Kâr Realizasyonu Nedir? Borsada Kâr Satışı Nasıl Yapılır?

Borsa iniş ve çıkışların olduğu dalgalı bir piyasadır. Finansal piyasaların en bariz özelliği budur. Yani sürekli yükselmesi beklenemez. Arz ve talep prensibine göre hareket eden fiyatlar, yatırımcıların iştahından direkt etkilenir. Dolayısıyla güçlü yükselişlerin ardından bir miktar düşüş görmek normaldir. Hatta bu çoğunlukla “borsaya kâr satışı geldi” yorumuyla ifade edilir.

Peki, borsada kâr satışı nedir, nasıl yapılır? Doğru bir hamle midir, yoksa pozisyon bozmak piyasayı düşürmek için yapılan bir spekülasyon mudur?

Bu soruların cevabı nettir. Nasıl ki piyasada dalgalanma yaşanıyorsa yatırımcıların da bir noktadan alım diğerinden satım yapması normaldir. Sonuçta piyasaya bağlanan bir miktar para var ve yatırımcı belli bir kâr düzeyine ulaştıktan sonra satış yaparak bunu yeniden cebine koymak ister.

Gelin şimdi kâr satışı veya diğer ismiyle kâr realizasyonu nedir, nasıl yapılır konularını inceleyelim:

Borsada Kâr Satışı (Kâr Realizasyonu) Nedir?

Kâr realizasyonu ismiyle de anılan kâr satışı, yatırım aracında alınan pozisyonda kâr edilmesi durumunda kazancın bir kısmının satılması veya tüm pozisyonun kapatılmasıdır. Borsada kârın realize edilmesi, yani kârın piyasadan çekilerek yatırımcının cebine koymasını ifade eder.

Sadece kâra denk gelen kısmın satılması ile değil, tüm pozisyonun kapatılmasıyla da kâr satışı yapmış olursunuz. Genelde piyasanın uzunca bir süre pozitif yönde ilerlemesinin ardından yatırımcıların kâr satışı yaptığı görülür. Bunun nedeni işler tersine dönerse elde edilen kazancın azalmadan piyasadan çekilmesidir.

Borsa tavsiyeleri arasında açgözlü olmadan belli bir yükselişin ardından kârın realize edilmesinden bahsedilir. Hatta kademeli alım satım stratejisi de bunun üstüne kuruludur. Elbette hepsinin önünde borsa nedir tam olarak bilmek gerekmektedir.

Borsa Kâr Satışı Nasıl Yapılır?

Borsada almış olduğunuz bir pozisyonda belli bir kazanç elde ettikten sonra ya sadece kâr denk gelen kısmı ya da tüm pozisyonu kapatarak kâr satışı yapabilirsiniz. Buna bir örnek vererek durumu daha da netleştirelim:

Diyelim ki, ABC hissesinde 10 lot için pay başına 100 lira yatırdınız. Yani 1000 liralık ABC hissesi aldınız. Bir süre sonra hisse fiyatının 150 lira olduğunu varsayalım. Bu durumda sizin elinizde 10 lot hisseden toplamda 500 lira kâr etmiş olursunuz.

Böyle bir işlemde 500 lirayı cebinize koyarak 1000 lira ile yatırıma devam etmek isteyebilirsiniz. Bunun için 500 liraya karşılık gelen lotta satış gerçekleştirirsiniz. Yani 3 veya 4 hisse satarak kârınızı düz hesap cebinize koyarsınız. Bu işlem kâr satışı veya karın realize edilmesidir.

Tüm pozisyonu kapatmak dışında yatırıma başladığınız miktarın sürekli işlemde tutulması, birçok ünlü yatırımcıya göre daha iyi sonuçlar doğuruyor. Yani pozisyonunuzda elde ettiğiniz kârı realize edip, geri kalan parayla yatırıma devam edebilirsiniz. Buna da bir örnek verelim:

ABC hissesinde kâra denk gelen 3 hisseyi satarak 450 lirayı cebinize koydunuz diyelim. Geriye 1050 liralık yatırımınız kalır. Elinizdeki 10 lot ise 7 lota düşer. Pay fiyatı 150 liraya ulaşmıştı ve yükselişin devam ederek 200 liraya ulaştığını varsayalım.

7 lot pay başına 200 liradan 1400 lira eder. Bu şekilde 1400 – 1050 eşitliğinden 350 lira daha kâr etmiş olursunuz. İlk başta 450 kâr gelmişti ve şimdi de 350 lira kâr daha geldi. Bu şekilde 800 TL kâr ettiniz ve ana sermayeniz 1000 + 800 liradan 1800 liraya ulaştı.

Ama ilk başta tüm pozisyonu bozarak kâr realizasyonu yapsaydınız, yani 10 lot hisseyi 150 liradan bozsaydınız 1500 liranız olacaktı. Aynı şekilde ilk başta biraz daha beklemeyi göz alsaydınız ana sermayeniz 2000 lira olacaktı.

Borsada kâr satışı örneklerde belirttiğimiz şekillerde gerçekleşir. Piyasanın tersine dönme riskine karşı anaparanızı korumayı sağlayan bir işlemdir. Aynı zamanda temettü veren hisselerde kâr satışları görülebilmektedir. Kâr payı anlamına gelen temettü nedir, buradan öğrenebilirsiniz.

Borsada Kâr Realizasyonu Ne Zaman Yapılır?

Kâr satışı yapmak, özellikle güvensiz ve aşırı dalgalı piyasalarda son derece önemlidir. Kripto para piyasası gibi aşırı hareketli bir ortamda yatırım yapan kişiler için hayati bir öneme sahiptir. Çünkü böyle piyasalarda yükseliş anında düşüşe yönelebilir. Dolayısıyla elde edilen kâr da silinebilir.

Ayrıca kripto para piyasası gibi henüz resmi bir denetim mekanizması olmayan piyasalarda kâr al – zarar durdur noktalarına da fazla güvenmemelisiniz. Balina denen yatırımcılar bu seviyeleri anlık hareketler yaparak etkisiz hale getirmektedir.

Gelelim borsada kâr realizasyonunun ne zaman yapıldığı sorusuna. Bu sorunun cevabı her yatırımcıya göre farklılık gösterir. Herkesin pozisyona girme zamanı farklı olduğu gibi satma zamanı da farklı olacaktır. Bu tamamen beklentiler ve alınabilen risk düzeyiyle ilgilidir. Yine de genel bir cevap vermek gerekirse; beklentileriniz gerçekleştiği an açgözlülük yapmadan kâr satışı yapmak gerekir.

Borsada genellikle yapılan bazı hatalar vardır. Bunlardan birisi de beklentiniz gerçekleştiği an piyasadan çıkmamaktadır. Normalde işlemlere başlarken “fiyat şu seviyeye gelsin çıkacağım” dersiniz. Ancak para tatlı gelir ve “acaba biraz daha dursam mı, kârım biraz daha artsın” gibi düşüncelere kapılırız. İşte bu anlarda çarşıdaki pirince giderken evdeki bulgurdan olma ihtimaliniz yüksek olacaktır.

Bu noktada borsa endeksleri size yardımcı olabilecek finansal ürünlerdir. Genel piyasa durumunu yorumlamayı sağlayan borsa endeksleri piyasanın trendini takip etmeyi de kolaylaştırır. Dolayısıyla ne zaman kâr satışı yapmak gerektiği bu endekslerden öğrenilebilir. Borsa endeksi nedir konusunun detaylarına ilgili yazımızdan göz atabilirsiniz.

Sözün özü, eğer borsanın belli bir doyuma ulaştığını düşünüyorsanız o an pozisyonlarınızı kapatmalısınız. En azından sadece kâr kısmını realize ederek her şekilde kârlı çıkmayı garantilemelisiniz. Borsa nasıl oynanır öğrendikçe kâr satışı yapma konusunda da beceriniz artacaktır.