Spread Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Bir finansal varlığın alış ve satış fiyatı arasındaki farkı gösteren spread, özellikle forex piyasasında öne çıkan terimlerden birisidir. Normal şartlarda forexte bir işlem maliyetinden bahsedilmez. Yani aracı kurumlar sizden yaptığınız işlemler için bir komisyon istemez. Spread ise forex piyasasında ödenen işlem maliyeti demektir. Yatırımcı pozisyon oluşturduğu zaman spread oranı kadar işlem ücreti ödemiş sayılırken, enstrümanın satış fiyatı yükseldikçe sıfırlanmaktadır.

Spread oldukça basit bir terimdir. İlk başta kafa karışıklığı yaratsa da birazdan bu konuda bilmeniz gereken her ayrıntıyı öğrenmiş olacaksınız. Spread konusuyla birlikte pip nedir bilmeniz de gerekmektedir. Çünkü spread pip ile ifade edilir. Hatırlayacak olursanız pip, finansal enstrümandaki en küçük fiyat değişimi demekti. Alış ve satış fiyatı arasındaki farkın değeri de pip birimi kullanılarak ifade edilir.

Şimdi spread nedir, çeşitleri nelerdir, spread maliyeti nasıl yönetilir konularına göz atalım:

Spread Nedir?

Bir finansal enstrümanın alış ve satış olarak iki farklı fiyatı bulunur. Bu iki fiyat arasındaki fark, spread olarak tanımlanır. Yani EUR/USD paritesinin alış fiyatı 1,1556 iken satış fiyatı 1,1554 USD’dir. Spread ise 1,1556 – 1,1554 eşitliğinden 2’dir. Spread birimi pip olduğu için EUR/USD paritesinde spread 2 pip şeklinde ifade edilir.

Forex piyasasında pip hesaplaması işlem gören enstrümanın virgülden sonraki dört basamağında yaşanan değişmeler sonucu bulunur. Kar mı yoksa zarar mı edeceğinizi bu dört basamağa göre belirlersiniz. Fakat tam anlamıyla ne kadar kazanç ya da kayıp yaşandığını kullandığınız lot oranına, yani oluşturmuş olduğunuz işlem hacmine göre belirlersiniz. Lot nedir, nasıl hesaplanır öğrenmek için tıklayın. Bu yüzden birbirine bağlı olan tanımları bilmenizde fayda vardır. Bu şekilde beklentinize göre hesabınızı yapabilir, işlemlerinizi doğru noktalardan gerçekleştirebilirsiniz.

Spread, enstrümanın yüksek işlem hacmine sahip olduğu, volatilitenin yükseldiği ve piyasa derinliğinin arttığı dönemlerde azalır. Tersi durumda yani enstrümanın işlem hacminin az olduğu, volatilitenin düştüğü ve piyasa derinliğinin azaldığı dönemlerde de artış gösterir. Aynı zamanda her enstrümana göre de farklılık gösterebilmektedir.

Bankalarda da görülen spread, döviz çiftlerinin alış ve satış fiyatı arasındaki ‘makas’ şeklinde ifade edilir. Genellikle bu makas, işlem saatleri dışında ve hafta sonlarında yükselmektedir. Forex piyasasında ise hafta sonu hariç haftanın 5 günü 24 saat boyunca kesintisiz işlem imkanı vardır. Dolayısıyla spread hiçbir zaman bankalarda olduğu gibi yüksek olmamaktadır.

Bildiğiniz gibi işlemler lot üzerinden yapılmaktadır. Dolayısıyla spread buna göre değişim göstermektedir.

Yukarıdaki örnek üzerinden 1 lotluk işlem açıldığı düşünülürse spread miktarı ne olacaktır hep birlikte bakalım:

1 lot ile oluşturulan pozisyonlarda 100.000 birimlik işlem açılmış olunur. Hesaplamalar şu şekilde yapılmaktadır;

Spread = 100.000 * (Satış fiyatı – Alış fiyatı) = 100.000 * (1,1554 – 1,1556) = -20 USD

Spread nedeniyle pozisyon açıldığı zaman işleminiz ekside başlamaktadır. Satış fiyatının eşit olduğu durumlarda seviye başabaş noktasına gelmektedir. Bu durumda ne kar ne de zarar etmiş sayılırsınız. Bu seviye yükseldikçe, yani fiyat 1,1556’nın üzerine çıktıkça kar elde edersiniz. Aksi durumda da zarar etmiş olursunuz. Bu nedenle özellikle alım – satım yapacağınız enstrümanın özelliklerini, fiyatlarında meydana gelecek değişmeleri, dalgalanmaları bilmeniz gerekiyor.

Spread Çeşitleri Nelerdir?

Sabit ve dinamik olmak üzere farklı iki türde spread vardır. Fakat forex piyasasında sabit spread kullanılmamaktadır. Bunun sebebi enstrümanların değerlerinin oynak yapıda olmasıdır. Bu yüzden sabit spread uygulaması söz konusu değildir.

Fiyat değişimleri belirli aralıklarda aynı olarak değişmediğinden dinamik spread oranları kullanılmaktadır. Değişken spread olarak da bilinen dinamik oranları piyasanın likiditesine göre derinleşip daralmaktadır. Bu yüzden sadece arz ve talep faktörleri değil, piyasanın da durumu fiyat farklarında etkili rol oynamaktadır.

Dinamik spread oranlarının kullanılması yatırımcılar açısından daha avantajlıdır. Çünkü fiyatlarda yaşanan değişimler kar ve zararı belirlemektedir. Bu değişmelerin doğru olarak tahmin edilmesi kazanç sağlamak anlamına geldiği için forexin detaylı bir şekilde bilinmesi gerekir. Buna bağlı olarak hedeflenen miktarlara ulaşılması için kar getirecek yollar planlanabilmektedir.

Spread Farklarından Etkilenmemek için Ne Yapmalı?

Her zaman için spread oranları istediğiniz veya beklediğiniz doğrultuda ilerlemeyebilir. Bu nedenle tersi istikamette gitmesi durumunda yapmanız gerekenler vardır. Ayrıca bunun öncesinde pozisyon açtığınız vakit kurumların spread farklarından kazanç sağladığını unutmamalısınız. Bu nedenle alım – satım fiyat farklarının düşük olmasını benimsemelisiniz. Böylelikle spread maliyetinizi karlı bir şekilde yönetebilirsiniz.

Spread maliyetinizi yürütebilmeniz için öncelikle enstrümanınızın fiyat farklarını belirlemelisiniz. Bu farkın birbirine yakın olması gerektiğini unutmamalısınız. Böylece zarar etseniz bile çok yüksek olmayacaktır. Kar elde edebilmeniz için ilk alım yaptığınız miktarın fiyat seviyesini geçmesini beklemelisiniz.

Piyasanın likidite oranı düşük olduğunda spread yüksek olacaktır. Bu yüzden riskin de fazla olacağını unutmamalısınız. Fark fazla olduğu zaman elde edilen getirilerin miktarları azalır. Bu durumlarda dinamik spread kullanmamaya özen göstermelisiniz.

Yüksek işlem hacmine sahip olan enstrümanlarda fiyat farkı düşük olmasına rağmen zaman zaman yüksek olabilmektedir. Spread tutarının yükselmesi işlem maliyetinizin artmasına sebep olur. Bu konu hakkında müşteri temsilcinizden yardım alabilirsiniz.

Her enstrümanın oranı farklıdır. Bu nedenle yatırım yapacağınız enstrümanın spread oranını dikkate almalısınız. Kısa vadeli olarak yapılan yatırımlarda spread oranlarındaki değişmeler oldukça etkilidir. Özellikle scalping tekniği kullananlar bu durumdan etkilenmektedir. Çünkü işlemler günlük, haftalık olarak değil; dakikalar içinde gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla anlık değişimler kar zarar oranını belirlemede etkendir.

Özetlemek gerekirse;

• Pozisyon açmadan spread miktarına dikkat edin.
• Kâra geçmek için fiyatın spreadin üzerine çıkmasını bekleyin.
• Likiditenin az olduğu dönemlerde spread yüksek olacaktır. Bu işlem maliyetini yükseltirken, dinamik spread kullanımından uzak durmalısınız.
• Enstrümana olan talep düşükse spread yüksek olacaktır.
• Volatilitenin düşük olduğu dönemlerde spread yüksek olacaktır. Kısa vadeli pozisyonlarda kayba uğramamak için spread miktarına dikkat etmelisiniz.

Sonuç olarak, spread hem aracı kurum hem de yatırımcılar için önemli bir kavramdır. Bu nedenle forexte işlem yapan, yapmayı düşünenlerin bu konuda bilgi sahibi olması şarttır. Tüm bu bilgileri forex şirketlerinin ücretsiz eğitim kapsamında yer alan faaliyetlerine katılarak öğrenebilirsiniz. Gerek temel gerekse teorik konuları öğrenmenizde etkili oldukları gibi, pratiklik kazanmanız konusunda da eğitimler ayrı bir öneme sahiptir.

Demo hesaplar sayesinde kazanılan tecrübeler, forex deneyiminizin artmasını sağlar. Gerçek hesap öncesi bilgi ve deneyimlerinizi ne kadar arttırırsanız, piyasada başarılı olma ihtimaliniz o kadar yükselir. Çünkü kazanç sağlamak için belli bir mantığı kavramak önemlidir. Mantığını kavradıktan sonra profesyonelleşebilir, her işleminizin sonucundan mutlu bir şekilde ayrılabilirsiniz.