Banka Bonosu ve Tahvili Nedir?

Mevduat artışı kredi kadar hızlı gitmediği için bankalar, yeni kaynak arayışına girmiştir. Hazine bonosu ve tahvillerin getirileri düştüğü zamanda daha yüksek faiz getirisi olan bankalara ait bono ve tahviller ön plana çıkmıştır. Halka arz edilme koşuluyla satışa sunulan banka bonoları, vade sayısı ve iskonto oranına bakılarak yıllık bazda hesaplanmaktadır. Satış süresi içinde de bono ve tahviller banka tarafından duyurulmaktadır. Bono ve tahvillerin, bankalara güvenildiği ve likidite sorunu olmadığı sürece birçok kişi tarafından tercih edilmesi mümkündür.

Banka bonosu, bankaların borçlu olarak ihraç ettiği ve iskontolu olarak sattığı menkul kıymetler olarak nitelendirilir. Bonoların vadesi bir yıldan daha kısa süredir. Banka tahvilleri ise bir yıl ya da daha uzun vadeli borçlanma senetleridir. Bankaların bu senetleri ihraç etme sebebi, sermaye piyasalarından kaynak sağlamak ve yatırımcılara alternatif bir getiri kaynağı bulmaktır.

Gelin, banka bonosu ve tahvilinin özellikleri ile sunduğu avantajlara birlikte göz atalım:

Banka Bonosu ve Tahvilinin Özellikleri Nelerdir?

Banka bonosu; en genel tanımıyla banka tarafından garantisi verilmiş borç senetleridir. Bonolar, küçük bir kağıt ihracı olarak görünse de yatırım aracıdır. Bankaların bono satmasındaki asıl amaç, sermaye piyasalarının bankalara kaynak sağlamasına imkan vermektir. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından bonolar kayda alınır ve sonrasında ihraç edilerek iskonto esasına göre satılır. Bonoların vadesi 60 günden az 360 günden çok olamaz. Tahsilli satılacak banka bonolarının vadesi ise 15 günden az, 360 günden çok olamaz. Banka tahvili ise bonoyla aynı özelliklere sahip olup, vadesi bir yıl veya daha uzun süreli olan borç senetleri olarak tanımlanır. Bu süreler; bankadan bankaya değişebilir, bazı bankalar bono vadesini 6 ay, bazıları ise 1 yıl olarak belirleyebilirler.

Daha önceden kalkınma ve yatırım bankaları bono ve tahvil hizmeti verebiliyorken, 2010 yılında SPK düzenlemeleriyle mevduat bankaları da bono ve tahvil ihraç edebilmektedir. Yatırımcı sıfatıyla aldığınız hazine bonosu ve devlet tahvili gibi iskontolu senetleri, banka bonosu ve tahvili olarak satın alabilirsiniz. Karşılığında size verilen dekontu, vade süresi dolmadan ya da vade bitiminde bankanızda bozdurup tasarruf sağlayabilirsiniz. Vadesinden önce nakde çevirmek isterseniz, vade sonundaki tutar değil o günün piyasa koşulları esas alınır.

Tavsiye İçerik: Tahvil Nedir, Yatırımı Nasıl Yapılır?

Bono ve tahvillerin alım satım işlemi, ikinci el piyasada serbest olduğundan rahatlıkla yapılabilir. Bu kura, bono satışı yapan bankalar için de geçerlidir. Emre yazılı olan bono ve tahvillerin elden ele dolanabilmesi için beyaz ciro yapılmış olması ve teslim edilmesi yeterli olacaktır. İhraç edilen senetlerin bedelini satış işlemi yapan bankanızın belirlemiş olduğu yerlerden alabilirsiniz. Hazine bonosu ve devlet tahvilinden tek farkı, borçlananın devlet değil de banka olmasıdır. Banka bono ve tahvillerinin mevduatta olduğu gibi devlet güvencesi bulunmamaktadır. Bu nedenle, işlem yapmak istediğiniz bankanın pazardaki konumunun ve sermayesinin gücü oldukça önemlidir.

Banka Bono ve Tahvillerinin Avantajları Nelerdir?

Banka bono ve tahvillerini vade sonuna kadar beklettiğinizde satın aldığınız miktardan daha fazlasını kazanmış olursunuz. Vadesi gelmeden nakde çevrilen senetlerin getirisi bu kadar fazla olmayabilir. Bu nedenle, vade sonuna kadar elinizde tutmakta fayda vardır. Ayrıca banka bonosu, devlet tahviline ve hazine bonosuna göre ekstra getiri imkanı verir. Bu ek gelirin tutarı, vade sonunda belli olur. Bankalar tarafından satışa sunulan bono ve tahvillerin Devlet İçi Borçlanma Senetleri’nin (DİBS) faiz oranından daha fazla bir ek getiri sağlar. Son olarak ise banka bonoları %10 stopaj oranıyla vergi avantajı sunar. Vadeli mevduat hesaplarında %15 olan stopaj oranı, banka bonolarında daha fazla kar sağlamaktadır.

Sonuç olarak, devlet tahvilinden daha fazla getiri sağlaması; hem bireysel hem de kurumsal yatırımcıları kendine çekmektedir. Bankaların ek getiri kaynağı olan bono ve tahviller, birçok yatırımcının tercihi haline gelecek gibi duruyor. Ancak banka tarafından verilen bu senetlerin TMSF güvencesi altında olmadığını, sadece bankanız tarafından koruma altında olduğunuzu bilmelisiniz.