Petrol Yatırımı Nasıl Yapılır? Alım Satım İşlemleri

Yaşadığımız dünyanın olmazsa olmazlarından birisi petroldür. Bu nedenle finansal piyasaların da önemli enstrümanlarındandır. Ayrıca ekonomik göstergelerden birisi olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Petrol fiyatları, nadiren aşırı dalgalanma gösterir. Bu dönemler de yatırımcıları cezbeder. 2020 itibarıyla gösterdiği aşırı düşüş hareketleri, yatırım alanında risk iştahını artırırken, ekonomik alanda endişelere neden oldu.

Bu kapsamda petrol yatırımı yapmak isteyen kişilere yol gösterici bir rehber hazırladık. Hangi şekillerde yatırım yapılır öğrenmek isteyenler aşağıdaki seçenekleri tercih edebilirler.

Borsada Petrol Yatırımı Nasıl Yapılır?

Borsada petrol yatırımı, türev ürünler üzerinden gerçekleştirilir. Yani doğrudan petrole değil, onun dayanak varlık olduğu kontratlara yatırım yapılır.

Petrole dayalı türev ürünler; vadeli işlem sözleşmeleri (futures), opsiyonlar ve varantlardır.

Petrole dayalı türev ürünler, ülkemiz borsasında henüz işlem görmüyorlar. Sadece petrol varantları ile işlem yapabilirsiniz. Varant konusunu ayrı bir başlıkta ele alacağız.

Petrol vadeli işlem sözleşmelerinin Borsa İstanbul altındaki VİOP’ta yatırıma açılması konusunda çalışmalar yapıldığını da bilmelisiniz.

Petrol vadeli işlem sözleşmeleri ile işlem yapmak istiyorsanız uluslararası piyasaları tercih etmelisiniz. Bunun için ülkemizde faaliyet gösteren aracı kurumlardan uluslararası piyasalarda işlem yaptırma yetkisi olanları tercih edebilirsiniz.

Uluslararası piyasalarda petrol futures alım satımı yapmak için 1000 dolar civarında bir alt limit bulunuyor. Bu limitler, aracı kurumlara göre farklılık gösterebilir. Ülkemizde genellikle bankalar bu işlemleri yaptırıyorlar. Bunun için yatırım birimleriyle iletişime geçebilirsiniz.

Petrol yatırımında önemli borsaların başında ise New York Mercantile Exchange (NYMEX) gelmektedir. Dünya üzerinde başarılı sonuçlanan ilk petrol yatırımı ve sözleşmeleri, NYMEX aracılığıyla yapılmıştır.

Günümüzde NYMEX, Chicago Mercantile Exchange (CME) bünyesinde faaliyet göstermektedir. Petrol kontratları ülkemizde işlem görmese bile NYMEX üzerinden oldukça yüksek bir işlem hacmiyle işlem görmektedir.

Petrol işlemi yapılan bir diğer önemli petrol borsası ise International Petroleum Exchange – IPE’dir. Bu borsa, 2000 yılında Kıtalararası Emtia Borsası (ICE) ile birleşmiştir ve futures işlemlerin başlangıcını oluşturmuşlardır.

Eğer bu borsalar üzerinden petrol işlemi yapmak istiyorsanız ülkemizdeki aracı kurumların buralarda işlem yaptırma yetkisi olup olmadığını araştırmalısınız. Bu piyasalarda alım satıma yetkisi bulunan bir aracı kurumdan hesap açtırarak işlemlere başlayabilirsiniz.

Petrol yatırımını bu şekilde yapmak için belli bir bilgi ve deneyime sahip olmanız gerektiğini unutmamalısınız. Çünkü küresel bir arenada tüm dünyadan yatırımcılarla birlikte işlem yapacaksınız. Para kazanmak istiyorsanız önce kendinizi geliştirmeli ve işlemlerin mantığını öğrenmelisiniz.

Borsada petrol yatırımı yapmanın bir diğer yolu ise hisse senetleridir. Petrole dayalı hisse senetlerini alıp satarak da emtiadaki değişimleri değerlendirebilirsiniz.

Ülkemizde işlem gören petrol şirketi hisse senetlerini belirleyerek, hemen alım satıma geçebilirsiniz. Bu şirketler, petrol piyasasında yaşananları yansıtırken, portföyünüzü çeşitlendirmeye de imkan verirler.

Üstelik bu işlemleri VİOP aracılığıyla yapmanız da mümkündür. Tüpraş, Petkim gibi güçlü şirketlerin petrole dayalı hisselerini VİOP avantajlarından yararlanarak alıp satabilirsiniz.

Forex Piyasasında Petrol Yatırımı Nasıl Yapılır?

Ülkemizde petrol yatırımı yapmak istiyorsanız forex piyasasını da tercih edebilirsiniz. Fiziki olmayan şekillerde, günlük al – sat işlemleri ile para kazanmanız mümkündür.

Dünyanın en büyük finans piyasası olan forexte, anlık petrol fiyatı dalgalanmalarını karlı yatırımlara çevirebilirsiniz. Gerek piyasa yapısı gerekse işlem özellikleri sayesinde, az miktardaki paranızla işlem gerçekleştirebilirsiniz.

Forex piyasasında en çok işlem gören ürünlerden birisi, Brent petrolüdür. Fiyatlarının daha değişken olması nedeniyle yatırımcılar, bu ürüne yatırım yapmayı tercih etmektedir. Ülkemizdeki forex piyasası şartlarını sağlıyorsanız hemen işlemlere başlayabilirsiniz.

Bu şartların başında da 50 bin liralık teminatınızın olması geliyor. Eğer böyle bir miktarla işlem yapmayı düşünüyorsanız hemen bir hesap açtırabilirsiniz.

Forex nedir tam anlamıyla öğrendikten sonra yasal bir aracı kurum seçerek işlemlere başlarsınız. Ücretsiz forex eğitimlerinden yararlanarak, hem bilgi hem de deneyim kazanabilirsiniz.

Daha sonra forex piyasasında petrol alım – satımı yapmak için fiyatlarda meydana gelen değişiklikleri takip etmeniz gerekiyor. Çünkü fiyatlardaki değişime uygun olarak, al veya sat emri verirsiniz. Buradaki avantajınız çift yönlü işlemlerdir.

Çift yönlü işlem özelliği sayesinde petrol fiyatları düşerken, satış yönünde işlem yapabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse; bilindiği gibi petrol, Amerikan doları üzerinden işlem görmektedir. Petrol fiyatları yükselirken; petrol alıp dolar satılmış olunur. Düşerken de petrol ile satış yönünde işlem yapıp, Amerikan doları satın almış olursunuz.

Forex piyasasının avantajlı olan bir özelliği de kaldıraçlı alım – satım işlemleridir. Bu özellik sayesinde paranızın 10 katına kadar petrol yatırımı yaparsınız. Böylece elde edeceğiniz kar oranını 10 katına çıkartırsınız.

Kaldıraçlı petrol işlemleri sayesinde de kısa zamanda birikimlerinizden yüksek bir kazanç elde etmiş olursunuz. Kazançlı olduğu kadar riskli bir işlem de olan kaldıraç sisteminde, zarar durdur/kar al emrini kullanarak, riskleri sınırlandırabilirsiniz. Petrol fiyatlarında meydana gelen değişiklikleri takip ederek, birikimlerinizi kazançlı şekillerde yatırımlarla değerlendirebilirsiniz.

Petrol Varantlarına Nasıl Yatırım Yapılır?

Ülkemizde en yaygın petrol yatırımı yöntemlerinden birisi varantlardır. Borsa İstanbul güvencesinde petrol varantları ile işlem yapabiliyorsunuz.

Konuya geçmeden önce varant ne demek hatırlayalım. Varant, önceden belirlenmiş fiyattan, belli bir tarihte alma veya satma hakkı veren, menkul kıymetleştirilmiş opsiyonlardır.

Tanım biraz karışık gelebilir, ancak borsanın sigorta ürünleri olduğunu bilmelisiniz. Ayrıca riskli olarak tanımlansalar bile söz konusu olan risk, varanta ödediğiniz primle sınırlıdır.

Türkiye’nin petrole dayalı ilk finansal ürünü, bu varantlardır. 2015 yılından bu yana Borsa İstanbul Kurumsal Ürünler Pazarı’nda işlem görüyorlar.

Petrol fiyatlarındaki hareketliliği değerlendirebileceğiniz bu ürüne, varantların avantajlarından yararlanarak yatırım yaparsınız. Dar alım satım fiyat makası, piyasa yapıcılar tarafından sağlanan yüksek likidite ve kaldıraç imkanı bulunur.

Bu varantların dayanak varlığı, ICE Brent Petrol kontratıdır. Kodu PX harfleri ile başlayan petrol varantlarında, düşüş veya yükseliş beklentilerinize göre alım ya da satım yönünde işlem yapabilirsiniz.

Petrol varantlarının çarpanı, 0,1’dir. Yani 10 tane petrol alım varantı alırsanız 1 varil brent petrol almaya hak kazanırsınız. Üstelik bu işlemi, 1 varil brent petrol fiyatına değil, sadece varanta ödeyeceğiniz fiyatla yaparsınız.

Petrol varantları sayesinde yurt dışı işlem maliyet ve komisyonlarına nazaran daha düşük maliyetle yatırım yaparsınız. Ayrıca ICE Futures Europe borsasında işlem gören brent vadeli işlem sözleşmeleri üzerinden işlemlerini Türk lirası ile gerçekleştirmiş olursunuz.

Ülkemizde şu anda petrol varantı ihraç eden kurumlar, İş Yatırım ve Deutsche Bank X-Markets’tir.

Batı Teksas Türü Ham Petrol (WTI) ve Brent Petrol Nedir?

Piyasanın nabzını tutan petrol türlerini ikiye ayırırız. Amerika göstergesi olarak ham petrol veya Batı Teksas petrolü kullanılır. Avrupa göstergesi ise Brent petrolü olarak bilinir. 1970’li yıllarda işlem görmeye başlayan petrol, bu iki şekilde işlem görmektedir. Dünyanın en kaliteli petrolü olarak Batı Teksas petrolü bilinir ve ikinci sırada da Brent petrolü yer alır.

İngiltere ve Norveç arasında yer alan Kuzey Denizi’nden çıkarılan petrolün adı Brent petrolüdür. İskoçya’da bulunan Sullom Voe terminallerinde işlenir. Brent petrolü, kalitesi nedeniyle uluslararası standart olarak kabul edilen petroldür.

Brent, Uluslararası Petrol Piyasası’nı oluşturur ve fiyatların belirlenmesinde de önemli bir yere sahiptir. Aynı zamanda altın fiyatlarını da etkileyen bir yatırım aracı olarak bilinir. Dünya genelinde yapılan petrol alımlarında, referans fiyatı oluşturur. Petrol sınıflandırması hakkında buradan detaylı bilgi alabilirsiniz.

ABD’de en çok petrol bulunan bölgelerden birisi Teksas’tır. ABD gösterge petrolü de Batı Teksas türü ham petrolü (WTI) olarak adlandırılır. Finans piyasalarında fiyatların seyri incelenirken, Batı Teksas türü ham petrol ile Brent petrol arasındaki farka da bakılmaktadır.

Petrol Fiyatları Nelerden Etkilenir?

Petrol fiyatları birçok nedene bağlı olarak dalgalanma gösterir. Ama genel olarak arz ve talebi üzerine etkili olan faktörlerin fiyatları değiştirdiğini söyleyebiliriz.

Petrol fiyatını arz yönünden etkileyen faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• OPEC üretim kapasitesi
• OPEC dışı üretim kapasitesi
• Jeopolitik ortam
• Mevsimsel etkiler
• Arama ve üretim maliyetleri ile yatırımları
• Teknolojik gelişmeler
• Stok durumu
• Petrol kalitesi

Petrol fiyatını talep yönünden etkileyen faktörler ise şunlardır:

• Ekonomik büyüme
• Sanayi üretimi
• Tüketici davranışları
• Hava koşulları
• Vergiler
• Teknoloji

En genel şekliyle yukarıda sıralamış olduğumuz faktörler, petrol fiyatlarında dalgalanma yaratır. Bu faktörleri harekete geçiren bazı etkenlerin varlığından da söz edilir. Örneğin; İran’da yaşanan gerginlik ve ABD’nin ambargosu, jeopolitik riskleri artırmış ve OPEC üretimini etkilemiştir. ABD’nin kaya gazı petrolü üretimini artırması ise üretim seviyelerinin yeniden ayarlanmasına neden olmuştur.

Üretim-tüketim dengesi, taşıma ve yatırım maliyetleri, düşük dolar gibi nedenler petrolün arz ve talebine etki eden ekonomik faktörlerdir. Piyasa düzenlemeleri, ambargolar, çatışmalar, büyük şirket politikaları ve vergiler ise petrolün arz ve talebini etkileyen politik nedenlerdir. Petrol fiyatlarını etkileyen faktörler hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

Petrol yatırımı yapmak isteyen kişilerin, piyasanın dengesini oluşturan bu faktörleri bilmesi son derece önemlidir. Petrol piyasasında gerçekleşen değişimleri doğru yorumlayarak, en uygun pozisyonu almak kazanç sağlamak için önemlidir.