Tüketici Güven Endeksi Nedir? Yatırıma Etkileri Nelerdir?

Ülkelerin ekonomik durumu üzerine bilgi veren bu endeks, enstrümanların ve piyasaların seyrini dolaylı olarak etkiler. Kısaca, tüketicilerin ülke ekonomileriyle ilgili değerlendirmelerini ölçen gösterge anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Geniş kapsamlı ele aldığımızda ise tasarrufların ve harcamaların eğilimlerini, yakın tarihten gelecek döneme kadar ölçtüğünden bahsedebiliriz. Tüketici güven endeksi sayesinde, beklentiler hesaplanarak piyasa hakkında yorumlamalar yapılır. Bu nedenle tüketici güven endeksinin sonuçları, yatırımcılar için önemlidir. Çünkü yatırımcılar, enstrümanların değerlerinde yaşanan değişmeleri doğru tahmin ettiği sürece para kazanır.

Ülkelerin ekonomik durumlarını yakından takip etmenizi sağlayan tüketici güven endeksi, yatırım araçlarının fiyat eğilimlerini doğru bir şekilde tahmin etmenizi sağlayan göstergelerden bir tanesidir. Yakın gelecekte ülkelerin mali para politikaları hakkında bilgiler verir. Temel analiz konuları içerisinde bulunan endeks, yatırım kararlarında etkilidir. Çünkü sonucun beklentinin altında kalması veya üzerine çıkmasıyla yatırımcı, farklı stratejiler ile hareket eder. Bu nedenle, yapılan değerlendirmeleri incelemelisiniz. Ülkemizde bu veriler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir. Bunun sonucunda kriz bekleniyorsa önem alınır ve büyüme yönlü çalışmalar yapılır. Bu yüzden tüketici güven endeksi hakkında detaylı bilgilere sahip olmalı, nasıl hesaplanacağını ve yorumlanacağınız öğrenmelisiniz.

Şimdi, tüketici güven endeksi nedir, nasıl hesaplanır ve yorumlanır, yatırıma etkileri nelerdir gibi, her yatırımcının muhakkak bilmesi gereken önemli soruları birlikte cevaplandıralım:

Tüketici Güven Endeksi Nedir?

Ülkelerin ve tüketicilerin mali durumları hakkında bilgi veren endeks, genellikle ekonomi ile alakalı konuları ele alır. Mevcut durum ile gelecek dönemdeki beklentilerin masaya yatırılmasını sağlar. Yakın tarihteki harcamaları ve tasarruf eğilimlerini ölçmeyi sağlayan gösterge, ülkemizde Tüketici Eğilim Anketi sonucuna göre belirlenir. Bu anket bağımsız olarak yapılır ve aylık uygulanır. Sonuçlar yaş, cinsiyet gibi farklı hususlara göre ağırlıklandırılır. Genellikle TÜİK tarafından Ulusal Veri Yayımlama Takvimine göre her ayın son haftası, Tüketici Güven Endeksi Haber Bülteni ile yatırımcılarla paylaşılır.

Ekonominin büyüme veya daralmasına ilişkin yorum yapabilmek için Tüketici güven endeksinin takip edilmesi gerekir. Çünkü bu gösterge, ekonomik gelişmeleri yakından takip eder ve doğru tahminlerde bulunma konusunda oldukça etkilidir. Ölçüm yaptığı değerler direkt ekonomi ile ilişkili olduğu için ileri dönemlerde büyüme veya daralmanın yaşanıp yaşanmayacağı hakkında sinyaller verir. Buna göre de ülkeler, mali anlamda para politikalarını değiştirirler. Elbette ki bu durum piyasa araçlarının değerini etkilediği gibi, yatırımcıların da enstrüman seçimini farklılaştırır. Bu yüzden alım–satım yapmadan önce mutlaka ekonomik verilerin içinde yer alan göstergelerin sonuçlarını incelemeli ve buna göre yatırım yapıp yapmamaya karar vermelisiniz.

Her Yatırımcının Bilmesi ve Dikkat Etmesi Gereken Konulara Buradan Ulaşabilirsiniz.

Tüketici Güven Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Tüketici güven endeksi, Avrupa Birliği’nin (AB) belirlediği kriterler esas alınarak hesaplanır. Kişilerin mali durumu, ülkenin genel ekonomik durumu ve tasarruf eğilimleri üzerinden ölçümler yapılır. Bu ölçümler, bağımsız anketler sonucu ortaya çıkar. Soruların cevapları pozitif veya negatif eğilimli olmak üzere ikiye ayrılır. Hesaplamalar yüzdesel oran üzerinden yapıldığı için pozitif cevap verenlerin yüzdelik diliminden negatif yanıt verenlerin yüzdelik payı çıkarılır. Çıkan sonucun üzerine 100 eklenir. Ardından çıkan sonucun aritmetik ortalaması alınarak tüketici güven endeksi hesaplanır.

Tüketici güven endeksi, genellikle 0 ile 200 arasında bir değere karşılık gelmektedir. Eğer endeksin ölçüm sonucu 100’ün üzerinde ise ülke ekonomisinin durumu, olumlu olarak yorumlanır. Bu durum da ekonominin büyümesine ilişkin sinyal alınmasını sağlar. Tam tersi, 100’ün altındaysa da ekonominin daraldığı ve küçüldüğü yönünde bilgi verir. Biliyorsunuz ki ekonominin büyümesi veya daralması, direkt olarak yatırım araçlarının değerini etkiler. Bilhassa bu konuda en büyük etkiyi dövizler ve hisse senetleri görür. Çünkü mali yönlü büyümeler, yatırımcıları dövizlere ve hisse senetlerine yönlendirir. Tersine daralma yaşanacağında ise emtialar tercih edilir. Bu, tamamen ekonomiye duyulan güven ile alakalıdır.

Emtia Nedir? Yatırımı Nasıl Yapılır? Bilgi Almak için Tıklayın.

Tüketici Güven Endeksi Nasıl Yorumlanır?

Genel itibariyle ekonomik anlamda değişmeleri ele alsa da tüketici güven endeksi, mali durumun değişmesine neden olan her türlü durumdan etkilenir. Gerek siyasi gerek sosyal gerekse de önemli kişilerin konuşmaları dahi tüketici güven endeksinin değişmesine neden olur. Bu yüzden bu verinin yorumunu yapabilmek için piyasaları ve gelişmeleri sıkı sıkıya takip etmelisiniz. Yüzdesel rakamlar elbette ki yorum yapmanızı sağlayacaktır. Fakat tam anlamıyla yorumunuzun doğru olabilmesi için tüm olayları mercek altına almalı ve tek tek incelemelisiniz. Buna göre açıklanan sonuçla kıyaslayarak yorumunuzu yapabilirsiniz.

Yukarıda bahsettiğim gibi tüketici güven endeksinin değeri, 0 ile 200 arasında yer alır. Yüzdelik dilimin üzerinde çıkan sonuç ülke ekonomisinin büyüdüğüne, altında kalan sonuç ise küçüldüğüne işarettir. Elbette ki diğer göstergelerin sonuçları da önemlidir. Çünkü birinin olumlu diğerinin ise olumsuz çıkması mümkündür. Bu gibi durumlarda genellikle yatırımcılar, birikimlerini kaybetmemek için beklemeyi tercih eder. Bütün verilerin beklenen yönde olmasıyla birlikte alım–satım yapılır. Bu gibi bilgiler, piyasada nasıl hareket etmeniz gerektiğini anlamanızı sağlar. Bu nedenle aracı kurumların eğitim hizmetlerinden faydalanmanızı tavsiye ederim. Böylece püf noktaları öğrenebilir, önemli göstergelerin nasıl yorumlanması gerektiğini bu sayede anlayabilirsiniz.

Tüketici Güven Endeksinin Baz Aldığı Kriterler Nelerdir?

Yazının içinde de bahsettiğim gibi tüketici güven endeksi; kişisel mali durum, genel ekonomi, tasarruf ve harcama eğilimlerini baz alarak değerleme ölçümü yapar. Kısaca bu baz verilerin üzerinde durmak istiyorum. Kişisel mali durumlarda hane gelirleri göz önünde bulundurulur. Mevcut durum ve 1 yıllık hane gelir beklentisi belirlenmeye çalışılır. Bu kapsamda, 3 aylık dönemde tüketicilerin borç kullanma potansiyellerine bakılır. Genel ekonomide ise işsizlik oranları, tüketim harcama eğilimleri, ödeme gücü gibi durumlar esas alınır. Tasarruf ve harcama eğilimlerinde ise dayanıklı tüketim malları alma ve gider eğilimleri üzerine incelemeler yapılır. Konut, otomobil alım–satımı ve tadilat yapma gibi hususlar incelenir. Sonucunda da tüketici güven endeksi hesaplanır.

Tüketici Güven Endeksinin Yatırıma Etkileri Nelerdir?

Ülkemizde açıklanan tüketici endeksi dışında, diğer ülkelerde açıklanan ekonomik göstergenin de takip edilmesi gerekiyor. Özellikle Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi ve Conference Board Tüketici Güven Endeksinin bu konuda önemli olduğunu söyleyebilirim. Bu iki endeks, Amerikan ekonomisindeki gelişmeleri öngörmenizi sağlayacak öncül verilerdir. Bunların dışında da göstergeler vardır. Fakat yüzdesel olarak önem ölçüsüne dayandırıldığında pek de önemli görülmezler. Yine de aracı kurumların ekonomik takvim uygulamalarından, her ay düzenli olarak göstergeleri takip edebilirsiniz. Böylece endekslerin sonuçlarını yorumlayabilir, olumlu veya olumsuz oldukları durumlarda yatırımlarınızı doğru şekillerde yönlendirebilirsiniz.

İç ve dış ekonomik büyümeye ve daralmaya dair beklentiler, tüketici güven endekslerine göre yapılır. Yatırım araçlarının değerlerini de etkilediği için yatırımcıların takip etmesi gereken en önemli göstergelerdir diyebiliriz. Ekonomik büyümenin durması veya daralması söz konusu olduğunda yatırımcıların harcama eğilimleri düşer. Dolayısıyla, yatırıma olan talep azalır. Bu yüzden de finansal enstrümanların değerinde aşırı yükselişler veya düşüşler görülür. Kişilerin bu gibi durumları öngörebilmesi için önemli ekonomik verileri takip etmesi gerekir. Böylece düşüş ve yükselişlerden faydalanarak getiri sağlanabilir. Bu nedenle güven endeksleri konusunda yatırımcılar, mutlaka bilgi sahibi olmalı ve göstergelerin nasıl yorumlanması gerektiğini öğrenmelidir.

Sonuç olarak, yatırımcıların birikimlerini değerlendirmek adına doğru fiyat varsayımlarında bulunabilmesi için piyasalar hakkında bilgi sahibi olması ve püf noktaları da öğrenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda kuşkusuz ki ekonomik yönlü göstergeleri ve fiyat tahminlerinde bulunmayı sağlayacak ölçümleri incelemelisiniz. Ardından dikkat edilmesi gereken konuları hesaba katarak yorumlamalısınız. Böylece işlemlerinizi daha kontrollü şekillerde yapabilir, beklentilerinize yönelik adımlarınızı atarak karlı sonuçlar elde edebilirsiniz.