inceleyelim.

Formasyon Nedir?

Yukarıda da söylediğimiz gibi Fransızca kökenli olan bu sözcük, kısaca eğitim fakültesi mezunu olmayanların öğretmenlik yapabilmeleri için almaları gereken sertifikalı eğitim olarak tanımlanabilir. Ve aslında bunun doğru kullanımı pedagojik formasyondur.

Ama halk arasında genellikle formasyon şeklinde kullanılmakta, söylemesinin zorluğundan mı üşengeçlikten midir bilinmez, baştaki pedagoji sözcüğü genellikle atılmaktadır. Peki, genellikle söylemediğimiz bu kelimenin anlamı nedir? Evet, pedagoji kelimesine baktığımızda sözcüğün İngilizce pedagogy’den geldiğini ve eğitim bilimi manası taşıdığını görüyoruz.

İsteyen herkes pedagojik formasyon eğitimi alabilir mi? Öğretmenlik yapabilmek için herhangi bir lisans bölümünden mezun olmak yeterli oluyor mu? Bütün üniversiteler pedagojik formasyon eğitimi veriyor mu? Belgeyi alabilmek için mezun olma şartı var mı? Bir ücret ödeniyor mu?

Açıköğretim mezunları da pedagojik formasyon eğitimi alabilir mi? Evet, hazırsanız formasyon nedir denildiğinde akla ilk gelen ve en çok merak edilen bu soruların cevaplarını aşağıdaki başlıklarda daha detaylı bir şekilde inceleyelim derim.

İnceleyebilirsiniz: Üniversite Öğrencilerine Para Kazandıracak 7 Basit Yöntem

Kimler Formasyon Alabilir? Şartları Nelerdir?

Formasyon alabilmek için MEB tarafından belirlenmiş pedagojik formasyon eğitimi alabilecek bölümlerden birinde okuyor ya da okumuş olmanız birincil şart! Buna ek olarak; formasyon eğitimi alabilmeniz devam ettiğiniz bölümde için en az 2 yarıyılı bitirmiş olmanız gerekiyor.

Çift ana dal yapıyorsanız ise pedagojik eğitim formasyonu almak için uygun olan lisans programından bir tanesini tercih etmelisiniz. Ayrıca kontenjanların ve üniversitelerce belirlenen kriterlerin (akademik ortalama, üniversite giriş puanı gibi) programa kabul edilmeniz için uygun olması gerekiyor.

Formasyon Nasıl ve Nereden Alınır?

Sıra geldi, formasyon nasıl ve nereden alınır sorunsalına! Öncelikle şu konuda bir anlaşalım. Formasyon eğitimi alabilmek için MEB tarafından belirlenmiş bölümlerden birini bitirmiş olmanız gerekiyor. Yani önüne gelen herkes pedagojik formasyon eğitimi alamıyor. Bu kısa bilgiyi ayrıca belirttikten sonra gelelim asıl meseleye.

Pedagojik formasyon eğitimi yalnızca YÖK tarafından belirlenmiş üniversitelerde alınabiliyor. Yani her üniversitede formasyon eğitimi alabileceğiniz de yanlış bir bilgi! YÖK, hangi üniversitelerin pedagojik formasyon eğitimi sertifikası verebileceğini belirliyor. Hazırlanan listede formasyon eğitimi verecek üniversiteler de eğitim programına kabul edilecek öğrenci kontenjanı da açık ve net olarak belirtiliyor.

YÖK tarafından belirlenmiş listeye göre de üniversiteler hangi bölümden kaç kişi alınacağına karar veriyor. Yani burada üniversitelere verilmiş bir yetki söz konusu! Mesela; bazı üniversiteler x bölümünden öğrenci kabul etmezken, bazıları kabul edebiliyor. Tabii, bu noktada etken olan faktör üniversite var olan fakülteler ve eğitmenler!

Pedagojik formasyon eğitimi başvurusu için gerekli belgeler ise; başvuru dilekçesi, öğrenci ya da mezuniyet belgesi, onaylı lisans not durum belgesi, 2 fotoğraf, nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi, öğrenim ücretinin ödendiğini gösteren banka dekontu, kurum tarafından istenebilecek diğer belgeler biçiminde karşımıza çıkmaktadır. Formasyon eğitimi için ödenmesi gereken ücretler ise üniversiten üniversiteye farklılık göstermekte, hatta çoğu öğrencinin isyan etmesine neden olmaktadır.

İlginizi Çekebilir: Kariyer Değişikliği Yapmadan Önce Cevaplanması Gereken Sorular

Formasyon Alma Süresi Nedir? İşlemler Ne Kadar Sürer?

Pedagojik formasyon eğitimi programının süresi ise en az 2 yarıyıl olarak belirtilmektedir. Dersler iki yarıyıla bölünür ve eğitim bir öğretim yılında tamamlanabilecek şekilde yürütülür. Ancak yoğunlaştırılmış dönemler de bulunmaktadır ve bu eğitim programlarında 1 dönemin dersini alabilmek için aralıksız 7 hafta programa devam etmek gereklidir.

Lisans eğitimine devam ederken formasyon eğitimi almak isteyenler içinse programa başlamak için en az ilk iki yarıyılı tamamlamış olma şartı bulunmaktadır. Pedagojik formasyon eğitiminde birinci yarıyılda verilen dersler ise; eğitim bilimine giriş, program geliştirme ve öğretim, ölçme ve değerlendirme, sınıf yönetimi, öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları, gelişim psikolojisidir. Programın ikinci döneminde ise; rehberlik, özel öğretim yöntemleri, öğretmenlik uygulaması, öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı isimli 4 farklı ders verilmektedir.

Tavsiye İçerik: Başarılı Bir Kariyer İsteyen Yeni Mezunlar için 5 Temel Yaklaşım

Formasyon Ne İşe Yarar?

Formasyon, eğitim fakültesinden mezun olmayanların öğretmenlik yapabilmesi için gerekli olan belgedir. Çünkü eğitim fakültesinde okuyanlar, öğretmenlik yapabilmek için gerekli olan dersleri eğitim sürecinde alırken, diğer fakültelerde okuyanlar bu dersleri almamaktadır.

Pedagojik formasyon eğitim programında da lisans programı boyunca alınmayan ama öğretmenlik yapabilmek için gerekli olan dersler alınmakta ve kişi eğitim sonunda öğretmenlik yapmaya hak kazanmaktadır. Yani elinizde pedagojik formasyon eğitimi aldığınızı gösteren bir sertifikanız varsa isterseniz özel isterseniz de kamu kuruluşlarında (tabii atanmaya hak kazanır ya da sözleşmeli öğretmen yapmak için bir fırsat bulursanız) öğretmenlik yapabilirsiniz.