Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Amacı Nedir? Avantajları Nelerdir?

Emeklilik, herkes tarafından istenir; ama bazılarımız için hüsranla sonuçlanır. Çünkü emeklilik için hayali kurulan hayata sahip olmama ihtimaliniz vardır. Eğer bu hayat için yatırım yapmamışsanız, hayalinizi gerçekleştirmeniz de zorlaşacaktır. Bu nedenle bireysel emeklilik gibi sistemler hakkında biraz araştırma yapabilirsiniz. Ayrıca bu sayede para biriktirmiş olursunuz ve yatırımlarla bu parayı değerlendirerek geleceğiniz için planlar yapabilirsiniz.

Bireysel Emeklilik Sistemi, kısaca BES, kendi imkanlarınızla emekli olmanızı sağlayan bir sistemdir. Normal şartlarda bir işte çalışarak veya isteğe bağlı olarak sigorta sahibi olursunuz. Yani devlet sigortanız olur. Ama bu sigortalar, sosyal güvenlik anlamında katma değere sahip olmadığı ve mevcut sistemin çökebilecek olma ihtimaline karşı, bireysel emeklilik sistemine dahil olabilirsiniz. Ayrıca birçok avantajı olduğu da bilinmektedir ve genellikle yatırım konuları arasında yer almaktadır.

Bireysel emeklilik sistemi ve amacı nedir, avantajları nelerdir, konularına bu yazımla yer vermek istiyoruz:

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Çalıştığınız dönemde sahip olduğunuz hayat standartlarına, emeklilik döneminde de sahip olabilmenizi sağlayan, devlet katkısıyla desteklenen, tasarruf ve yatırım sistemine, bireysel emeklilik sistemi denmektedir. BES sayesinde düzenli birikim yapma imkanına sahip olursunuz. Eğer para biriktirme konusunda sorunlar yaşıyorsanız, BES bu konuya bir çözüm olabilir.

Aktif çalışma hayatınız boyunca yapacağınız tasarrufların, uzun vadede yatırıma yönlendirildiği bir sistemdir. Yaşam standartlarınızın devamlılığını sağlayabildiğiniz ve çalıştığınız sürece tasarruf ederek, emeklilik için hayalini kurduğunuz hayata kavuşmanızı sağlayacaktır. Bu sisteme gönüllü olarak katılırsınız ve sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine katkıda bulunmuş olursunuz. BES’e katılarak emeklilik maaşınızın yetersizliği konusunda şimdiden bir çözüm bulmuş olursunuz.

Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile 28 Mart 2001 tarihinde ilk defa adı duyulmuştur. 7 Ekim 2001 tarihinde ise yürürlüğe girmiştir ve 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının tasdiki yapılarak emeklilik şirketleri faaliyete girmiştir. Şimdilerde birçok banka bu sisteme müşterilerini teşvik etmektedir.

18 yaşını doldurmuş herkes bireysel emeklilik sisteminden faydalanabilir. Bireysel emeklilik sisteminin güvenilirliği hakkında birçok kişinin endişeleri vardır. Ama sistemin denetleme mekanizması oldukça sağlam ve güvenlidir. Bu nedenle gönül rahatlığıyla katılım yapabilirsiniz. Emeklilik şirketleri Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı tarafından denetlenir ve yılda en az bir kere bağımsız bir dış denetçi tarafından zorunlu olarak denetlenirler. Fonların hesap ve işlemleri, üçer aylık dönemler itibariyle bağımsız dış denetimleri yapılır. Aynı zamanda şirketlerin günlük faaliyetleri Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından elektronik ortamda izlenmektedir.

Bireysel Emeklilik Sisteminin Amacı Nedir?

Sosyal güvenlik sistemine ek olarak katılacağınız bireysel emeklilik sisteminin birincil amacı, emeklilik döneminde ek gelir sağlamaktır. BES sayesinde kişiler, emekliliğe yönelik birikimlerini yatırıma çevirir ve bu sayede emeklilik döneminde ek gelir elde eder. Bu şekilde çalışırken sahip olunan yaşam standartlarına emekli olduğunuzda da devam edebilirsiniz. Kişinin yanı sıra ekonomiye de faydası bulunmaktadır. Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak ve istihdamı artırmak gibi amaçları da bulunmaktadır. Ekonomik kalkınmaya da katkı sağladıkları bilinmektedir.

Bu amaçları sıralandırmak gerekirse;

• Kamu sosyal güvenlik sistemini tamamlamak,
• Kişilerin emekliliklerine yönelik tasarruflarını yatırımlarla değerlendirmesini sağlamak,
• Çalışma hayatında sahip olunan yaşam standartlarını emeklilikte de sürdürmek,
• Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak,
• İstihdamı artırmak,
• Ek gelir ile refah düzeyini yükseltmek,
• Ekonomik kalkınmaya destek olmaktır.

Bireysel emeklilik sisteminin kapsamı ise kanuna göre şu şekildedir; “Emeklilik şirketlerinin, kurulması, çalışması, yönetim ve denetimine, kişilerin sisteme katılma, ayrılma ve emeklilik koşullarına, emeklilik yatırım fonlarının kuruluşuna, katkıların bu fonlarda toplanmasına ve değerlendirilmesine, aracılık hizmetlerine, kamuya açıklanacak bilgilerin kapsamına ve bireysel emeklilik ile ilgili diğer hususlara ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.”

Bireysel Emeklilik Sisteminin Avantajları Nelerdir?

Emeklilik yaşantısına geçildiği zaman karşılaşılan sorunlar düşünüldüğü zaman BES’in faydalı olduğu görülecektir. Bu sistemin gelişmesinin sağlayacağı avantajlar ise şu şekilde özetlenebilir:

• Vergi avantajına bağlı olarak uzun vadeli yatırımların sayısının artması,
• Katılımcılara sağlanan güvenli, şeffaf ve kontrol edilebilir bir yapı,
• Tasarrufların arttırılması,
• Uzun vadeli altyapı yatırımları için gerekli fon ve istihdam artışı sağlamak,
• Kısa vadeli spekülatif baskıların azalması ve istikrarın sağlanması,
• Sermaye piyasalarının derinleşmesi ve beraberinde getireceği makro ekonomik etkileridir.

Bireysel emeklilik sisteminin beraberinde getirdiği makro ekonomik etkiler; ulusal tasarruf düzeyini artırmak, ikinci bir emeklilik geliri ile refah düzeyini artırmak, kamu sosyal güvenlik yükünü azaltmak, kamu ve mali sektör için uzun vadeli fon ihtiyacını karşılamak, kayıtlılığı arttırmak olarak sıralanabilir.

Sistemin işveren açısından da faydaları bulunmaktadır. Bunlar ise;

• Personel bağlılığını artırmak,
• Fonların uzmanlar tarafından yönetilmesini sağlamak,
• Sosyal güvenlik sistemine ek olarak ödenen katkılar, limitler dahilinde gider olarak gösterilir,
• İşyeri temelli fonlar, kurumsal yatırımcı olarak daha fazla avantaj sağlar,
• Bireylerin risk ve getiri tercihi yapmasını sağlamak,
• Kamu emeklilik sistemine göre daha yüksek getiri elde etmektir.