Finans piyasalarında birikimlerini değerlendirmek isteyenlerin öğrenmesi gereken terimlerden biri de fiyat boşluğudur. Sıklıkla kullanılan bir teknik analiz göstergesi olan fiyat boşluğu, basitçe yatırım araçlarının fiyatlarındaki ani hareketlerden meydana gelen aralıklardır.
İngilizce gap kelimesinden dilimize fiyat boşluğu olarak geçmiştir. Farklı türleri ve anlamları olan fiyat boşlukları, yatırımcıların doğru stratejiler belirlemesine yardım edebilir.
Ancak boşluğun yanlış tarafında yer alan yatırımcıların da aleyhine işleyebilir. Dolayısıyla gap nedir, çeşitleri nelerdir, nasıl kullanılmalı ve yorumlanmalıdır benzeri sorular yanıtlanmalıdır.
Mesela fiyat boşluklarıyla ilgili en çekici trading fırsatı, piyasa boşluğu kapatmak veya doldurmak için hareket ederken uzun veya kısa pozisyon almaktır. Fakat hangi yönde işlem yapmanız gerektiğine nasıl karar vereceksiniz? Gelin, aşağıdaki başlıklarda merak edilen tüm konuları detaylarıyla ele alalım!
Fiyat Boşluğu Nedir?
Para piyasalarında belirli bir süre işlem yapılmaması sonucunda, grafikler üzerinde görülen kopukluklara fiyat boşluğu adı verilir. Bu boşluklar düşüş veya yükseliş yönünde olabilir. Hisse, kripto ya da forex piyasalarında görülebilse de daha çok düşük işlem hacimlerinde oluşur.
Fiyat boşluğu ya da gap, bir hisse senedinin veya başka bir varlığın fiyatının, arada herhangi bir ticari faaliyet olmadan önceki günün kapanışının üstünde veya altında açılması durumunda ortaya çıkar.
Bir menkul kıymetin fiyat tablosundaki alanda süreksizliği yansıtan gap, genellikle piyasalar kapalıyken gelişmelerin pazar temellerinin hızla değişmesine yol açtığı durumlarda oluşur.
Örneğin kapanış sonrası açıklanan kazançların ardından açılışta fiyat boşluklarına sıklıkla rastlanır. Boşluk, alım satım işleminin kapanıp yeniden açıldığı herhangi bir enstrümanda meydana gelebilir. Hisse senetlerinde bu olay, günlük gerçekleşir.
Dövizler dahil forex araçlarında ise piyasanın hafta sonundan önce kapanması ile daha sonra yeniden açılması arasında boşluklar kaydedilebilir.
Boşluk, doğası gereği kısmi veya tam olabilir. Kısmi boşluk, açılış fiyatının bir önceki günün kapanışından daha yüksek veya daha düşük ancak önceki günün fiyat aralığında olması durumunda ortaya çıkar.
Tam fiyat boşluğu, açılışın önceki günün aralığının dışında olduğunda meydana gelir.
Fiyat boşluğu, özellikle de tam boşluk, bir gecede duyarlılıkta güçlü bir değişimin meydana geldiğine işaret eder. Sonuçta her boşluk türü yatırımcılara belirli sinyaller sağlar ve bunların bilincinde olarak pozisyon almak, kazanç için kritiktir.
Fiyat Boşluğu Çeşitleri Nelerdir?
Yatırım araçlarının fiyat seviyelerinde görülen boşluklar, farklı nedenlerden dolayı oluşur. Bu yüzden de birçok türü bulunmaktadır ve grafiği yorumlayabilmeniz için öncelikle fiyat boşluğu çeşitlerini öğrenmelisiniz.
Fiyat önemli ölçüde değişmediği için kısmi boşluklar genellikle standart fiyat boşluklarıdır. Ancak bazı durumlarda fiyat fazla hareket etmese de tam bir boşlukla sonuçlanabilir. Bu arada, kopuş, devam eden ve tükeniş fiyat boşlukları tam boşluk olma eğilimindedir.
İşte dört ana kategoride ele alınan fiyat boşluğu çeşitleri:
Standart (Olağan) Boşluklar (Common Gaps)
Standart fiyat boşlukları, diğerlerine kıyasla daha az önemlidir. Çünkü açılış fiyatı önceki kapanış fiyatından biraz farklı olduğunda sıklıkla meydana gelen boşluklardır.
Genel olarak, bu tür boşluklardan önce gelen önemli bir olay yoktur. Olağan boşluklar genellikle diğer boşluk türlerine kıyasla nispeten hızlı (genellikle birkaç gün içinde) doldurulur.
Teknik analiz kullanan traderlar, al sat kararlarını almak için çizelgeleri inceler. Bir grafikte bir noktadan diğerine boşluklar olduğunda, bu genellikle normal pazar hareketlerinden kaynaklanan standart bir boşluktur.
Neticede standart boşluklar belirli bir şekilde yararlı değildir ve traderlara alım-satım sinyali vermez.
Kopuş Boşlukları (Breakaway Gaps)
Kopuş boşlukları yatırımcının piyasa hakkında ön fikre sahip olmasına yarayan en önemli göstergedir.
Çünkü yükseliş ve düşüşlerin arasında sıkışmalar yaşanır. Bu durumda destek ve direnç noktaları devreye girerek, fiyatta düzeltme başlar. Bu yüzden ani sert iniş, çıkışlar yaşanabilir. Bu da yatırımcıların yüksek kazanç sağlamasında en büyük etkendir.
Elbette ki bu kopuklukların yorumunu doğru bir şekilde yapmanız gerekir. Aksi halde tersi de mümkündür.
Kopukluklar, sıkışma yaşanan zamanlarda yukarı trend eğilimine yakınsa genellikle fiyatlar direnç noktalarına erişmektedir. Tam tersi kopukluklar, sıkışma yaşanan vakitlerde fiyat seviyeleri aşağı yönlü oluşum yönündeyse de destek noktalarına yakındır. Direnç noktalarında fiyat seviyeleri yükselişte iken destek seviyelerinde ise düşüştedir.
Bu tamamen yatırımcıların işlemlerine göre şekil alır. Bu nedenle direnç seviyelerinin kırılması veya devam etmesi için talebin, arza göre fazla olması gerekir. Böylelikle kalıcı yükselişler gözlemlenebilir. Direnç seviyelerinde kırılmalar görülmesi için de arzın yüksek olması gerekmektedir.
Genellikle yatırımcılar fiyat seviyesinin düşük olduğu zamanlarda alım yönünde işlem yaparken, enstrümanların değerlerinin yükselmesiyle satış yaparlar. Böylelikle aradaki farktan kazanç elde ederler.
Devam Eden Boşluklar (Runaway Gaps)
Kopuş boşluklarını takip eden ve mevcut fiyat hareketlerinin devamı niteliğinde olan göstergelerdir. Bu boşlukların yükseliş yönünde olması, yatırımcılarda işlem yapma isteği uyandırır.
Çünkü normalde yükseliş trend eğiliminde olan enstrümanların değerleri üzerinden işlem yapamayıp, fiyat yönünün beklenen seviyeye düşmesi istenir.
Bu kapsamda devam eden boşlukların görülmesi ile enstrümanlara olan ilgi artar. Böylelikle önceki kapanış değerinin üzerinde fiyat boşlukları oluşur.
Devam eden boşluklar yükseliş yönünde olabileceği gibi düşüş eğiliminde de olabilir.
Tükeniş Boşlukları (Exhaustion Gaps)
Devam eden boşluklarda karşınıza çıkan tükeniş boşluklarında büyük fiyat farklılıkları yaşanır. Bu nedenle önemli bir fiyat boşluk çeşididir.
Önceki günün kapanışı ve yeni açılış arasındaki doğan işlem hacminden sonra görülür. Bu trendi önceden yakalayabilmek önemlidir. Çünkü yatırımcıların arz ve talepleri sonucunda enstrümanların değeri yükselir, düşer.
Eğer ki bir enstrümanın değeri hızla artıyorsa kesinlikle talebi yükselmiştir, Yatırımcılar beklentilerini karşılayana kadar enstrümanlarını elden çıkartmazlar.
Yükselişler sırasında bu durumu fark edenler ise alım yönünde işlem yaparlar. Kişilerin beklentilerini karşılamaları üzerine satış yönünde emirlerin verilmesiyle trend geriler.
Kısacası mevcut trend sona erdiği gibi yükselişler de sonlanır. Bir nevi trendin bitmesine yaklaşırken hızla gelen talebin, arzla sonuçlanması olarak da yorumlanabilir.
Bunun elbette ki aksi de mümkündür. Dikkat çekici şekilde fiyatlar arasındaki fark yüksek değilse, bu türü devam eden boşluklarla karıştırabilirsiniz.
Piyasalarda Fiyat Boşlukları Nasıl Yorumlanır?
Piyasalardaki fiyat boşluklarını yorumlayabilmeniz için öncelikle grafikler ve analizler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir Çünkü bu boşlukları ancak teknik analizler bölümünde yer alan indikatörler sayesinde yorumlayabilirsiniz. Bunun için de bilgi birikimi ve deneyiminizin belli bir seviyeye gelmiş olması şarttır.
Mesela bir fiyat boşluğu, trend içinde nispeten erken gerçekleşirse, muhtemelen yatırımcıya fiyatın daha fazla çalışmasının muhtemel olduğunu bildiren bir kaçış veya devam eden fiyat boşluğudur.
Yatırımcı için fiyat boşluklarının boşlukların avantajı, doldurulabilecekleri dışında, verdikleri sinyallerdir.
Gap türleri, destek veya direnç seviyeleri, trendin tersine dönmesi, bir eğilimin devamı, hızlandırılması veya tamamlanması hakkında bilgi sunabilir.
Bir kopuş veya devam eden fiyat boşluğu, eğilim ve momentuma bağlı olarak bir satın alma veya satış sinyali olabilir. Tükeniş boşluğu bir trendin ve hatta bir piyasa döngüsünün sona erdiğini duyurur.
Özetlemek gerekirse fiyat boşluklarını tespit etmek kolay ama bunlara göre işlem yapmak zordur. Daha doğrusu, araştırma ve diğer indikatörlerin yardımı gerekir.
Dolayısıyla fiyat boşluklarını lehinize kullanmak istiyorsanız, araştırmanızı yapmalı, riskleri anlamalı, işlem başlatıyorsanız limit emir türlerinden yararlanmalısınız. Hatta çok daha başarılı sonuçlar alabilmek adına sanal borsa hesapları ya da uygulamalarından gap türleri üzerine alıştırma yapmanızı öneririz.