Borsada Alfa ve Beta Katsayıları Nedir?

Borsa yatırımcılarının portföyündeki riskleri önleyebilmesi, beklentilerini maksimum seviyelerde karşılayabilmeleri için özellikle alfa ve beta değişken kat sayı oranları belirleyicidir. Hisse senetlerinin ilerki tarihte alacağı değerleri tahmin edebilmek için sektör, şirket, piyasa analizlerinin yanı sıra ek olarak bakılan göstergelerden biri de alfa ve beta katsayılarıdır. Hisse senedi alım – satımında etkili olan katsayılar nedir, nasıl yorumlanır? Bunları bilmeniz yatırımlarınızı etkili bir şekilde yapmanızı sağlarken, karlı sonuçlar elde etmenizde de yardımcı olacaktır.

Hisse senedi çeşitleri oldukça fazladır. Buna bağlı olarak getirileri ve riskleri de çeşitlilik göstermektedir. Şöyle yüksek kazanç elde etmek isteyen bir kişi likidite oranları fazla olan şirketlerin hisselerine yatırım yaparak yüksek riski kabullenmiş olur. Fakat bu riskler elbette ki değişkenlerin kontrolü sağlandığında azaltılabilmektedir. Bunun için iyi bir borsa bilgisine sahip olmak gerekir. Borsa nedir, öğrenmek için buraya tıklayın. Aynı zamanda belli bir tecrübenin olması risklerin yönetilmesi konusunda yatırımcılar arasında belirleyici bir etkendir. Bu nedenle eğer piyasaya yeni adım atacaksanız gerek hisse senetlerini etkileyen faktörleri gerekse de risk dağılımı iyi bir şekilde yapmanız gerekiyor.

Menkul kıymetlerin değerlerinde yaşanan yükseliş ve düşüşler hem piyasa hem de şirketlerin performanslarına bağlı olarak değişir. Piyasa riski geniş bir kavramdır ve diğer adı ile sistematik olmayan risk olarak bilinir. Yatırımcılar zarar etmemek için portföylerini çeşitli tutsa da piyasa riski daha baskındır. Bunun nedeni fiyatların birden fazla etken yüzünden değişmesidir. Bu nedenle portföy canlı tutulsa dahi riskleri önlemek için geçmişe dayalı bir tecrübeye sahip olmanız gerekir. Senetlerin performanslarını etkileyen diğer risk ise sistematik yani özel şirket riskidir. Şirketin göstermiş olduğu performans hisselerin piyasadaki alacağı değerlere direkt olarak etki eder. Buradaki riskler portföyün çeşitlendirilmesi ile büyük ölçüde önlenir. Bu iki unsuru dengelemek, zarar etmemek için pazar fiyatı dengesini gösteren alfa ve beta kat sayılarından faydalanılır.

Şimdi, piyasa ve hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkiyi dengelemeyi sağlayan alfa ve beta kat sayıları nelerdir gelin hep birlikte bakalım:

Borsada Alfa Katsayısı Nedir?

Piyasa risk ölçümü yapan borsa alfa kat sayısı, şirketin iç büyümesinde meydana gelen değişmelerin ölçümünü yapmaktadır. Burada pazar koşullarından bağımsız bir şekilde hareket edilmektedir. İster formül isterseniz de dikkat edilmesi gereken indikatörleri dikkate alarak hisse senetlerinin alfa katsayısını hesaplayabilirsiniz. Yapılan analizler sonucunda sistematik olmayan risk yani alfa kat sayısının sıfıra eşit olması gerekir. Bunun için tüm senetlerin toplamı sıfır olmalıdır. Bu beklentinin karşılanacağı anlamında olumlu sinyaller alınacağına işaret etmektedir. Hisse senedi alım – satımı yapacağınız zaman katsayı oranlarını hesaplamalısınız. Hisse senedi nasıl alınır, satılır hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Eğer bu oran sıfıra eşit olursa hedeflediğiniz miktarları karşılayabilirsiniz. Fakat sadece piyasa riskini dikkate alarak işlem yapmanız doğru olmayacaktır. Bu yüzden sistematik olan özel riski yani beta katsayısını da belirleyerek stratejik bir şekilde hareket etmelisiniz.

Alfa katsayısını hesaplarken şirketlerin faaliyet alanları belirleyici olmaktadır. Öyle ki bilişim ve gıda sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisselerinin değeri farklı nedenlerden dolayı değişmektedir. Bu yüzden alfa ve beta kat sayıları hesaplanmadan önce şirket ve sektörün analizini yaparak kar getireceğini düşündüğünüz birkaç hisse senedi üzerinde yoğunlaşmalısınız. Alım yapmanız gerektiğine de beta ve alfa katsayılarına bakarak karar vermelisiniz. Her zaman için somut veriler ile hareket etmek yatırımcıları zarar etmekten koruyacaktır.

Şirketlerin kar/zarar oranları, dağıtılan temettülerin miktarı, aktif büyümesi ve daha birçok etken baz alınarak alfa ve beta katsayıları hesaplanır. Biliyorsunuz ki borsada belirli zamanlarda belli hisseler daha popülerdir ve fiyatları sürekli olarak yükseliştedir. Elbette ki yatırımcılar bu durumda talebi fazla olan şirketlerin hisselerine yönelmektedir. Bu yüzden talebi düşen senetler değer kaybetmektedir. Katsayıları negatif eğilimde olmaktadır. Pozitif ve negatif eğilimler hesaplanarak alfa kat sayısını bulabilirsiniz. Sıkı bir piyasa takibi, etkili analiz yöntemleri ile alım – satım yapılması gereken hisseleri belirleyebilirsiniz. Bu konuda aracı kurumlarının eğitimleri son derece faydalı olacaktır. Uzmanlar aracılığıyla edindiğiniz püf noktaları uygulamasını öğrenerek, yatırımlarınızın sonucundan beklediğiniz başarıyı elde edebilirsiniz. Bunun için kesinlikle en temel seviyeden başlayarak sistematik ve planlı olarak hareket etmenizde fayda vardır.

Borsada Beta Katsayısı Nedir?

Borsada işlem gören hisse senetlerinin sistematik risk ölçümünün belirlemesi için beta katsayıları kullanılır. Alfaya göre işleyişi biraz daha farklıdır. Şirketler arası analiz yaparak, piyasanın nabzını tutmanızı sağlayan beta katsayıları ile riskleri büyük ölçüde önleyebilirsiniz. Daha çok makroekonomik veriler içinde yer alan göstergelerin ölçümü yapılarak sayısal veriler sonucunda beta katsayısı oluşturulur. Böylece hisse senedinin piyasadaki fiyatı yükselecek mi düşecek mi belirlenir. Hisse senedi piyasasının beta kat sayısı 1’e eşittir. Fakat hisselerin beta katsayıları farklıdır. Bu iki unsur arasında bağlantı kurularak hisselerin performansları belirlenir. Öyle ki incelenen verilere göre beta katsayısı 1’e eşit veya 1’den büyük – küçük olabilmektedir.

Beta katsayısı 1’e eşit olduğunda hisse senedinin ve piyasanın değeri aynı doğrultuda hareket edecektir. Örneğin, piyasa %5’lik bir dilimde büyüme yaşayacaksa senedin değerinde de aynı oranda artış yaşanacaktır. Aksi de mümkündür. Düşüş olduğunda da fiyatlarda geri çekilme meydana geleceği anlaşılmaktadır. Bu durumda piyasanın seyrine göre hareket etmeniz uygun olacaktır.

Beta katsayısının 1’den büyük olduğu durumlarda ise hisse senedinin değeri piyasaya göre daha hareketli olacaktır. Şöyle ki piyasanın %4’lük dilimde yükseliş gerçekleşmesini bekliyorsanız, hisselerin dilimi bu yüzden daha yüksek olacaktır. Bu eğilim negatif olarak da karşınıza çıkabilir. Pozitif gibi düşünerek hareket etmelisiniz.

Beta Katsayısının 1’den küçük olduğu zamanlarda ise piyasaya nazaran hisselerin hareketleri daha düşüktür. Şöyle ki piyasanın değeri %3 aratacağı zaman hisselerin artışı bu orandan düşük bir şekilde gerçekleşir. Genelde bu durumda yatırımcıların bazısı sakin kalmayı beklemeyi tercih ederken, bazıları da düşük fiyat seviyesinden alım yaparak fiyatın yükselmesiyle satış işlemi yaparak aradaki farktan kazanç sağlamaktadır.

Volatilite Oranları ile Beta Katsayıları Arasındaki Durum

Volatilite oranları hisse senetlerinin değerinin değişmesine neden olur. Bu nedenle volatilite oranları ile beta katsayıları arasında doğrudan bir ilişki vardır. Hisselerde volatilite oranın yüksek olması fiyatların oynak olmasını sağlar. Bu durum kazancın artmasını sağlayacağı gibi risklerin de yükselmesine neden olur. Özellikle beta katsayısının 1’den büyük olduğu zamanlarda volatilite oranı fazladır.

Volatilite oranının düşük olması da hisselerin değerinin hassas ve küçük miktarlarda değişme yaşamasına neden olur. Bu hisselerin oranı düşük olduğu için genellikle risk almayan yatırımcılar tarafından tercih edilir. Beta katsayısının 1’den düşük olduğu zamanlarda volatilite oranı doğru orantıda düşük seviyelerde ilerlemektedir. Kısacası volatilite ve beta katsayıları arasında doğru bir orantı vardır.

Sonuç olarak, birikimlerinizi hisse senetleri üzerinden değerlendirmek istiyorsanız kesinlikle alfa ve beta katsayılarının ne demek olduğunu ve nasıl yorumlanması gerektiğini bilmelisiniz. Aynı zamanda senetlerin fiyatlarına etki eden unsurlar hakkında bilgiler edinmelisiniz. Detaylara bu yazıdan ulaşabilirsiniz. Gelecekte hisseler değer kazanacak mı, kaybedecek mi belirleyebilecek tecrübeye sahip olmalısınız. Tüm bu kazanılması gereken yetileri aracı kurumlarının eğitimleri aracılığıyla öğrenebilirsiniz. Demo hesaplar yardımıyla da gerek analizler gerekse de diğer dikkat edilmesi gereken unsurların nasıl yorumlanması gerektiğini anlayabilirsiniz. Böylelikle hedeflerinize ulaşacak adımlar atarak beklentilerinizi karşılayabilirsiniz.