Finans piyasalarında para kazanmak için başlıca konuları bilmeniz gerekiyor. Analizler de öğrenilmesi gereken öncelikli konuların içinde yer alır. Çünkü piyasadaki risklere ya da kâr getirecek durumlara ilişkin sinyaller için kritiktir. Bu yüzden de yatırım yapan kişilerin analizler bilgi sahibi olması son derece önemlidir. Analiz konusunda ne kadar iyiyseniz, piyasaları da o kadar kolay yorumlar ve aynı şekilde başarılı olursunuz.
Finans piyasalarında işlem gören yatırım araçlarının değerlendirmelerinde kullanılan başlıca iki analiz türü bulunmaktadır. Bunlar temel analiz ve teknik analiz olarak iki kategori altında ele alınır. Teknik analiz, fiyat hareketi ve hacim gibi ticari faaliyetlerden toplanan istatistiksel eğilimleri analiz ederek yatırımları değerlendirmek ve trade fırsatlarını belirlemek için kullanılan bir trading disiplinidir.
Temel analiz nedir sorusu ise kısaca ilgili ekonomik ve finansal faktörleri inceleyerek bir menkul kıymetin içsel değerini (finansta bir menkul kıymetin asıl ya da onun kapsamına giren değeri) ölçen yöntem şeklinde cevaplanabilir. Temel analizin amacı bir hisse senedinin gerçek veya adil piyasa değerini belirlemektir.
Şimdi teknik analize göre nispeten daha kolay olarak görülen temel analiz konusunda bilinmesi gerekenlere geçelim. Temel analiz nedir, borsada temel analiz nasıl yapılır, temel analiz yöntemleri nelerdir sorularının cevapları aşağıda.
Temel Analiz Nedir?
Temel analiz, trading yaparken kâr elde etmek amacıyla herhangi bir menkul kıymetin içsel değerini inceleme sürecini ifade eder.
Temel analizin birincil amacı, menkul kıymetin veya hisse senedinin değerinin düşük mü yoksa aşırı mı olduğunu belirlemek ve böylece kazanç potansiyelini en üst düzeye çıkarmak için onu satın almak, elde tutmak veya satmak için bilinçli bir karar vermektir.
Bir varlığın içsel değerini belirleme ve gelecekte fiyatını etkileyebilecek faktörleri analiz etme yöntemi, dış olaylar ve etkilerin yanı sıra finansal tablolar ve sektör trendlerine dayanır.
Daha önce de belirttiğimiz üzere temel analiz, piyasa analizinin iki ana yönteminden biridir, diğeri ise teknik analizdir. Teknik analiz kullananlar, işlem yapmak için ihtiyaç duydukları tüm bilgileri tablolardan elde ederken, temel analiz kullananlar, varlığın kendi fiyat hareketlerinin dışındaki faktörlere bakar.
Temel analizde bir şirketin mali durumu, bilançoları, sağlığı, rakipleri, pazar gücü gibi faktörlere bakılır. Aynı zamanda ekonominin genel durumu, faiz oranları, üretim, kazanç, istihdam, gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), konut, imalat ve yönetim gibi faktörler de göz önünde bulundurulur.
Teknik analiz, istatistiksel ve tarihsel fiyat davranışlarını analiz etmek anlamına gelirken, temel analiz mevcut ve gelecekteki nakit akışına, kazanç sonuçlarına, rekabet faktörlerine ve makroekonomik görünüme dayanır.
Temel analiz, geçmiş ve mevcut veriler üzerinde gerçekleştirilir, ancak amacı finansal tahminler yapmaktır. Birkaç olası hedef vardır. Bunlar:
Borsada temel analiz neden kullanılır sorusunun yanıtı bu yöntemin önemini ortaya sermektedir. Çünkü bu şekilde bir şirketin finansal durumunu ve diğer ilgili temel faktörlerini araştırarak, yakın, orta ve uzun vadede ne kadar para kazanabileceği konusunda bir fikir edinebilirsiniz.
Satın almadan önce temel analiz yapmak, hisse senedinin gerçek değerini bugünkü fiyat anlık görüntüsünün ötesinde anlamanıza yardımcı olur. Öte yandan temel analiz, kime sorduğunuza bağlı olarak aynı hisse senedi için değişebilir. Bu nedenle çeşitli kaynakları incelemek ve bilgileri tek bir yerden almamak önemlidir.
Bir hisse senedinin içsel değerinin bir gecede değişmediğine dikkat çekmek önemlidir. Borsada temel analiz, makro ve mikro ekonomik faktörleri dikkate alarak şirketin temel özelliklerini belirlemenize ve gerçek değerini analiz etmenize yardımcı olur.
Borsada temel analizde farklı verilere bakılır. Geçmişte işlerin nasıl olduğunu kontrol etmek için tarihsel veriler bunlardan biridir. Bir diğeri yönetim tarafından yapılan duyurular ve başkalarının şirket hakkında söyledikleri de dahil olmak üzere şirket hakkında kamuya açık bilgilerdir.
Liderliğin krizleri, durumları nasıl ele aldığı gibi kamuoyu tarafından bilinmeyen ancak yararlı olan bilgiler de temel analizde yararlanılan verilerdendir.
Bir hisse senedi için temel analiz, tipik olarak hisse senedi fiyatlarıyla ilgili birçok unsurun gözden geçirilmesini içerir. Şirketin dahil olduğu genel endüstrinin performansı, yurtiçi siyasi ortam, ilgili ticaret anlaşmaları ve dış politika, şirketin mali tabloları, şirketin basın bültenleri, şirket ve işiyle ilgili haber bültenleri, rakip analizi örnek gösterilebilir.
Bir şirketin temel göstergeleri olumsuz bir etki gösteriyorsa, bu muhtemelen hisse fiyatına zarar verecektir. Öte yandan, veriler olumluysa, örneğin olumlu bir kazanç raporu varsa, bu şirketin hisse fiyatını artırabilir.
Çoğu yatırımcı temel analizi kullanma eğiliminde olsa da bunu kullanma olasılığı en yüksek olan kişiler değer veya uzun vadeli yatırımcılardır. Kurumsal yöneticiler ve muhasebeciler de temel analizden sık sık faydalanır.
Hisse senetleri gibi varlıklara uzun vadeli yatırımlar ararken attığınız ilk adım temel analizdir. Kapsamlı bir süreçtir, ancak size potansiyel uzun vadeli yatırım planınızı sağlar.
Bu nedenle, bir şirketin finansal tablolarını, hisse senedi büyümesini anlamak ve önemli finansal oranları değerlendirmek için zaman ayırın.
Temel Analizler Nasıl Yapılır?
Temel analiz, piyasa tarafından doğru şekilde fiyatlandırılmayan menkul kıymetleri belirlemek için genellikle makrodan mikroya bakış açısıyla yapılır. Analistler genellikle, ekonominin genel durumundan spesifik endüstrinin gücüne ve buradan da hisse senedi ihraç eden şirketin finansal performansına bakar.
Böylelikle hisse senedi için adil bir piyasa değerine ulaşılabilir. Borsada temel analiz, bir şirketin temel değerini ve gelecekteki büyüme potansiyelini belirlemek için bir şirketin gelirlerini, kazançlarını, gelecekteki büyümesini, öz sermaye getirisini, kar marjlarını ve diğer verileri kullanır.
Enflasyon, faiz, GSYİH gibi makroekonomik göstergelerin temel analizde önemli yeri vardır ve yatırım kararından önce dikkate alınmalıdır. Fakat biz bu yazıda borsada teknik analizi ele aldığımızdan şirketlere yönelik yapılması gerekenleri ele aldık.
Temel analiz, anlayacağınız üzere bir işletmeyi anlamak ve incelemek için bütüncül bir yaklaşımdır. Temelde güçlü şirketlerin belirlenmesine yardımcı olur. Peki, borsada temel analiz nasıl yapılır?
Şirketi, iş modelini, yönetim yapısını anlayın!
Şirket tam olarak ne yapıyor? Basit görünse de bu sorunun yanıtı çok önemlidir. İş modelini, mantığını, hedefleri anlamak gerekir. Bazıları yönetimin bir şirkete yatırım yapmak için en önemli kriter olduğuna inanır ki genellikle doğrudur. En iyi iş modeli bile şirketin liderleri planı düzgün bir şekilde uygulamazsa başarısız olur.
Bireysel yatırımcılar için yöneticilerle tanışmak ve onları gerçekten değerlendirmek zor olsa da kurumsal web sitesine bakabilir ve üst düzey yöneticilerin ve yönetim kurulu üyelerinin özgeçmişlerini kontrol edebilirler. Önceki işlerde ne kadar iyi performans gösterdiler, son zamanlarda hisse senetlerinin çoğunu satıyorlar mı benzeri sorulara yanıt aranmalıdır.
Şirketin finansal raporlarını inceleyin!
Finansal tablolar, bir şirketin finansal performansıyla ilgili bilgileri ifşa ettiği yerlerdir. Temel analiz takipçileri, yatırım kararları vermek için finansal tablolardan nicel bilgileri kullanır. En önemli üç finansal tablo; gelir tabloları, bilançolar ve nakit akış tablolarıdır.
Bilanço bir işletmeyi incelerken anlık bir yaklaşım alırken, gelir tablosu bir şirketin performansını belirli bir zaman diliminde ölçer. Teknik olarak, bir aylık hatta bir günlük bir bilançonuz olabilir, ancak halka açık şirketlerin yalnızca üç aylık ve yıllık raporlarını görürsünüz.
Gelir tablosu, o dönem için işletmenin faaliyetlerinden elde edilen gelirleri, giderleri ve kârı gösterir.
Bilanço, bir şirketin belirli bir zamandaki varlıklarının, yükümlülüklerinin ve özkaynaklarının bir kaydını temsil eder. Bilanço olarak adlandırılır, çünkü “varlıklar = yükümlülükler + özkaynaklar” formülü kullanılır.
Nakit akış tablosu, bir işletmenin belirli bir süre içindeki nakit giriş ve çıkışlarının kaydını temsil eder. Nakit akışı tablosu önemlidir çünkü bir işletmenin nakit durumunu manipüle etmesi zordur. Agresif muhasebecilerin kazançları manipüle etmek için yapabilecekleri pek çok şey var, ancak bankada nakit sahtekarlığı yapmak zordur.
Bu nedenle, bazı yatırımcılar nakit akış tablosunu bir şirketin performansının daha ihtiyatlı bir ölçüsü olarak kullanırlar.
Rakipleri bulun ve inceleyin, şirkette rekabet avantajları arayın!
Bir şirketin uzun vadeli başarısı, öncelikle rekabet avantajını sürdürme ve sürdürme becerisine bağlıdır. Coca-Cola’nın markası ve Microsoft’un kişisel bilgisayar işletim sistemi üzerindeki hakimiyeti gibi güçlü rekabet avantajları, büyümeye ve yüksek kârlılığa olanak tanır. Bir şirket rekabet avantajı elde ettiğinde, hissedarları onlarca yıl iyi bir şekilde ödüllendirilebilir.
Bir şirketin endüstrisini dikkate almak da önemlidir. Müşteri tabanı, firmalar arasındaki pazar payı, endüstri çapında büyüme, rekabet ve düzenleme konularına bakılmalıdır. Sektörün nasıl çalıştığını öğrenmek, bir yatırımcıya bir şirketin finansal sağlığı hakkında daha derin bir anlayış sağlayacaktır.
Aslında yukarıdaki tüm adımlar, şirketin gelecek beklentileri için analizinde işinize yarar. Çünkü finansal tabloların, endüstri eğilimlerinin ve mevcut ekonominin durumunun gözden geçirilmesi, bir şirketin gelecekteki beklentilerinin analiz edilmesine yardımcı olur.
En doğru analizin anahtarı, eksiksiz finansal verilere erişebilmektir. Bir işletmeyi satın almayı veya yatırım yapmayı düşünen kişiler, kâr-zarar tablolarını ve ilgili belgeleri kapsamlı bir şekilde incelemeden bunu yapmamalıdır.
Bir yatırımcının bir şirketin hissesini satın almak için ödediği fiyat, şirketin mevcut performansı için değil, her zaman firmanın gelecekteki performansı içindir. Açıkçası, yatırımcılar gelecekteki finansal sağlığı değerlendirmek için belirli özel araçlar ararlar.
Kullanılabilir tek bir araç olmasa da işletmenin gelecekteki finansal sağlığını ve uzun vadeli sürdürülebilirliğini değerlendirmeniz kapsamlı bakış açısına bağlıdır.
Sonuç olarak, temel analiz, hisse senedi analistleri tarafından bir hisse senedinin piyasa tarafından doğru değerlenip değerlenmediğini belirlemek için kullanılır. Şirketin faaliyet gösterdiği ekonomi, pazar, endüstri, sektör koşullarını ve finansal performansını dikkate alır.
Her analist aynı araçları kullanmaz veya hisse senetlerini benzer şekilde görmez. Bir hisse senedi için birçok farklı değer bulunabilir. Önemli olan, analiz ettiğiniz hisse senedinin değer kriterlerinizi karşılaması ve analizinizin sizin için eyleme dönüştürülebilir bilgiler oluşturmasıdır.