Biliyorum biliyorum! Dilinizin ucunda ama ne kadar zorlasanız da çıkmıyor işte! Bir türü hatırlayamıyorsunuz! Oysaki söylemeniz gereken şeyi, daha az önce duymuştunuz! Hatta belki de saniyeler öncesine kadar, o konu hakkında konuşmayı planlıyordunuz! Gel gör ki biri lafa karıştı ve sizin 365665. kez daha “hadi hadi, kesin yalan söyleyecektin” gibi tepkiler almanıza yol açtı!
Olmadı mı? Peki, o zaman bir de bu örnekleri dinleyin. Tek başınıza yolda yürüyorsunuz. Karşıdan gelen kişinin size gülümseyerek yaklaştığını gördünüz! Siz o kişinin adının ne olduğunu hatırlamaya çalışırken, bay-bayan bilinmeyen karşınıza dikildi bile. Gerisi mi? Aslına bakarsanız iki seçenek var! Ya kıvırma yeteneğinizi kullanarak, konuşmayı o kişinin adını zikretmeden bitireceksiniz ya da kem küm edip utanarak “mmm, isim şey miydi” gibi laflarla hafızanıza bir kez daha lanet okuyacaksınız.
Varmak istediğim noktayı anladınız, değil mi? Günümüzde pek çok kişinin problemi olan hatırlama güçlüğünden bahsediyorum. Evet; yalnızca yaşlılarda değil, gençlerde de görülen hafıza sorunu, kişinin hayatını bir dizi farklı yönden olumsuz etkiliyor. Unutkanlık yaşayan kişi hem iş hem de özel hayatında hiç yok yere kendine sorun çıkartıyor.
Örneğin; mesaiye başladıktan sonra ütünün fişini çekip çekmediğini hatırlayamayan x çalışanı, yöneticisiyle sorun yaşamayı göze alıp evine geri dönmek zorundadır. Ya da ertesi güne önemli bir müşteriyle görüşmesi gerektiğini unutan temsilci, toplantıya hazırlıksız katılmak durumunda kalır. Eşinin söylediği ihtiyaçları eksik alan kadersiz koca, eve geldiğinde onu neyin beklediğini bilmemektedir. 3. ay dönümünü unutan sevgili, dakikalar sonra belki de son ay dönümünü kutlayacağından bihaberdir. Her yerde bir şeyini unutan kadın, bir yerden çıktığında telefonunu “acaba yine neyimi bıraktım” düşüncesiyle açmaktadır.
Sonuçta; hepimiz zaman zaman bir şeyleri unutuyoruz. Ancak bu sorun bazıları için normalden çok daha fazla sıkıntı yaratıyor. İşte bu nedenle, birazdan hafızayı güçlendirmek için yapılması gerekenlerden bahsedeceğiz. Zira hafıza belli başlı taktiklerle geliştirilip güçlendirilebiliyor. Ve isterseniz bu yöntemleri incelemeye bir an önce başlayalım.
Hafızayı Güçlendiren Aktiviteler:
Spor Yapmak!
Yapılan ek çok araştırma; sporun, beyin gücünü fark edilir seviyede arttırdığını gösteriyor. Çünkü egzersiz sırasında bedeninizdeki kan dolaşımı artıyor. Bu da çok daha açık bir zihinle düşünmenizi sağlıyor. Anlayacağınız; daha güçlü bir hafıza için her gün spor yapmalısınız. Sonuçta; gün içinde en azından 10-15 dakikanızı bu aktivite için ayırabilirsiniz, diye düşünüyorum.
Yürümek!
Evet; küçük egzersizler, daha güçlü bir hafızaya kavuşmanız için gerekli olanlardan bir tanesiydi. Ama bunun yanında deneyebileceğiniz çok daha kolay bir yöntem daha var. Yani 15 dakikalık egzersiz bile size “yapılması imkansız” şeklinde görünüyorsa o zaman bunu deneyin derim. Yani yürüyün. Her gün en az 30 dakika yürüdüğünüzde de bir nevi egzersiz yapmış olacak, haliyle de daha iyi çalışan bir beyne ve hafızaya kavuşacaksınız.
Uyku Öncesi Tekrar Yapmak!
Hafızanızı güçlendirmek ve gün içinde öğrendiğiniz şeyleri aklınızın bir kenarına yazmak mı istiyorsunuz? O zaman bu yöntemi deneyin! Özellikle öğrenilen şeylerin daha kolay hatırlanmasını sağlamak amacıyla kullanılan uyku öncesi tekrar yönteminden yararlanın. Yapmanız gereken tek şey, aklınızda kalmasını istediğiniz şeyleri, (bu yöntemle öğrendiğiniz şeyler aklınızda % 20 ila 30 oranında daha fazla kalır) yatmadan önce tekrar etmek.
Televizyon İzlememek!
Televizyon izlememek mi? Evet evet! Tam olarak bunu yapmanızı söylüyorum. Hafızanızı güçlendirmek ve ileriki yıllarda unutkanlıkla ilgili sıkıntı yaşamak istemiyorsanız hemen şimdi o kırmızı düğmeye başlamalısınız diyorum. Çünkü yapılan pek çok araştırmaya göre; televizyon izlerken beyin fazlasıyla pasif kalıyor. Özellikle de orta yaşın üzerinde olan kişilerde, televizyon izleme seviyesinin Alzheimer hastalığıyla doğrudan bağlantılı olduğu düşünülüyor. İşte bunları düşünerek, televizyonunuzu kapatmalı ve sizin için çok daha yararlı olacak aktivitelerle uğraşmalısınız, derim.
Televizyon izlemekten daha faydalı aktiviteler hakkında bilgi sahibi olmak için tıklayın!
Küçük Değişiklikler!
Küçük değişikliklerden kastım, her gün yaptığınız şeyler üzerinde bazı farklılıklar yapmanız! Böylelikle beyninizin kullanmadığınız yanını da harekete geçirecek, zihninizi uyarmış olacaksınız. Mesela; sağ elinizi kullanıyorsanız gün içinde yaptığınız basit hareketleri, sol elinizle yapmaya başlayın. Ne bileyim; dişlerinizi sol elinizle fırçalayın, kahvenizi sol elinizle için, kapıyı sol elinizle açın. Ya da evin içinde başka bir odaya geçeceğiniz zaman, geri geri yürüyün. İşe farklı bir yol kullanarak gidin. Kısaca, rutininiz üzerinde minik değişiklikler yapın.
Düzenli Uyumak!
Düzenli ve kaliteli uykunun sağlıklı bir yaşam için ne kadar kritik önem taşıdığını hepimiz biliyoruz. Ve bu faktör güçlü bir hafıza için de çok önemli! Çünkü uykusuz kalındığında, beynin bilişsel işlevlerinde ve işleyen hafıza üzerinde fark edilir seviyede zayıflama görülüyor. Ayrıca uyku sırasında beyindeki “amiloid” (amiloid birikmesi Alzheimer hastalığına yol açıyor) gibi atık maddelerin temizlendiği biliniyor. İşte tüm bu bilgilerden yola çıkarak, rahatlıkla şu yargıya ulaşabiliriz. Düzenli ve kaliteli uyku, güçlü bir hafıza için olmazsa olmazlardan kesinlikle bir tanesidir.
Hafızayı Güçlendiren Besinler:
Japon Eriği!
Japon eriği sever misiniz? Ya da bu lezzetli meyveyi daha önce hiç tattınız mı diyeyim! Zira daha önce denemediyseniz en kısa sürede Japon eriği (ginkgo biloba) yemelisiniz. Çünkü bu meyve, hafızayı ciddi derecede güçlendiriyor. Zaten geleneksel tıpta da belleği güçlendirmek için Japon eriği (yaşayan en eski ağaç olarak da biliniyor) kullanılıyor.
Yumurta!
Mükemmel bir (omega 3 yağı) EFA kaynağı olan yumurta da güçlü hafıza için tüketilmesi gereken yiyecekler arasında! Vücudun üretemediği bu yağı, ona her gün yumurta yiyerek sunmalı, en güçlü protein kaynaklarından biri olan bu besinin beyin sağlığı için ne kadar önemli olduğunu anlamalıyız. Sonuçta; yapmanız gereken tek şey her sabah 1 tane yumurta tüketmek! Ki bu dediğim güçlü bir hafıza için yapılabilecek en basit şeylerden bir tanesi!
Balık!
Biliyorum, çoğunuz balık seviyorsunuz. Ama sevmeyenlerin de bundan sonra o derya kuzularının müptelası olacağını umuyorum. Çünkü balık, kıvrak bir zeka ve güçlü bir hafıza için tüketmeniz gereken en önemli besinler arasında. Bilişsel fonksiyonlara olumlu etkileri olan omega 3 yağ asidinin alınabileceği bir diğer gıda olan balığı, küçükten büyüğe herkesin düzenli olarak tüketmesi gerekiyor. Uzun lafın kısası; güçlü bir hafıza istiyorsanız unutkanlığa mucize çözüm olarak nitelendirilebilecek balık için sofranızda mutlaka bir yer açmalısınız.
Süt Ürünleri!
Büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarla, yaşlıların mutlaka tüketmesi gereken süt ürünleri de hafızayı güçlendiren besinler listesinde yer alıyor. Yüksek protein içeren süt ürünleri, Alzheimer’a yakalanma riskini azaltırken bir yandan da beyindeki hücrelerin gelişimine yardımcı oluyor. İşte bu nedenle, süt ürünlerin hepsine bayılmasanız bile en azından birkaç tanesini sofranızdan eksik etmemelisiniz. Kaldı ki soğuk sıcak her türlü gideri olan süte, binbir derde deva olan yoğurda, peynire, tereyağına, köpük köpük ayrana nasıl hayır denilir, hiç bilmiyorum!
Ceviz Başta Olmak Üzere Fındık, Fıstık, Badem!
Biliyorum, ceviz birazcık pahalı. Ama ben de size her gün kilo kilo ceviz yiyin, demeyeceğim. Günde 2-3 tane ceviz yemeniz, daha çok çalışan bir beyin ve hafıza için yeterli olacaktır. Sonuçta; hafızayı, algılamayı ve nöral etkileri iyileştiren ceviz içeriğindeki PUFA, omega 3 ve omega 6 ile beyin sağlığı için mükemmel bir takviye! Zaten şekli itibariyle de bu besinin ne kadar mucizevi olduğunu anlayabilirsiniz. Yalnızca cevizden bahsettim; ama bunlara ek olarak, fındık, fıstık, badem gibi kuruyemişlerin de güçlü hafıza için yararlı olduklarını söyleyeyim. (Not: Kabuklu kuruyemişlerin, kabuklarını yemeden hemen önce açmalısınız. Yoksa içerdikleri yağlar uçar ve besin değer kaybetmiş olur.)
Havuç!
Bugs Bunny neden o kadar zeki sanıyordunuz ki? Kahraman elinden hiç düşürmediği o havuç sayesinde, karşısına çıkan her sorundan kolayca kurtulabiliyor. Çünkü tavşanın beyin metabolizması sürekli canlı kalıyor! Evet, şaka bir yana havuç, içeriğindeki bileşenler sayesinde beyin metabolizmasının canlı kalmasını sağlıyor. Anlayacağınız; hatırlama yeteneğini arttıran bu besini de sofranızın olmazsa olmazları arasına koymalısınız. Hem bu besini ister çiğ ister pişmiş olarak tüketebilirsiniz. Sonuçta; çiği ayrı, pişmişi ayrı lezzetli!
Nar!
Biliyorum, yemesi biraz zahmetli! Kabuklarını çıkarması, açması, lekesinin çok zor çıkması… Yani birazcık zor! Ama sizi azıcık uğraştıracak olan bereket sembolü narın faydaları, zahmetine değecek nitelikte! Hafızayı güçlendiren bu besin kaynağını, isterseniz taneleriyle tüketin, isterseniz de taze sıkılmış suyunu için! Unutkanlık sorununuzun giderek azaldığını göreceksiniz.
Limon, Portakal, Greyfurt!
C vitamini deposu olarak da bilinen limon, portakal, greyfurt gibi besinler de hafıza üzerinde olumlu etkiye sahip. Algılama yeteneğini arttıran ve zihni canlandıran bu lezzetli besinlerle, bir yandan soğuk algınlığına karşı kendinizi korurken bir diğer yandan da unutkanlık probleminizden kurtulabilirsiniz.
Hafızayı Güçlendiren Eğlence Yöntemleri:
Hobi Edinmek!
Sıra geldi hafızayı güçlendiren eğlence yöntemlerine! Evet, daha kolay hatırlamak ve sürekli başınızı ağrıtan unutkanlık sorunundan kurtulmak istiyorsanız yeni bir hobi edinmek için hemen ilk adımınızı atmalısınız derim. Çünkü hobi edinirken beyniniz, normalden daha aktif hale geliyor ve zihninizin uyku halindeki bölümleri canlanmaya başlıyor. İşte bu nedenle, hem kişisel gelişiminiz hem mutluluğunuz hem başarınız hem de hafızanız için hangi alana yöneleceğinize bir an önce karar vermelisiniz.
Enstrüman Çalmak!
Aslına bakarsanız enstrüman çalmayı hobi edinme başlığının altına dahil edebilirdim. Ancak bu önemli konudan ayrıca bahsetmek istedim. Çünkü yapılan araştırmalara göre; müzik aleti çalanlar ile çalmayanların beyin aktiviteleri arasında ciddi farklılıklar gözlenmiş. Anlayacağınız, enstrüman çalan kişilerin hafızaları, diğerlerine göre çok daha iyi çalışıyor. Yani hobi edinecekseniz enstrüman çalmayı kesinlikle düşünmelisiniz derim.
Dans Etmek!
Dans etmek de güçlü hafıza için kullanabileceğiniz eğlence yöntemleri arasında! Bu yöntemi kullandığınızda hem hareket ettiğiniz hem de dans ederken yaratıcılığınızı kullandığınız için beyin aktivitelerini hızlandırmış oluyorsunuz. Anlayacağınız; müziğin sesini açın ve kendinizi ritme bırakın. Bir taşla birden çok kuş vurmuş olacaksınız!
Yeni Bir Dil Öğrenmek!
Yeni bir dil öğrenmek de hafızanızı güçlendirmek için kullanabileceğiniz eğlence yöntemleri arasında! Hem bununla bir yandan daha güçlü bir beyne sahip olurken diğer yandan da kendinize yatırım yapmış olacaksınız. Sonuçta; günümüzde dil öğrenmek oldukça kolay. İlle de kurslara gitmeniz ya da özel dersler almanız gerekmiyor. İsterseniz evinizde (ücretsiz siteler ya da online kurslar aracılığıyla) yattığınız yerden dil öğrenebiliyorsunuz. Hatta yeri gelmişken aşağıdaki yazıya da göz atmanızı öneririm.
Yeni bir dil öğrenmenin en eğlenceli yolları nelermiş, hemen şimdi öğrenin!
Bulmacalar ve Zeka Oyunları!
Bulmaca çözmeyi sever misiniz? O zaman hafızanızı güçlendirmek için bu yöntemi kullanmalısınız derim. Hem eğleneceğiniz hem de beyninizi çalıştıracağınız bu yöntemi kullanarak, fazlasıyla kazançlı çıkacaksınız. Peki, ya zeka oyunları? Arkadaşlarınızla bir araya geldiğinizde muhabbet etmek dışında neler yapıyorsunuz? Ya da şöyle sorayım! Grup aktivitesi olarak zeka oyunu oynamayı tercih eder misiniz? Hayır mı? O zaman bundan sonraki görüşmelerinizde, ev toplantılarınızda zihninizi çalıştırmanıza yardım edecek oyunlar oynamayı daha çok tercih etmelisiniz.
Kitap Okumak!
Yapılan bir araştırmaya göre; hafızayı % 32 oranında güçlendiren kitap okuma eylemi de alışkanlık haline getirmeniz gerekenler arasında! Her gün en azından yarım saatinizi okumak için ayırdığınızda, hem stresle daha iyi başa çıkacak hem de daha iyi çalışan bir beyne kavuşacaksınız. Sonuç olarak; Alzheimer’e yakalanma riskini azaltan ve algı gücünü arttıran okumak, daha sayısız faydasıyla hayatınızı kolaylaştıracak nitelikte!