Vatan sevgisinden önce, vatan nedir sorusunun yanıtıyla başlayalım yazımıza. Vatan; bir insanın doğup büyüdüğü, bağımsız bir ulus olarak, üzerinde yaşadığı toprak parçasına denir. Gerektiği zaman vatanı için canını hiçe saymak, uğruna her savaşa gidebilmek ve tüm zorluğa rağmen ülkesini terk etmemek de vatan sevgisi ifadesini karşılar. Türk milleti, dünya ülkeleri arasında, bağımsızlığına en düşkün, milli duyguları en çok hisseden ulus olarak bilinir. Vatan şiirleri de bu duygularımıza tercüman olan mısralardan oluşur.
Tarihte yaşadığı savaşlar, kazanılan zaferler, yoksulluk, açlık ve kıtlığa rağmen yeniden ayağa kalkan bir millet… Sarıkamış’ta donarak ölen binlerce askerimizi düşünün. Ne zorluklar yaşamış, ne şehitler vermiş, ne zaferler kazanmışız. Yunanlıları İzmir’de denize dökmemizden mi bahsedelim, yoksa geçit vermediğimiz Çanakkale’den mi? Tarihimiz ecdadımızın yazdığı destanlarla dolu.
İşte bu yazıda; yaşanan bu zaferlerin, zor günlerin, milli bütünlüğün anlatıldığı şiirler yer alıyor. En ünlü milli şairlerimize ait olan, en sevilen, vatan ve bayrak şiirlerini okuyacaksınız.
Bayrak – Arif Nihat Asya
Arif Nihat Asya’nın bu şiirini sanırım bilmeyeniniz yoktur. Cumhuriyet ve 23 Nisan bayramlarında okul gösterilerinde, öğrencilerin en çok okuduğu şiirler arasındadır. Vatana ve bayrağa olan sevginin muazzam bir şekilde anlatıldığı şiir, okuyanların tüylerini diken diken ediyor. Zaten şiiri okurken kahramanlık ve milli duygularınız kabarmıyorsa, Türklüğünüzü sorgulamanız gerekir diyebilirim. Şair öyle içten, öyle övgü dolu sözlerle anlatmış ki bayrağına olan sevgisini. Bize böyle muhteşem bir eser bıraktığı için, büyük üstadı saygıyla anıyorum.
Memleketimi Seviyorum – Nazım Hikmet
Nazım Hikmet’in memleket sevdası ayrıdır. Kaleme aldığı birçok şiir ve yazıda, bunu net bir şekilde aktarır. Ancak vatan sevgisiyle yazdığı birçok yazı, onun çok sevdiği memleketinden sürgün edilmesine, defalarca hapis yatmasına sebep olmuştur. Bu şiiri de vatanına olan sevgisini dile getirdiği, duygularını ve hasretini en derinden hissedebildiğimiz harika bir eser. Şair sıkıntılarını memleketinin şarkılarından, tütününden başka hiçbir şeyin geçiremeyeceğini söylüyor. Görülecek öyle güzel yerleri var ki, göremediğim yerler için kendimden utanıyorum diyor. Tıpkı diğer şiirleri gibi, Nazım’ın bu şiiri de harikulade güzellikte.
Vatan Destanı – Halit Fahri Ozansoy
Vatanı sevmek güzeldir, vatan için şiir yazabilmek çok daha güzeldir. İlkokul kitaplarında sıklıkla karşılaştığımız bu şiiri, sadece Türkler değil, tüm dünyanın okumasını isterdim. Şair vatanına olan hayranlığını öyle muazzam bir dille anlatmış ki, gururlanmamak elde değil. Toplamda 8 kıta olan şiirin devamında, Türklerin geçmişte ne kadar ezilip kan dökmüş olsa da, şimdi tıpkı bir tunç gibi sert ve güçlü olduğunu söylüyor. En güzel ve en büyük hürriyetin de Cumhuriyet olduğunu eklemeden geçmiyor.
Cenge Giderken – Mehmet Emin Yurdakul
Milli edebiyat akımının öcülerinden biri olan Mehmet Emin Yurdakul, yazdığı ulusçu, milliyetçi ve halkçı şiirleriyle tanınır. Bu şiirleri ise onun “milli şair” olarak anılmasını sağlamıştır. Paylaştığımız bu şiir de Türklüğüyle gurur duyan, vatanı için gözünü kırpmadan her şeyi yapabilecek olan bir yürekle yazılmış. Ecdadının ocağı olarak gördüğü topraklara düşmanı saldırtmayacağını, bayrağını ve kitabını koşullar ne olursa olsun koruyacağını söylüyor. Şiirdeki ahenk sayesinde okuyanın hem kulağına hem yüreğine işleyen bu şiir için, milli şairimiz Mehmet Emin Yurdakul’u minnetle anıyorum.
Memleket İsterim – Cahit Sıtkı Tarancı
Sevgili Cahit Sıktı Tarancı’nın bu şiirini de eminim çoğunuz biliyorsunuzdur. Vatan ve memleket şiirleri içinde en bilinen ve en çok okunanlar arasındadır. Kendine has üslubuyla yazdığı bu şiirde temenni ve ümit var. Barış, güzel günler, tertemiz dünya ve eşitliğin olduğu bir yaşam istiyor şair şiirinde. İnsanlar arasında zengin ve fakir farklılıkları olmasın, herkesin başını sokacak bir evi olsun diyor. Ve öyle güzel bir dünyamız olsun, öyle yürekten sevelim ki yaşamayı, tek kaygımız ölüm olsun diyor. Şair bu şiiriyle olması gereken memleketi tasvir ediyor.
Vatan – Ziya Gökalp
Türk milliyetçiliğinin babası olarak bilinen, Milli edebiyat dönemi şairlerinin en önemlilerinden biri olan Ziya Gökalp’in bir şiiri var sırada. Şair bu şiiriyle olması gereken bir Türkiye’yi tarif ediyor. Camiinde Türkçe ezan okunur, mektebinde Türkçe Kuran okunur ve herkes bilir Hüda’nın yani Allah’ın buyruğunu diyor. Bu sözleriyle bir zamanlar Türkçe ezan okunmasına karşı çıkanlara gönderme yapıyor. Bu muhteşem eser, Türklük düşmanlarına verilen en güzel cevap niteliğinde.
İlginizi Çekebilir: En İyi Dostluk Şiirleri Listesi
Yurdum Benim Şah Damarım – Ahmed Arif
Şair ve gazeteci olan Ahmed Arif; Cem Karaca, Ahmet Kaya gibi birçok sanatçıya şarkı bestelemiştir. Yurdum Benim Şah Damarım şiiri, onun en ünlü eserleri arasındadır. Kalemini konuşturma yeteneği bir hayli kuvvetli olan şair bu dizeleri; sevgi, özlem ve vatan sevdasıyla yazmış. Vatanının ve topraklarının onun hayat kaynağı olduğunu belirtiyor. Toplumcu gerçekçilik akımını benimseyen ünlü isim, Cumhuriyet döneminin en önemli şairlerindendir.
Bayraklar Altında – Faruk Nafiz Çamlıbel
Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek ve Yusuf Ziya Ortaç ile birlikte Beş Hececiler grubunu oluşturan şairlerden biri olan Faruk Nafiz Çamlıbel, şairliğinin yanında yazarlık ve öğretmenlik de yapmıştır. Vatanın bütünlüğünü anlattığı bu şiirinde, birlik ve beraberliğin önemine değinmiştir. Koşullar ne olursa olsun, her türlü zorlukta ve sorunda bile, bir milletin bayrağının altında toplanacak kadar, birbirine bağlı olduğundan bahsediyor. Başımızda bayrağımız dalgalandığı ve hür olduğumuz sürece, toprağın altında bile yatsak gönlümüz rahattır diyor.
Türkiyem – Turgut Uyar
Yazdığı birbirinden güzel aşk şiirleri ile de tanıdığımız Turgut Uyar, bu kez bir vatan şiiriyle karşımızda. Ülkesine duyduğu hayranlığı anlattığı bu şiirinde, vatanının her şehrini aynı şekilde sevdiğini belirtiyor. Büyük bir sevgi beslediği memleketinin taşını, toprağını, dağlarını her fırsatta överek, sevgisini yansıttığını ifade ediyor. Bu eser, şairin yazdığı ilk şiirler arasında yer alıyor.
Anadolu – Abdurrahim Karakoç
Kahramanmaraş doğumlu olan Abdurrahim Karakoç, şiirlerinin çoğunda Anadolu yaşantısını, Anadolu’ya olan sevgisini ve hayranlığını dile getirmiştir. Dili fazlasıyla içten ve yalın olan bu şiirde, sevgisini anlatırken aynı zamanda ağıt türünün de esintilerini görüyoruz. Şiirlerinde genellikle kullandığı bu dil sebebiyle, yanık şairimiz olarak da adlandırılmaktadır. Memleketinde gerçekleşen haksızlıkları, yasakları, yaşanan zor günleri anlattığı bu şiir, edebiyat tarihimizin unutulmaz eserleri arasında yer almaktadır.
Vatan Türküsü – Fazıl Hüsnü Dağlarca
94 yaşında hayata veda eden Fazıl Hüsnü Dağlarca, en çok şiir yazan şairlerimizden biridir. Şiirlerinin çoğu da paylaştığımız Vatan Türküsü’nde olduğu gibi, milli duygularımızın kabarmasını sağlayacak, tüylerimizi diken diken edecek satırlardan oluşur. Şair bu şiirinde Türklerin Orta Asya’dan bu yana varoluşlarını, her türlü koşulda bağımsızlıklarını koruyarak, bir millet olduklarından bahsediyor.
Yurdum – Cahit Külebi
Şiirlerinde genellikle yurt, insan ve doğa sevgisini işleyen Türk şair; çocukluğunun geçtiği illeri ve yöreleri satırlarına dahil etmiştir. Bu şiirine de kendinden bir bilgiyle, 1917 senesinde doğmuşum sözleriyle başlar. Yaşadığı toprakların, varoluşuna katkılarından bahseder. Derelerinde çimmişim, kalelerinde uçurtma uçurmuşum, top oynamış, ahbap edinmişim derken, hep yaşadığı toprakların ona sunduğu nimetleri anlatıyor. Ve bu sevgisini Yurdum adını verdiği şiirinde okuyucularıyla paylaşıyor.
Vatan – Şebap Teker
Diyarbakır doğumlu olan şairin 1400’e yakın şiiri olmasına rağmen, henüz basılmış bir kitabı bulunmuyor. Ancak bu güzel satırları yazan birinin, şiirini sizlerle paylaşmasam olmazdı. Emekli bir polis memuru olan Teker, şiirlerinin çoğunda ülkesine olan bağlılığını anlatmıştır. 1976 yılında yazdığı bu şiirinde de aynı şekilde; koşullar ne olursa olsun, vatanından vazgeçmeyeceğini anlatıyor. Şiirde yer yer halk edebiyatının yansımalarını görüyoruz.
Cenk Şarkısı – Mehmet Akif Ersoy
Sırada İstiklal Marşımızın yazarı Mehmet Akif Ersoy’dan seçtiğimiz bir şiir var. Öncelikle Türk milletine armağan ettiği, İstiklal Marşı için onu saygı ve minnetle anmak istiyorum. Cenk Şarkısı veya Cenk Marşı olarak adlandırılan bu şiirinde de, yoğun bir şekilde vatan aşkı işlenmiş. Edebi açıdan değerlendirildiğinde dili oldukça ağır olmasına rağmen, vatansever herkesin yüreğinin derinliklerine işleyecek kadar da başarılı. Kahraman askerlerimize yazılmış olan Cenk Şarkısı şiiri, Mehmet Akif Ersoy’un en bilinen eserleri arasındadır.
Zaferden Dönenlerin Türküsü – Kemalettin Kamu
Gurbet şairi olarak tanınan Kemalettin Kamu, aynı zamanda gazeteci kimliğiyle de bilinmektedir. Bildiğiniz gibi İstiklal Marşımız seçilirken, dönemin şairleri hep bir taraftan şiir yazmıştı. Ve aralarından Mehmet Akif’in yazdığı şiir seçilerek, milli marşımız olarak belirlenmişti. Kemalettin Kamu da, İstiklal Marşı aday şiiri yazan şairlerimizden biri. Sizinle paylaştığımız bu şiiri ise, adından da anlaşılacağı gibi, çıktıkları seferden zaferle dönen askerler için yazılmış. Bekledikleri oğullarını göremeyen annelere, şehitlerimiz için ağlamayın, bakın düşmanı dize getirdik diyerek, önemli olanın milletimizin zaferi olduğunu belirtiyor.
BONUS: İstiklal Marşı – Mehmet Akif Ersoy
Son olarak Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılıp, Osman Zeki Üngör tarafından bestelenen, 12 Mart 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen İstiklal Marşımızı sizlerle paylaşmak istiyorum.
Türk edebiyatı birbirinden kıymetli, birbirinden çeşitli eserler veren şair ve yazarlarla dolu. Kimisi yazdığı aşk dizeleriyle başımızı döndürüyor, kimisi dostluğu anlatan satırlarıyla içimizi ısıtıyor, kimisi de vatan sevgisini dile getirdiği dörtlüklerle milli duygularımızın alevlenmesini sağlıyor. En önemli milli şairlerimizden derlediğim bu listede; vatan aşkı, bayrak sevgisi, milli beraberlik gibi duyguların ön planda olduğu şiirler yer alıyor. Elbette bunlar gibi daha birçok değerli memleket şiirleri vardır. Bizim bilmediğimiz şairlerin, vatan ve memleket sevgisini anlattığı şiirlerini bizlerle paylaşmak istemez misiniz?