İçkiyi sadece içki olduğu için mi içersiniz? Yoksa kokusu, tadı ya da markasıyla özellikle ilgilenir misiniz? Eğer sevdiğiniz ve tercih ettiğiniz içki çeşidi viski ise siz gerçek anlamda özelliklerine göre tercih yapanlardansınız. Viski, hazırlanışından içilme özelliğine varıncaya kadar gerçekten özel bir içki çeşididir. İskoç viskileri ise bu içki çeşidinde en ayrıcalıklı yere sahiptir. Ülkede bir kültürü yansıtan bu tür dünya çapında da büyük ilgi görüyor.
Peki, sizin tercihiniz Amerikan meşeli bourbon viskiler mi, yoksa İskoç viskisi mi? Aslına bakılırsa dünya tercihini İskoç viskilerden yana kullanıyor. Peki, bu içki türünü bu kadar özel kılan nedir? Bu sorunun cevabını ise sizler için araştırdık. Öncelikle bilmeniz gereken en büyük ayrım İskoç viskisinin malt arpadan yapıldığıdır. Bourbonda ise karışımın büyük bir kısmında mısır kullanılmıştır. Bizler bu yazımızda dünyanın daha çok tercih ettiği İskoç viskisini ve özelliklerini araştırdık. Dilerseniz hep birlikte bu viski türünün özelliklerine göz atalım.
İşte karşınızda A’dan Z’ye iskoç viskisi:
İskoç Viskisinin Özellikleri
Üretildiği ülkenin ismini alan içki türünün çok uzun bir tarihi vardır. Viskiler, 2009 yılında İskoç Viski Yönetmeliği isimli bir belgede düzenlenmiş ve tanımlanmıştır. Bu belge 23 Kasım 2009 tarihinde oluşturuldu. Bu düzenleme sadece viski yapma değil; aynı zamanda alkol etiketleme, ambalajlama ve reklam hakkında temel alınan içerikleri barındırıyor.
İskoç viskisinin yapımında dikkat edilmesi gereken kurallar:
- Viski yapımında İskoçya’daki arpa ve su kullanılmalıdır.
- Olgunlaşma süreci 3 yıldan daha az olamaz. Minimum 3 yıllık bekletilecek viski 700 litreyi geçmemelidir. Bekletilme yerinin meşe fıçı olması ve bu işlemlerin İskoçya’da tamamlanması şarttır.
- Viskiye, su dışında başka maddeler eklenmesi veya yapımında boya kullanılması yasaktır.
- Viskinin en az alkol oranı % 40 olmalıdır.
İskoç Viskisinin Tarihi
İskoç viskileri, büyük bir tarihi içinde barındırır. İlk olarak 1495 yılında İskoçya’nın devlet hazinesi olarak belirtilmiştir. İskoçya’nın devlet hazinesi kraliyetin tüm gelirlerinin ve giderlerinin yazıldığı bir kitaptır.
Bu belgede Friar John Kor’un Kral’ın emriyle “aqua vitae malt VIII” isimli viskiyi yaptığını görüyoruz. Hikaye 1494 yılında gerçekleşmiştir. Viskinin en az 600 yaşında olduğu düşünülürse, 1494 yılında zaten üretimde olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan viski, uisge beatha kelimelerinin birleşimi olarak “Hayat Suyu” anlamına gelir.
1780 yılında ise hukuki olarak 8 adet viski damıtma kurumu vardı. Bunların yanında yasal olmayan sayısız yer de vardı. Yasadışı damıtma işlemlerinin zamanla artması hükümetin bu konuda kanun yazmasına yol açtı. İlk yasa 1780’deki Yıkayın Yasası olarak tarihe geçti. Bu yasa hayali üretimi ve vergileri düşürmek amacıyla çıkartılan İngiliz yasadır. Yasa, yıkama yani damıtma miktarına göre vergi alınmasını kapsıyordu. Daha önce alınan vergi damıtmanın boyutuna dayanmaktaydı. Yıkama Yasası fikri vergi hesaplamasını basitleştirdi.
1823 yılında İngiliz hükümeti Vergi Yasasını onaylandı. Bu yasa 10 euro bir lisans ödemesi ile vergi karşılığında malt viski üretimine izin veriyordu. Bu yasanın Gordon Dükü’nün emriyle çıktığı açıktır. Bu yasayla kaçak içki damıtma işi son buldu. Bundan sonra yasal damıtmalar mükemmel gelirler elde etti.
İskoç Viskisinin Türleri
İskoç viskisi dünyada oldukça sevene sahiptir. Ama bu içki türünün bazı çeşitleri diğerlerinin de önüne geçer. Şimdi bu çeşitleri inceliyoruz:
- Tek Malt: Bu tür tek bir damıtım yoluyla olgunlaştırılır. Viski arpa ve sudan oluşmaktadır. Bu damıtılmış İskoçya üretimi, şişe içinde yer alır. En yaygın Kuzey Amerika’da kullanılmaktadır.
- Tek Tahıl: Damıtma süreci tek malt viski ile aynı şekilde başlar, ancak diğer malt veya malt olmayan tahıllara ek kepekli tahıllar eklenir. Bu içki türü İskoçya’da şişelenmektedir.
- Karma Viski: Adından da anlaşılacağı gibi bir ya da daha fazla viski ile birlikte harmanlanır.
- Karma Malt Scotch: 2 veya daha fazla malt arpa kullanılır ve farklı damıtma yolları tercih edilir.
- Karma Tahıl Scotch: 4 numara ile aynı süreçten geçer. Farkı damıtma ile gelen tek dane Scotch viski karışımından kaynaklanır.
İskoç Viski Çeşitleri Neden Bu Kadar Pahalı?
Lüks pahalı viskiler hakkında daha önce de bahsettiğimiz yazıda olduğu gibi viskinin pahalı olması onun nadirliğine, içerdiği maddelere ve olgunlaşma süresine bağlıdır. Tabi ki viskilerin ve diğer içkilerin şişeleri de oldukça şaşalı olabiliyor. Örneğin Dünyanın en pahalı Scotch viskisi olan Isabella’s Islay 8.500 elmas ve 300 yakut ile kaplı bir şişe ile sunulur. Şişe saf İngiliz kristalinden yapılmıştır ve 6,2 milyon dolara satılmıştır.
Viski gerçek anlamda bir kültürü içinde barındırır. Bu içki türü özel meşe fıçılarında bekletilerek servis edilmektedir. Bir ülkenin en önemli tanıtım yüzü olan içki çeşidi dünyada da oldukça fazla ilgi görmektedir. Siz hangi viski çeşidini tercih ediyorsunuz?