Elbette sanatın her alanını takdir ediyoruz. Ancak milyonlarca dolara satın alınan bazı sanat eserlerine bakıyorsunuz, karşınızda tek renge boyanmış ya da anlamsız çizgilerden oluşan bir çalışma duruyor. Mesela ünlü bir sergidesiniz ve eserleri diğer herkes gibi tek tek inceliyorsunuz. Bu durumda, 3 yaşında bir çocuğun elinden çıkmış karalama gibi görünen bir çalışmanın önünde ne yapacağınızı gerçekten merak ediyorum? Siz de diğer sanat severlere uyarak, eserin karşısında derin düşüncelere dalmış gibi mi yapıyorsunuz? Eğer sanat galerilerini ziyaret etmekten hoşlanıyorsanız, ne demek istediğimi çok daha iyi anlamışsınızdır. Çok değerli sanatçıların affını isteyerek itiraf ediyorum; çoğu insan tam olarak bunu yapıyor. Hatta öyle ki bazıları durumu abartarak, çoğu kişiye göre bir anlam ifade etmeyen eseri yorumlamaya çalışıyor.
Renklerin dalgaları, fırçanın tuvale vuruşundan bir anlam çıkarmaya çalışan kişilerse sıklıkla karşılaştıklarımız arasında. Tabi ki herkes için aynı şeyi söyleyemeyiz. Çünkü hayatını soyut çalışmalara adamış birçok sanatçı ve sanat severin olduğu da bir gerçek. Listemizde bulunan eserlerinse, en ucuzunun milyon dolarlık fiyat etiketiyle karşımıza çıktığını belirtelim. Aslında olayın burası da gerçekten tuhaf! Listemizde yer alan değerli sanat eserlerinden biri, ucuz ürünler satan bir mağazada bulunsa, yine aynı fiyat etiketiyle karşımıza çıkar mıydı? Tabi ki yorum ve takdir siz değerli okuyucularımızın; ama düşüncenizi belirtmeden önce listemizdeki eserleri hep birlikte incelemeye ne dersiniz?
İşte karşınızda bir çocuğun elinden çıkmış gibi görünen değerli sanat eserleri:
1 Spiegel Blutrot – Gerhard Richter
1.3 Milyon Dolar
1932 doğumlu Gerhard Richter, 1.3 milyon dolarlık eseriyle listemizin ilk sırasında yer alıyor. Ocak 2015’te Londra’da düzenlenen Sotheby’s açık artırmasında 34 milyon dolara satılan Abstraktes Bild ile kendi alanında rekor kıran Richter, 2013 yılında 37.1 milyon dolara satılan Domplatz Mailand ile bir rekora daha imza atmıştır.
2015 yılında yapılan müzayede de Abstraktes Bild tekrar satışa sunulmuş, bu kez de 44.5 milyon dolara satılmıştır. Gördüğünüz Spiegel Blutrot isimli çalışma da 1.3 milyon dolardan satılmıştır. Bir çocuğun bile yapabileceği bu eserin neden bu kadar pahalı olduğuna anlam verebilmek, gerçekten çok zor.
2 Black Fire 1 – Barnett Newman
84.2 Milyon Dolar
1905-1970 yılları arasında yaşayan Amerikalı sanatçı Barnett Newman’ı, soyut dışavurumculuk akımının önemli isimlerinden biri olarak tanımlayabiliriz. Sanat katalogları için önsöz ve değerlendirme yazıları yazarak kariyerine başlayan Newman, 1940’lı yıllardan sonra yeteneğini keşfetmiş ve 1948 yılında ilk sergisini açmıştır. Daha çok soyut çalışmalar yapan sanatçının eserlerine baktığımızda, hemen her resminde kullandığı dikey çizgiler hemen göze çarpıyor. Sonuçta, 13 Mayıs 2014’te yapılan bir etkinlikte 84.2 milyon dolara satılan Black Fire 1 isimli çalışma, listemizin 9. sırasında yer alıyor.
3 Rhein II – Andreas Gursky
4.3 Milyon Dolar
Alman fotoğrafçı Andreas Gursky’ın 1999 yılında çektiği fotoğrafı Rhein II, New York’ta yapılan Christie’s müzayedesinde 4.3 milyon dolara satıldı. Andreas Gursky bu fotoğrafı sayesinde, dünyanın en pahalıya satılan fotoğrafı unvanını kazanmıştı.
4 Orange, Red, Yellow – Mark Rothko
86.9 Milyon Dolar
8 Mayıs 2012’de yapılan müzayede Christie’s’te, 86.9 milyon dolara satılan Orange, Red, Yellow (1961) isimli çalışmanın ise Mark Rothko’ya ait olduğunu görüyoruz. Bu fiyat, Francis Bacon’un 2008’de 86.3 milyon dolara satılan Triptych isimli sanat eserinin rekorunu kırarak, çağdaş sanat alanında en yüksek müzayede fiyatı olmuştu.
5 Untitled (Stoffbild) (1967-1969) – Blinky Palermo
1.7 Milyon Dolar
Bu eserin yaratıcısı Blinky Palermo, 1943-1977 yılları arasında yaşamış Alman bir ressamdır. Soyut çalışmaları ile bilinen Blinky’in ölüm nedeninin ise madde bağımlılığı olduğu tahmin edilmektedir. Sonuçta, sanatçının gördüğünüz çalışması Untitled (Stoffbild) 2010 yılında Londra’da yapılan Sotheby’s müzayedesinde 1.7 milyon dolara alıcı bulmuştur.
6 Green White (1968) – Ellsworth Kelly
3.5 Milyon Dolar
1923 doğumlu Ellsworth Kelly, yaşarken milyon dolarlar kazanan nadir sanatçılardan bir tanesidir. Anvak Kelly’in şansı her zaman böyle yaver gitmemişti. Zira Kelly, kendi zamanının baskın sanat tarzına epey ters düştüğü için, New York’un usta sanatçılarına bakarak, çok daha Avrupalı olarak düşünülmüştü. Fakat 1957 yılının sonbaharında, Betty Parsons isimli galeride kendisini takdir eden seyircilerle karşılaşan Kelly, bundan sonra bir dizi başarıya imza atmıştır. 2013 yılında Ulusal Sanat Madalyası’nı almaya hak kazanan sanatçının, Green White isimli eseri 2011 yılında 3.5 milyon dolara alıcı bulmuştur.
7 Concetto Spaziale Attesa – Lucio Fontana
1.2 Milyon Dolar
Listemizin sıradaki ismininse, 1899-1968 yılları arasında yaşamış Arjantin doğumlu Lucio Fontana olduğunu görüyoruz. Tek renkli bir çalışma olarak karşımıza çıkan eserin ortasında sanatçının tarzını yansıtan çizgi ya da çizgilerin olduğu göze çarpıyor. Fontana’nın bu çalışmasını karısı Teresita’ya ithaf ettiği de bilinen başka bir gerçek. Concetto Speziale Attese isimli eser, 2008 yılında Londra’da yapılan Christie’s müzayedesinde 1.2 milyon dolara satılmıştır. Ancak 2015 yılında tekrar açık artırmaya çıkartılan eser, bu kez değerini katlayarak tam 12.9 milyon dolara alıcı bulmuştur.
8 Riot (1990) – Christopher Wool
29.9 Milyon Dolar
1955 doğumlu Christopher Wool, bir psikiyatrist ve moleküler biyolog olmasının yanı sıra, şablonlarla tasarladığı büyük, koyu renkli harflerinden oluşan çalışmalarıyla da ün kazanmıştır. Wool’un FOOL isimli çalışması 2012 yılında, Londra’da yapılan Christie’s müzayedesinde, 7.7 milyon dolara alıcı bulmuştu. Sanatçının Apocalypse Now (1988) isimli eseri 26.4 milyon dolara ve nihai olarak Riot isimli çalışması da 2015 yılında yapılan açık artırmada 29.9 milyon dolara satılmıştır.
9 Peinture (Le Chien) – Joan Miro
2.2 Milyon Dolar
1893-1983 yılları arasında yaşamış İspanyol Joan Miro; ressam, seramikçi ve heykeltıraş kimliğiyle karşımıza çıkıyor. Miro’nun çalışmalarına baktığımızdaysa, tıpkı bir çocuğun elinden çıkmış gibi göründüklerini rahatlıkla söyleyebiliriz. Görmüş olduğunuz çalışma da bunun en iyi örneklerinden bir tanesi. 3 Kasım 2010’da New York’ta yapılan Sotheby’s isimli müzayedede satışa çıkartılan Peinture (Le Chien) isimli eser, 2.2 milyon dolara alıcı bulmuştur.
10 Untitled (1970) – Cy Twombly
69.6 Milyon Dolar
1928-2011 yılları arasında yaşamış Amerikalı ressam Edwin Parker Twombly ya da Cy Twombly, karalama benzeri çalışmalarıyla ün kazanmıştır. Ancak tarzı ile hiçbir zaman küçümsenmemiş, aksine takdir edilmiştir. Sanatçının Untitled isimli çalışması, 2014 yılında yapılan Christie’s müzayedesinde 69.6 milyon dolara alıcı bulduğunda, sanatçının şimdiye kadar satılan en pahalı çalışması olarak rekor kırmıştır. Ayrıca 1967 ile 1971 yılları arasında yapılan bir serinin parçası olan Untitled’in, Twombly’in kullandığı ilginç bir teknik ile tasarlandığı bilinmektedir. Biraz daha ayrıntı verecek olursak; sanatçı bu eseri, bir ileri bir geri yürüyen asistanının omuzları üzerinde yapmıştır.
Evet, bir çocuğun elinden çıkmış gibi görünen; ama insanı hayrete düşürecek fiyatlara sahip olan sanat eserlerini incelediğimiz yazının nihayetine erdik. Peki, yukarıdaki çalışmalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Örneğin, yukarıdaki eserlere milyon dolarlar yatıracak kadar tutkulu sanatseverlerin, bu çalışmalardan gerçekten ne anladıklarını siz de merak etmiyor musunuz? Tamam, bu düşüncemle sanatçıların tepkisini çekebilirim; ama yine de söylemeden edemeyeceğim. Listedeki eserler, bana hiçbir şey ifade etmiyor. Soyut çalışma, psikedelik sanat vs. iyi hoş da 5 yaşındaki yeğenim de gayet güzel soyut bir çalışma yapabilir. Ben pek tabi ki yanlış düşünebilirim; ama ben sizin fikrinizi merak ediyorum. Evet, bu çalışmalar hakkında ne düşünüyorsunuz?