Borsanın kendine özgü terimleri olduğunu hepimiz biliyoruz. Bazıları direkt borsaya özgü olurken bazıları tüm piyasaları kapsar. Kısaca YTD olarak ifade edilen terim de hem borsa hem de diğer tüm piyasalar için geçerlidir. Uzun haliyle “Yatırım Tavsiyesi Değildir” olarak ifade edilmektedir.
Eğer piyasalar ve enstrümanlar için bir yorumda bulunuyorsanız bunun için “Yatırım Tavsiyesi Değildir – YTD” ifadesini mutlaka kullanmalısınız. Çünkü yaptığınız yorumlar, bir başkasını etkileyebilir ve özellikle zarar durumunda başınızı ağrıtabilir. Bu nedenle yorum yaparken dikkatli olmanız gerekir.
Şimdi YTD ne demek, borsa sorumluluk reddi beyanı nedir sorularının cevaplarına göz atalım:
Borsa YTD Ne Demek?
Borsada YTD, “Yatırım Tavsiyesi Değildir” cümlesinin kısaltmasıdır. Yapılan bir yorumun, analizin veya yazılan yazının, herhangi bir tavsiye olmadığını ifade etmek için kullanılır. Ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından da kullanımı zorunlu tutulmuştur.
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun piyasa dolandırıcılığı başlığı altında bahsedilen suçlar kapsamında yatırımcıların kararlarını etkilemek bir suçtur. Piyasa dolandırıcılığı olarak tanımlanan bu suçlar nedeniyle piyasa ile ilgili görüşlerinizi alenen bir yerlerde söylemeniz başınızı ağrıtabilir.
Sosyal medyada, piyasa gözlem ekranlarının yorum bölümlerinde sıklıkla YTD yazıldığını görebilirsiniz. Ayrıca aracı kurumların araştırma raporlarında ve haberlerde de bu ifadeye rastlarsınız. Karşı tarafa sayfada bulunan görüşlerin tamamen kişisel olduğu ve bir tavsiye niteliği taşımadığını belirtmelisiniz. Belirtmediğiniz takdirde bir kişinin buna göre hareket etmesi ve sonucunda özellikle de kayıpla karşılaşması durumunda yorumunuza atıfta bulunularak şikâyetçi olabilirler.
Aynı duruma kendiniz açısından da bakmalısınız. Özellikle sosyal medyada dönen yorumlara, yatırım araçları için tahminlere gözü kapalı girmemelisiniz Mesela en iyi temettü hisselerine yatırım yapacaksınız. Temettü nedir öğrenmeden, yatırım yapacağınız şirketin finansallarını araştırmadan adım atmamalısınız.
Yatırım Tavsiyesi Vermek Suç mu?
Manipülasyon konusunu işlerken, kişilerin hileli bir şekilde yönlendirilmesi, asılsız haberler yayılması ve piyasada fiyatlara müdahalesinin suç olduğundan bahsetmiştik. Siz alenen asılsız bir haber yaymadan da bir kişinin kararlarını etkileyebilirsiniz. Bu da bir suçtur.
Tamamen kişisel olarak yaptığınız bir piyasa yorumu, bir başkasının yatırım kararını etkileyebilir. Bu yoruma göre pozisyon alıp, bir de üstüne kayıpla karşılaşırsa sizin yorumunuzun ekran görüntüsünü alarak şikâyetçi olabilir. Siz bu duruma düşmemek için yorumunuzun tavsiye niteliğinde olmadığını belirtmelisiniz. Görüşünüzün tamamen kişisel olduğunu ifade etmeli ve sorumluluk kabul etmediğinizi anlatmalısınız.
Yatırım tavsiyesi verilmesi konusunda en temel kaynak, 30 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6 Aralık 2012 tarihli 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’dur.
Bu kanuna göre bir yatırım danışmanlığı yapmak ve bu alanda hizmet vermek gibi bir faaliyetle uğraşıyorsanız SPK’dan izin almalısınız. Bu izin için de çeşitli belgelere sahip olmalısınız. Aynı zamanda 11 Temmuz 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan aracı kurum ve bankaların sermaye piyasası faaliyetlerine ilişkin III-37.1 sayılı Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ kapsamında yapılan şu tanıma kulak vermelisiniz:
Bu tanım, genel yatırım tavsiyesi sunulması durumunu açıklamaktadır. Bu maddenin 3. fıkrasındaki hüküm ise basın, medya ve elektronik ortamdan sunulan genel yatırım tavsiyelerini kapsamına almaktadır. Bu hükme göre;
Dolayısıyla bu 2 madde bize yatırım tavsiyesi verilmesi konusunda birçok bilgi veriyor. Maddelerin ve hükümlerin sayısını artırabiliriz. Ancak burada sözü fazla uzatmaya gerek yok. Eğer bir yatırım tavsiyesi vermek istiyorsanız sorumlu tutulacağınız çok sayıda madde olduğunu bilmeniz yeterlidir. Zaten bu tavsiyeleri vermek için belli bir bilgi düzeyine sahip olmanız gerektiği için tavsiye verme konusunda suç işlememek için de yapmanız gerekenleri biliyorsunuz demektir.
Borsa Sorumluluk Reddi Beyanı Nedir?
Borsada ve diğer tüm yatırım işlemlerinde yaptığınız işlemlerden kendiniz sorumlusunuzdur. Ancak insan yapısı gereği, genellikle kötü durumlarla karşılaştığımız zaman bir suçlu ararız. Tamamen kendi hür irademizle bir karar vermiş olsak da kayıpla karşılaşınca bunu birisine yüklemek isteriz.
Borsa sorumluluk reddi beyanı böyle durumlara karşı koruma sağlar. Özellikle haber sitelerinde, borsa verileri paylaşan platformlarda sorumluluk reddi beyanı paylaşılmaktadır. Örneğin Google Finance tarafından paylaşılan sorumluluk reddi beyanından alınan bir kısım resimde görülmektedir.
Bu yazının tamamı incelendiği zaman, sorumluluk reddi beyanının ne işe yaradığı da net bir şekilde anlaşılmaktadır. Paylaşılan veriler nedeniyle bir yatırım tavsiyesi verilmediği ve buna göre yapılacak işlemlere karşı sorumluluk kabul edilmediği görülmektedir.
Yapılan haberler ve kaynaklardan alınan veriler, bir yatırımcının sürekli takibindedir. Örneğin; Paratic Piyasalar üzerinden borsa, döviz, altın ve kripto para fiyatlarını takip edebilirsiniz. Ancak bu veriler, çeşitli kaynaklar üzerinden alınarak size ulaştırılmaktadır.
Bu verilerde bir yanlışlık, kesinti veya gecikme görülebilir, BIST işlem saatleri içinde fiyatlar anlık yansıtılmayabilir. Dolayısıyla Paratic Piyasalar böyle sorunlar olabileceğini bilmekte ve size bildirmektedir. Bu bilgilendirme sorumluluk reddi beyanı ile sağlanmaktadır.
Bir yatırımcı veya internet kullanıcısı olarak siz de bunun bilincinde olmalısınız. Kararlarınızı alırken, karşı taraftan doğabilecek sorunları göz önünde bulundurmalı ve bilgiyi teyit etmelisiniz. Sonuç olarak kararlarınızı tamamen kendi idarenizle almalı ve kesinliğinden emin olduktan sonra işleminizi yapmalısınız.
“Yatırım Tavsiyesi Değildir” İbaresi Görüldüğünde Ne Yapılmalı?
YTD ne demek sorusunun yanıtını yukarıdaki başlıklar altında detaylıca inceledik. Peki, “Yatırım Tavsiyesi Değildir” ibaresi görüldüğünde ne yapılmalıdır?
Yapılacak şey, kişinin ya da kurumun YTD ibaresini eklediği konu hakkında araştırma yapmaktır. Böylelikle yapılan yorumun, ne kadar tavsiye olarak alınabileceği hakkında fikir edinilebilir.
Söz konusu yorum bir spekülasyon mu, yoksa bir kişinin kendi analizleri doğrultusunda ulaştığı bir sonuç mu, bu sorulara yanıt aranmalıdır.
Mesela borsa nasıl oynanır bilmeyen birinin, x kişisinin bir hisse tavsiyesine dayanarak o hisseyi satın aldığını düşünün. Söz konusu alım, yatırım tavsiyesi olsa da olmasa da kişi için yanlış olacaktır. Çünkü herhangi bir araştırma yapmadan tek bir yoruma güvenerek yatırım yapmak asla doğru değildir.
Kişi, kendi araştırmaları doğrultusunda yatırım yapacak olsa bile hem teknik hem temel analizlerden faydalanmak, uzman yorumlarını incelemek ve piyasanın genel durumuna bakmak gibi pek çok unsuru dikkate almalıdır.
Dolayısıyla “Yatırım Tavsiyesi Değildir” ibaresi görüldüğünde yapılması gereken konuyla ilgili olabildiğince araştırmadır.
YTD Uyarısı Yazılmazsa Ne Olur?
YTD uyarısı yazılmazsa ne olur sorusunun yanıtından yukarıda bahsettik. Konunun üzerinden geçmek gerekirse, YTD yazılmadığı halde yatırım tavsiyesi vermek suçtur. Çünkü yatırım tavsiyesi vermek için SPK’dan izin alınmalıdır.
Mesela, X kişisi YTD ibaresi eklemeden herhangi bir hisse senedi için alım tavsiyesinde bulundu. Bu yorumları değerlendiren yatırımcılar da alım tavsiyesine kulak vererek hareket etti. Ancak detaylı araştırma yapılmayarak alınan bu hisseler, yatırımcılara zarar ettirdi. İşte böyle bir durumda, zarar eden kişi ya da kişiler SPK’ya başvurabilir.
Şikayet ya da başvuru üzerine inceleme başlatan Sermaye Piyasası Kurulu, yatırım tavsiyesinde bulunan kişiye işlem yasağı getirebilir. İşlem yasağının yanında izinsiz yatırım tavsiyesinin faturası çok daha ağır olabilir. Öyle ki 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası verilebilir.
Anlayacağınız “YTD uyarısı yazılmazsa ne olur” diyenler için cezalar çok sert olabilir. Fakat YTD ibaresi eklemek, kişiyi işlem yasağı, hapis cezası ve adli para cezasından kolaylıkla kurtarabilir.
Yatırımcıların Borsada YTD ve Sorumluluk Beyanı Reddi Hakkında Bilmesi Gerekenler
Borsada YTD ve sorumluluk beyanı reddi hakkında bilinmesi gereken en önemli şey, her ikisinin de kişiyi olası bir zan altında bırakmaması ve suçtan korumasıdır.
Bununla birlikte yukarıdaki bilgilere eklenmesi gereken bazı şeyler daha bulunmaktadır.
Örneğin YTD ne demek sorusunun yanıtı yalnızca Yatırım Tavsiyesi Değildir ibaresi değildir. YTD aynı zamanda “Year to Date” (yıl başından bu güne kadar) anlamına da gelmektedir.
Sorumluluk reddi beyanı ise taraflarca bir hukuki ilişkide uygulanabilecek ya da zorunlu hale getirilebilecek hakları ve yükümlülükleri belirlemek ve sınırlandırmak için tasarlanmış olan bir beyandır. Genellikle haber siteleri ve borsa uygulamaları gibi kaynaklar tarafından kullanılır.
Sorumluluk reddini beyan eden kurum, paylaşılan veri ya da bilgiler nedeniyle bir yatırım tavsiyesi vermediğini ve buna göre yapılacak işlemlere karşı sorumluluk kabul etmediğini duyurmaktadır.
işlem yapmak için
GCM Yatırım
yanınızda!
Paratic Haber
Paratic Piyasalar
