Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Ülke ekonomisi hakkında bilgi edinmeyi sağlayan gayri safi yurt içi hasıla göstergesi, finans piyasalarında yatırım yapanlar için oldukça önemli bir veridir. Çünkü ekonomi ile birebir bağlantılı olan gösterge, piyasa trendinin ne şekilde yön değiştireceğini görmeyi sağlar. Yıllık olarak ölçülen göstergeyle birçok bilgiye ulaşabilirsiniz. GSYİH’i yorumlayarak piyasalarda etkin başarılara imzanızı atabilirsiniz.

Temel göstergelerden biri olan gayri safi yurt içi hasıla, bir ülkenin ekonomik performansını ölçmek için kullanılır. Ekonominin durumunun iyi ya da kötü olduğu hakkında bilgiler verir. Bu kapsamda ele aldığı konular vardır. Ulusal sınırlar içerisinde üretimi yapılan bütün nihai mal ve hizmetlerin, parasal karşılık değerlerini gösterir. Toplam üretim, gelir ve harcamaların değerini gösteren GSYİH, bir bakıma kişi başına düşen milli gelirin hesaplanmasını sağlar. Ortaya çıkan tablo sadece ülke ekonomisini değil, yatırımcıların da işlemlerini ne şekilde yönetmesi gerektiği hakkında bilgiler verir. Bunun sebebi, GSYİH’nin yatırım araçlarının değerini doğrudan etkilemesidir. Bu nedenle, bu önemli gösterge hakkında tanımından başlayarak önemli bilgiler vermek istiyorum.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nedir?

Belli bir dönemi kapsayan ve ülke ulusal sınırları içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal karşılığını temsil eden gösterge, gayri safi yurt içi hasıladır. Burada önemli olan husus, yabancıların da üretmiş olduğu mal ve hizmetin GSYİH’e dahil edilmesidir. Biliyorsunuz ki gayri safi milli hasılada, yabancıların ürettiği mal ve hizmetlerin değeri hesaba katılmaz. Fakat gayri safi yurt içi hasılada dahil edilir. Çünkü tanımdan da anlaşılacağı gibi ulusal sınırlar içerisinde üretilen toplam mal ve hizmetler söz konusudur.

Makroekonomik veriler arasında yer alan gayri safi yurt içi hasılanın tanımını, farklı şekillerde de yapabiliriz. Örnek vermek gerekirse; ulusal ülke sınırları içerisinde yaratılan katma değerler toplamıdır, diyebiliriz. Veya başka bir ülkede yerleşik olan; fakat yurt içinde yapılan etkinlikler sonucunda üretmiş olduğu mal ve hizmetlerin toplamından, kullanılmış olan tüm girdi miktarının çıkartılmasıyla bulunan değer olarak tanımı değiştirebiliriz. Basit bir şekilde anlaşılması açısından, gerek ülkede yaşayan gerekse de yaşamayan üretici konumunda yer alan kişilerin, mal veya hizmetlerinin parasal karşılığını ele alan göstergeye gayri safi yurt içi hasıla deriz.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nasıl Hesaplanır?

Gayri safi yurt içi hasıla hesaplanması, mükerrer sayımdan uzak durularak yapılır. Sadece cari dönemdeki üretim hesaba katılır. Daha önceki dönemde üretilen mal ve hizmetler, hesabın içerisine dahil edilmez. Üretimin tüm aşamalarından elde edilen katma değerler toplanır. Bunun dışında tamamlanmış, kullanıma sunulan nihai mal ve hizmetlerin parasal karşılığı da hesaplanır.

Belirlenen dönem içerisinde gerçekleşen devlet harcamaları, tüketim miktarları, yatırımların hepsi toplanarak bulunan gayri safi yurt içi hasılanın tam anlamıyla doğru sonuç vermesi için toplam ihracat miktarından, ithalat miktarı çıkartılır. Ardından çıkan sonuç, diğer bulunan değere eklenir. Böylelikle bir yıl içinde ülke ekonomisi daralma mı, yoksa büyüme mi yönünde ilerlemiş, hesaplar sonucunda anlaşılır. Yukarıda anlattığım hususun formülü; GSYİH = tüketim + yatırım + devlet harcamaları + (ihracat – ithalat) şeklindedir.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Nasıl Yorumlanır?

Gayri safi yurt içi hasılanın, ülkenin beklentisinin üzerinde çıkmasıyla birlikte ekonomide büyüme yaşandığını anlayabilirsiniz. Bu durumda ülkenin para biriminin değeri artacaktır. Elbette ki bu kapsamda diğer göstergeler de önemlidir. Çünkü tek göstergeye bakılarak yorum yapılması, pek de doğru sonuç almamanıza neden olabilir. Bunun sebebi ekonomik anlamda önemli diğer verilerin, olumsuz çıkabileceğidir. Bu yüzden kesinlikle tüm verileri mercek altına almalısınız. Yorumunuzu diğerleri ile bir bütün oluşturarak yaptığınızda, fiyat trendinde yaşanan dalgalanmaları kolaylıkla ön görebilirsiniz. Bunun için öncelikle mikro ve makroekonomik veriler hakkında bilgiler edinmelisiniz. Konu hakkında ayrıntılara buradan ulaşabilirsiniz. Böylelikle makroekonomik verilerin piyasaları nasıl etkilediğini öğrenerek, trend eğilimleri hakkında doğru tahminlerde bulunabilirsiniz.

Konumuza geri dönmek gerekirse, GSYİH’nin beklentiyi aşması veya eş seviyede olması, doların değerinin yükselmesini sağlar. Tersi durumda ise (yani GSYİH’nin beklentilerin altında kalmasıyla) doların değeri düşer. Aynı zamanda pariteler de bu durumdan etkilenir. Özellikle EUR/USD, GBP/USD pariteleri başta olmak şartıyla dolar ile işlem gören emtiaların çoğunun değeri, aşırı hareketlenir. Bu yüzden yatırımcıların çoğu, önemli verilerin açıklanacağı günlerde işlem yaparlar. Piyasanın hareketliliğinden, likit akışından faydalanarak birikimlerini en iyi şekillerde değerlendirir.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Piyasaları Nasıl Etkiler?

Piyasaları önemli derece etkileyen gayri safi yurt içi hasıla, yatırımcılar için kıymetli bir veridir. Çünkü bu veri sayesinde birçok konu hakkında fikir sahibi olunur. İşlemlerin ne şekilde yapılması gerektiği anlaşılır. Bunun sebebi, fiyat trendinin geçmişle bağlantılı bir şekilde yol almasıdır. Analizler sonucunda çoğu kez geçmişte yaşanan olaylarda karşılaşılan fiyat oynaklıkları, günümüzde de aynı şekilde gerçekleşir. Bu nedenle öncelikle bunun tahlilini yapmalısınız. Önceki zamanlarda karşılaşılan ve piyasalarda derin etki bırakan verileri mercek altına almalısınız. Hepsini beraber yorumlamalısınız. Çünkü piyasalarda para kazanmanız için meydana gelmesi beklenen trendi doğru belirlemeniz gerekir. Bu yüzden doğru fiyat varsayımlarında bulunuyor olmanız önemlidir.

Verinin olumlu olması, çoğu zaman yatırımcılar için avantajlı olsa da diğer açıklanan tarım dışı istihdam, işsizlik oranları, enflasyon gibi göstergelerin de aynı yönde çıkması önemlidir. Bunun nedeni birinin olumlu diğerinin olumsuz sonuç doğurmasıyla fiyat hareketlerinde kırılmalar görülebileceğidir. Buna birçok kez rastlanmıştır. Bu yüzden kontrolü ele alabilmeniz açısından, bu gibi önemli püf noktalar hakkında araştırma yapmalısınız. Aracı kurumların eğitimlerinden faydalanarak, bilgilerinizi ve temel alt yapınızı güçlendirmelisiniz. Deneme hesaplarında ise alıştırmalar yaparak, tecrübe kazanmalısınız. Grafikler nasıl okunur, analizler nasıl yapılır öğrenmelisiniz. Böylece başarılı yatırımcılara taş çıkartabilir hale gelebilirsiniz. Yaşanan değişmelerin, piyasaları nasıl etkileyeceğini yorumlayabilirsiniz.

Sonuç olarak; belli bir yılı kapsayan gayri safi yurt içi hasıla, 3’er aylık periyotlarda da hesaplanabilir. Bunların hepsini, aracı kurumların ekonomik takvimlerinden veya geliştirilen takip programlarından görüntüleyebilirsiniz. GSYİH dışında olan önemli verilerin takibini de yapabilirsiniz. Böylelikle hepsinin takibini etkili bir şekilde yaparak, piyasanın olumlu mu, olumsuz mu trend eğiliminde olacağını tahmin edebilirsiniz. Buna göre beklentileriniz yönünde işlemlerinizi yürütebilirsiniz. Yüksek kazançlar elde ederek, piyasalarda kazanan yatırımcılar arasında adınızı duyurabilirsiniz. Bu anlamda sabırlı olmalısınız ve hedeflerinize yönelik prensipli bir şekilde hareket etmelisiniz. Hem yatırım hem de alım – satımlarınızı yürüteceğiniz yerin mantığını kavramalısınız. Böylece doğru adımlar atabilirsiniz. Güzel miktarda getiriler ile küçük miktardaki birikimlerinizi değerlendirebilirsiniz.